прарва́ць, -ву́, -ве́ш, -ве́; -вём, -вяце́, -ву́ць; -ві; -ва́ны; зак.
1. што. Разарваўшы, зрабіць адтуліну, дзірку ў чым-н.
П. панчоху.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Пра ваду: моцным напорам прамыць адтуліну ў чым-н., разбурыць перашкоду.
Прарвала плаціну.
3. што. Прабіцца праз што-н., зламаўшы супраціўленне.
П. варожую блакаду.
4. што. Зрабіць радзейшым, вырваўшы частку раслін.
П. буракі.
5. безас., каго (што). Аб раптоўным пераходзе ад бяздзеяння ці спакойнага стану да якога-н. інтэнсіўнага дзеяння (разм.).
Ён доўга маўчаў, але тут і яго прарвала.
|| незак. прарыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прары́ў, -ы́ву, м. (да 2 і 3 знач.).
|| прым. прарыўны́, -а́я, -о́е (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сям’я́, -і́, мн. се́м’і і (з ліч. 2, 3, 4) сям’і́, сяме́й і се́м’яў, ж.
1. Група блізкіх сваякоў, якія жывуць разам і звязаны агульнасцю побыту, узаемнай дапамогай, маральнай і прававой адказнасцю.
Вялікая с.
Мадэль сям’і.
2. перан., каго або якая. Група людзей, аб’яднаных агульнымі інтарэсамі.
Студэнцкая с.
3. Група жывёл, птушак, якая складаецца з самца, адной або некалькіх самак і дзіцянят, што жывуць разам, а таксама група некаторых жывёлін або раслін аднаго віду.
С. мядзведзяў.
С. бяроз.
○
Сям’я моў — у лінгвістыцы: група роднасных моў.
|| памянш. сяме́йка, -і, ДМ -ме́йцы, мн. -і, -ме́ек, ж. (да 1 знач.).
|| прым. сяме́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
алігафа́гія
(ад аліга- + -фагія)
харчаванне жывёльных арганізмаў толькі некалькімі відамі ежы, напр. пэўнымі відамі насення раслін, некаторымі травяністымі раслінамі, насякомымі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
амінатрансфера́зы
(ад аміны + трансферазы)
ферменты з групы трансферазаў, якія выконваюць важную ролю ў азоцістым абмене ў арганізме жывёл і раслін.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
анабазі́н-сульфа́т
(ад анабазін + сульфат)
прэпарат, які ў 1930 — 60 гг. выкарыстоўваўся для барацьбы са шкоднымі насякомымі раслін і жывёл.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
артатрапі́зм
(ад арта- + трапізм)
здольнасць бакавых органаў раслін расці паралельна на-прамку раздражнення (святла, хімічнага рэчыва і інш.); параўн. плагіятрапізм.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
батанізі́рка
(ад ням. botanisieren = збіраць расліны, ад гр. botane = трава)
спецыяльная каробка для раслін, якія збіраюць у час батанічных экскурсій.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
біякліматало́гія
(ад бія- + кліматалогія)
раздзел кліматалогіі, які даследуе ўплыў клімату на жыццё, здароўе і дзейнасць чалавека, развіццё жывёл і раслін.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
біяты́п
(ад бія- + тып)
сукупнасць арганізмаў у межах папуляцыі, якія характарызуюцца аднолькавым генатыпам і блізкім фенатыпам (напр. клон у раслін).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
гаптатрапі́зм
(ад гр. hapto = датыкаюся + трапізмы)
з’ява згінання расліннага органа ў адказ на раздражненне дотыкам (напр. раслін з павойным сцяблом).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)