Verbum

сок назоўнік | мужчынскі род

1. Вадкасць, якая знаходзіцца ў клетках, тканках і поласцях раслінных і жывёльных арганізмаў.

   • Кляновы с.
   • Страўнікавы с.
   • Выціснуць усе сокі з каго-н. (пераноснае значэнне: абяссіліць празмернай работай).

2. Напітак, які вырабляюць з мякаці розных пладоў.

   • Купіць вінаграднага соку.
   • Варыцца ў сваім саку (неадабральнае) — працаваць, не падтрымліваючы сувязі з тымі, хто займаецца падобнай работай, не выкарыстоўваць іх вопыт.
   • У самым саку (размоўнае) — у росквіце фізічных сіл.

|| прыметнік: сокавы.

спадарожнік назоўнік | мужчынскі род

1. Чалавек, які знаходзіцца ў дарозе разам з кім-н.

   • Мой с. — вясёлы чалавек.
   • С. жыцця (пераноснае значэнне: пра мужа).

2. пераноснае значэнне: Тое, што спадарожнічае чаму-н., з’яўляецца разам з чым-н.

   • Сырое надвор’е — с. прастудных захворванняў.

3. Нябеснае цела, якое рухаецца вакол планеты, зоркі.

   • С. Зямлі — Месяц.

4. Касмічны апарат, які запускаецца ў касмічную прастору з дапамогай ракетных установак.

   • Запусціць с.

|| жаночы род: спадарожніца.

|| прыметнік: спадарожнікавы і спадарожніцкі.

страх назоўнік | мужчынскі род

1. Пачуццё і стан вельмі моцнага спалоху.

   • Самлець ад страху.
   • Набрацца страху (некаторы час знаходзіцца ў стане моцнай боязі).
   • Пад страхам (пад пагрозай).
   • Трымаць у страху каго-н. (падначаліць сабе пагрозамі).
   • У страха вочы вялікія (прыказка: баязліўцу заўсёды страшна).

2. у знач. выказніка: Страшна (размоўнае).

   • Мароз такі — проста с.

3. у знач. прыслоўе: Надзвычай многа (размоўнае).

   • Грыбоў у лесе с.!
   • На свой страх (рабіць што-н.) — на сваю адказнасць, рызыку.

між​¹ прыназоўнік

1. Ужыв. для вызначэння прадметаў, пасярод якіх або ў прамежку паміж якімі што-н. знаходзіцца, адбываецца.

   • Дарога ўецца між палямі.
   • Дружба між народамі.

2. Служыць для паказання становішча прадмета або праяўлення дзеяння ў прамежку, пасярод чаго-н.

   • Спрэчка між сяброў.

Фразеалагізмы:

• Між іншым —
  1. мімаходам, не звяртаючы асаблівай увагі;
  2. дарэчы, к слову кажучы.
• Між (паміж) намі (кажучы) — аб чым-н. такім, чаго не варта гаварыць іншым, аб якім-н. сакрэце.

недалёкі прыметнік

1. Які знаходзіцца або адбываецца на нязначнай адлегласці; які мае невялікую працягласць.

   • Н. лес.

2. Такі, які адбываўся нядаўна або адбудзецца, надыдзе неўзабаве.

   • Недалёкае мінулае.

3. пераноснае значэнне: Разумова абмежаваны; някемлівы.

   • Н. чалавек.

4. недалёка, у знач. выказніка і прыслоўе Блізка па адлегласці і часе.

   • Вёска недалёка.
   • Да вечара ўжо недалёка.

Недалёка ад каго-чаго, прыназоўнік — на блізкай адлегласці ад каго-, чаго-н.

• Жыць недалёка ад лесу.
• Недалёка ад вёскі — рака.

|| назоўнік: недалёкасць.

варушыцца дзеяслоў | незакончанае трыванне

1. Ледзь прыкметна рухацца.

   • Ледзь варушылася лісце.

2. Кішэць, знаходзіцца ў хаатычным руху (пра вялікую колькасць каго-н.).

   • Каля пня варушыліся мурашкі.

3. пераноснае значэнне: Займацца чым-н., актыўна дзейнічаць (размоўнае).

   • Каб усё паспяваць зрабіць, трэба добра в.

4. пераноснае значэнне Праяўляцца, прабуджацца (размоўнае).

   • Думкі пачынаюць в.

5. варушы(це)ся. Ужыв. пры пабуджэнні да дзеяння (размоўнае).

   • Но-о, гняды, варушыся!

|| закончанае трыванне: паварушыцца.

|| аднакратны дзеяслоў: варухнуцца, зварухнуцца і паварухнуцца.

|| назоўнік: варушэнне.