стэрэарэнтгенагра́фія

(ад стэрэа- + рэнтгенаграфія)

метад рэнтгеналагічнага даследавання, які дазваляе атрымаць аб’ёмнае рэнтгенаўскае адлюстраванне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

такто́метр

(ад лац. tactus = дакрананне, дотык + -метр)

прыбор для даследавання рэакцыі на дотык.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тапаско́п

(ад гр. topos = месца + -скоп)

прыбор для прасторавага даследавання біялагічных патэнцыялаў мозгу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ультрамікраскапі́я

(ад ультра- + мікраскапія)

метад даследавання высокадысперсных (гл. дысперсны) сістэм пры дапамозе ультрамікраскопа.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ЛАРЫНГАСКАПІ́Я

[ад грэч larynx (laryngos) гартань + ...скап(ія)],

метад даследавання гартані спец. інструментамі. Адрозніваюць Л. непрамую (люстраную), прамую і фібравалаконную. Непрамую Л. робяць з дапамогай гартаннага люстэрка, крыніцы святла і лобнага рэфлектара, прамую з дапамогай ларынгаскопа, фібравалаконную — прыборамі з выкарыстаннем фібравалаконнай оптыкі (святлаводаў).

П.А.Цімашэнка.

т. 9, с. 139

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

А́ЛЬФА-СПЕКТРО́МЕТР,

прылада для вымярэння энергетычнага размеркавання альфа-часціц. У магнітным альфа-спектрометры α-часціцы праходзяць у вакууме праз магн. поле, перпендыкулярнае напрамку іх руху, адхіляюцца на розныя вуглы ў залежнасці ад іх энергіі і збіраюцца ў розных месцах калектара. Маюць высокую раздзяляльную здольнасць і малую святласілу; выкарыстоўваюцца для даследавання ядраў з перыядам паўраспаду T1/2 < 10​5 ÷ 10​6 гадоў. Іанізацыйны альфа-спектрометр — іанізацыйная камера; выкарыстоўваецца для даследавання ядраў з T1/2 < 10​6 гадоў і ядраў новых элементаў.

Схема руху альфа-часціц з рознай энергіяй у магнітным альфа-спектрометры (магнітнае поле перпендыкулярнае плоскасці чарцяжа).

т. 1, с. 287

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГЕАФІЗІ́ЧНАЯ РАЗВЕ́ДКА,

геафізічныя метады пошукаў і разведкі, фізічныя метады даследавання будовы зямной кары з мэтай пошукаў і разведкі карысных выкапняў; раздзел геафізікі. Засн. на выкарыстанні адрозненняў фіз. уласцівасцей карысных выкапняў і ўмяшчальных горных парод. Пры геафізічнай разведцы выкарыстоўваюць метады і іх мадыфікацыі: гравітацыйны (даследуе шчыльнасць горных парод), магнітны (намагнічанасць), электрычны (удзельнае эл. супраціўленне), сейсмічны (хвалевае супраціўленне і хуткасць пашырэння сейсмічных хваль), радыеактыўны (радыеактыўнасць). Вымярэнні вядуцца з паверхні Зямлі (сушы і мора), з паветра і пад зямлёй (гл. Каратаж). У граві-, магніта-, электра- і радыёразведцы вымяраюць параметры прыродных геафіз. палёў, у сейсмаразведцы і некат. відах электраразведкі выкарыстоўваюць штучнае ўзбуджэнне палёў (праз выбухі ці вібрацыю, увядзенне ў глебу эл. току). Важная пошукавая прыкмета — геафізічныя анамаліі. Геафізічная разведка бывае прамой (выяўленне радовішча) і ўскоснай (выяўленне геал. умоў, з якімі звязаны карысныя выкапні). Метады даследавання будовы зямной кары, пошукаў і разведкі нафтавых і газавых радовішчаў распрацоўвае структурная геафізіка; пошукаў, разведкі і даследавання радовішчаў руд — рудная геафізіка; даследаванняў геал. разрэзу і тэхн. стану свідравіны — прамысл. Геафізіка.

Г.І.Каратаеў.

т. 5, с. 124

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

атаско́п

(ад гр. us, otos = вуха + -скоп)

медыцынскі інструмент для даследавання вуха; вушное люстэрка.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

кальпаскапі́я

(ад гр. kolpos = похва + -скапія)

метад даследавання жаночых палавых органаў пры дапамозе кальпаскопа.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

медыястынаскапі́я

(ад п.-лац. mediastinum = міжсценне + -скапія)

метад даследавання пярэдняга міжсцення пры дапамозе медыястынаскопа.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)