гомеапаля́рны
(ад гомеа- + гр. polos = вось, паварот);
г-ае злучэнне — хімічнае злучэнне, утворанае электроннай парай, агульнай для атамаў, якія спалучаюцца.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ра́та
[польск. rata, ад лац. rata (pars) = вызначаная частка]
адна з частак агульнай платы, доўгу, якая ўносіцца ў вызначаны тэрмін.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
шарні́р
(ням. Scharbier, ад фр. charnière)
рухомае злучэнне дэталей, якое дазваляе ім паварочвацца толькі вакол агульнай восі або агульнага пункта.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
віктары́на
(ад лац. victoria = перамога)
гульня ў адказы на пытанні, звычайна аб’яднаныя агульнай тэмай (напр. літаратурная в.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
каалі́цыя
(с.-лац. coalitio = аб’яднанне, саюз)
аб’яднанне дзяржаў, партый, грамадскіх груп для дасягнення якой-н. агульнай мэты.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Тро́ўнік ‘капытнік, Calla palustris L.’ (івац., ЛА, 1). Хутчэй за ўсё, з траўнік — ад трава, параўн. тро́ўка ‘травінка’ (Сцяшк., Растарг.), дзе галосны ‑о‑ замест ‑а‑ выкліканы лабіялізацыяй пад уплывам наступнага ‑ў‑ (Карскі 1, 97). Значэнне ‘траўны’ = ‘лекавы’ адпаведна да тра́вы ‘зелле’ як агульнай назвы лекавых зёлак, параўн. травянік ‘лякарства з траў’ (Жд. 1).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дрэсірава́ць ’дрэсіраваць’ (БРС). Рус. дрессирова́ть, укр. дресирува́ти. Паводле Фасмера (1, 538), запазычанне з ням. dressieren (< франц.) або прама з франц. dresser (< італ.). Шанскі (1, Д, Е, Ж, 191) дапускае толькі запазычанне з франц. крыніцы. Зыходзячы з агульнай сітуацыі, можна меркаваць, што бел. слова, магчыма, узята непасрэдна з рус. мовы, а не з франц. ці ням.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разнаві́днасць, ‑і, ж.
1. Прыватны від якой‑н. агульнай катэгорыі, якога‑н. тыпу, з’явы. Пісьмовая разнавіднаць мовы. □ Як жанр, як эпічная разнавіднасць .. [фальклорна-рамантычная] паэма знікае недзе ў канцы 20‑х гадоў. Бярозкін.
2. Група асобных індывідаў (раслін, жывёл, мікраарганізмаў) унутры віду, якія вылучаюцца некаторымі асаблівасцямі сярод іншых індывідаў таго ж віду.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самаадда́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які ахвяруе сабой, асабістымі інтарэсамі для дабра і шчасця другіх, для агульнай справы. Самаадданы вучоны. Самаадданы рэвалюцыянер.
2. Поўны самаахвяравання (пра дзеянні, учынкі). Самаадданае служэнне народу. □ Мы любім Каліноўскага за самаадданую барацьбу супроць памешчыкаў і самадзяржаўя. Лушчыцкі. Партызанскую дзейнасць.. [Маеўскі] не ўяўляў без упартай, напружанай, самаадданай працы. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВЕРТЫКА́ЛЬНЫЯ ВУГЛЫ́,
пары вуглоў з агульнай вяршыняй, якія ўтвараюцца пры перасячэнні дзвюх прамых так, што стораны аднаго вугла з’яўляюцца працягам старон другога. Вертыкальныя вуглы роўныя паміж сабой.
т. 4, с. 107
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)