падцягну́цца сов., в разн. знач. подтяну́ться;
п. на турніку́ — подтяну́ться на турнике́;
во́йскі ~ну́ліся да лі́ніі фро́нту — войска́ подтяну́лись к ли́нии фро́нта;
ву́чні зна́чна ~ну́ліся — ученики́ значи́тельно подтяну́лись
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
дэса́нт
(фр. descente = літар. апусканне, высадка)
1) высадка войск з самалётаў або караблёў на тэрыторыю праціўніка;
2) войскі, прызначаныя для высадкі або высаджаныя на тэрыторыю праціўніка для баявых дзеянняў (напр. марскі д., паветраны д.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
распаўсю́дзіцца, ‑дзіцца; зак.
Ахапіць сабой большы круг з’яў, асоб або прадметаў, большую тэрыторыю; пашырыцца. Пасевы бавоўны распаўсюдзіліся ў Савецкім Саюзе параўнальна нядаўна. Стаханаўскі рух распаўсюдзіўся і ў сельскай гаспадарцы. // Стаць вядомым многім. Хутка распаўсюдзіліся чуткі, што савецкія войскі ўжо каля Мінска. Дзюбайла. Такія паэтычныя творы бываюць асуджаны па тое, што яны астаюцца каштоўнасцю адной краіны, аднаго народа, калі ў іх наогул ёсць сіла распаўсюдзіцца ў дадзенай краіне. Клышка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцягну́цца сов.
1. в разн. знач. стяну́ться;
с. по́ясам — стяну́ться по́ясом;
во́йскі ~ну́ліся да перапра́вы — войска́ стяну́лись к перепра́ве;
2. (уйти куда-л.) сбрести́;
3. сня́ться;
бот ~ну́ўся — сапо́г сня́лся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
экзеку́цыя,
1. Цялеснае пакаранне. За дзесяткі гадоў службы фельдфебель добра набіў руку і на шпіцрутэнах, і на розгах. І таму чарговая экзекуцыя была для яго звычайнай справай. Якімовіч.
2. Уст. Выкананне судовага ці адміністрацыйнага прыгавору (пакаранне смерцю і пад.). Гродзенскі губернатар робіць экзекуцыі, пасылае на падаўленне хвалявання войскі і размяшчае іх па дварах за кошт галодных і раздзетых сялян. Лушчыцкі.
3. У міжнародным праве — прымяненне карных мер адной дзяржавы ў адносінах да другой.
[Ад лац. exsecutio — выкананне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
lądowy
lądow|y
1. сухапутны;
wojska ~e — сухапутныя войскі;
2. мацерыковы; кантынентальны;
ssak ~y — мацерыковая млекакормячая жывёла;
szczur ~y пагард. сухапутны пацук
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
канцэнтрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго-што.
1. Збіраць, сцягваць, групаваць у адным якім‑н. месцы. Канцэнтраваць вытворчасць. Канцэнтраваць войскі. // перан. Звяртаць, накіроўваць на што‑н. (увагу, думкі і пад.). Канцэнтраваць думкі. □ Прараб валодаў здольнасцю канцэнтраваць сваю ўвагу на адным, самым галоўным пытанні, не палохаўся рызыкі і адказнасці. «Полымя».
2. Згушчаць, насыпаць растворы, выдаляючы лішні растваральніка.
3. Абагачаць карысныя выкапні шляхам выдзялення найбольш прыгоднай з тэхнічнага і эканамічнага боку часткі іх для далейшай апрацоўкі або выкарыстання.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
не́прыяцель, ‑я, М ‑ю, м.
Чалавек, які непрыязна, варожа адносіцца да каго‑, чаго‑н. [Лабановіч:] — І вось цяпер, калі я крыху адышоўся ад свайго Цельшына і зірнуў на яго збоку, то гэта глуш, што цікавіла мяне спярша, пачынае здавацца варожаю і наводзіць на мяне нейкае засмучэнне, як бы я ў ёй або яна ва мне чуем непрыяцеля. Колас. [Булай] лічыў, што ўсе недахопы, якія ёсць у рабоце цэха, — справа рук яго непрыяцеляў. Шыцік.
непрыя́цель, ‑я, М ‑ю, м.
Войскі ворага; праціўнік. Акопы непрыяцеля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трапа́ць, траплю́, трэ́плеш, трэ́пле; трапі́; трапа́ны; незак.
1. што. Ачышчаць валакно, выбіваючы кастрыцу спецыяльнай прыладай.
Т. лён.
2. каго. Ласкава пагладжваць, пастукваць рукой, пальцамі.
Т. па плячах.
3. што. Тузаць, гайдаць (пра вецер).
Вецер трапаў хустачку на галаве.
4. каго-што. Біць, калаціць, уцягваць у баявыя сутычкі.
Т. варожыя войскі.
5. Ісці вялікую адлегласць (разм.).
Трапаў пяць кіламетраў пехатой.
◊
Трапаць нервы (разм., неадабр.) — хвалявацца; моцна нерваваць каго-н.
|| зак. патрапа́ць, -раплю́, -рэ́плеш, -рэ́пле; -рапі́; -рапа́ны (да 1, 2 і 4 знач.) і растрапа́ць, -раплю́, -рэ́плеш, -рэ́пле; -рапі́; -рапа́ны (да 3 знач.).
|| наз. трапа́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
развярну́ць сов.
1. развороти́ть, развали́ть, разру́шить;
бо́мбай ~ну́ла дом — бо́мбой развороти́ло (развали́ло, разру́шило) дом;
2. (привести в беспорядок) развороши́ть; разры́ть;
3. (повернуть) разверну́ть;
р. машы́ну — разверну́ть маши́ну;
4. воен. разверну́ть;
р. во́йскі — разверну́ть войска́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)