стра́снасць, ‑і, ж.
Уласцівасць страснага. Лірыка Петруся Броўкі ваенных гадоў была напоўнена вялікім пачуццём, страснасцю, гневам і болем. Звонак. Тут Генка з нечаканай для мяне страснасцю пачаў гаварыць, што за свабоду трэба змагацца. Рамановіч. Загорскі ачуняў. Зажылі раны. І жонка стрымала слова: перастала і заглядаць у малельню, усю страснасць перанесла на мужа, на яго аднаго. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сці́пласць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць сціплага. Сапраўдны гераізм сябруе з асабістай сціпласцю героя і ўсведамляецца ім як абавязак. У. Калеснік.
2. Сціплыя паводзіны, сціплы ўклад жыцця. — Сціпласць не псуе чалавека, а дзяўчыну тым больш, — з перакананнем сказаў Раман Дзянісавіч. Хадкевіч. Максім па сціпласці нідзе і слова не прараніў аб сваім партызанстве, аніякай палёгкі ці прывілеі не прасіў. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
троп 1, ‑а, м.
Слова або зварот, якія ўжываюцца ў пераносным значэнні. Паэтычныя тропы. □ Як лёгка гаварыць аб стылі, калі бачыш выразныя сімпатыі таго ці іншага паэта да пэўнага набору тропаў, да пэўных гатупкаў эпітэтаў ці метафар, рыфмаў ці рытмаў. Лойка.
[Грэч. tropos.]
троп 2, ‑у, м.
У выразах: збіцца з тропу гл. збіцца; збіць з тропу гл. збіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарадзе́йны, ‑ая, ‑ае.
1. Які валодае магічнай, звышнатуральнай сілай. Чарадзейнае зелле. □ Вельмі шкада, што цуды бываюць толькі ў казках, што толькі з чарадзейнага рога ўсяго многа. Сяркоў.
2. Незвычайны па сіле ўплыву, уздзеяння; які захапляе, чаруе. [Міхась Чарот] мне неяк прызнаваўся, што гэтая жанчына мела над ім нейкую чарадзейную ўладу. Рамановіч. Слова ў літаратурным мастацкім творы — гэта чарадзейны знак. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
-то, часціца вылучальная.
Ужываецца ў сказах пры вылучэнні, падкрэсліванні слова, да якога адносіцца. [Жданаў:] — Так-то яно так, але трэба нешта і нам рабіць. Гурскі. Брат-то ты мой, але еш хлеб свой. Машара. [Астап:] — А не дай жа ты ліха, зусім забыўся. Дзяўчына здарожылася, дзяўчына калі-то мела ў роце, а тут зубы загаварваю, даруй мне старому... Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
agglutinate
[əˈglu:tɪneɪt]
1.
v.t.
зьле́пліваць, скле́йваць
2.
v.i.
1) зьле́плівацца, скле́йвацца
2) ператвара́цца ў клей
3. [əˈglu:tɪnət]
adj.
1) зьле́плены, скле́ены
2) зьлі́ты
an agglutinate word (e.g. never-to-be-forgotten) — зьлі́тае сло́ва
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
denizen
[ˈdenɪzən]
n.
1) жы́хар -а́, насе́льнік -а m.
Fish are denizens of the sea — Ры́бы — насе́льнікі мо́ра
2) чужы́нец, яко́му нада́дзеныя пэ́ўныя правы́
3) запазы́чанае сло́ва
4) акліматызава́ная расьлі́на, зьвер, пту́шка
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
но́вый но́вы;
но́вая те́хника но́вая тэ́хніка;
но́вый урожа́й но́вы ўраджа́й;
но́вые места́ но́выя мясці́ны;
Но́вый год Но́вы год;
Но́вый Свет Но́вы Свет;
◊
но́вое сло́во но́вае сло́ва;
но́вая страни́ца исто́рии но́вая старо́нка гісто́рыі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
wyraz, ~u
м.
1. слова;
wyraz wdzięczności — словы падзякі;
~y bliskoznaczne — блізказначныя словы; сінонімы;
2. выраз;
wyraz twarzy — выраз твару;
3. выражэнне; выяўленне;
dać wyraz oburzeniu — даць волю абурэнню; выказаць абурэнне;
4. мат. член;
nad wyraz — невыказна; невымоўна;
ostatni wyraz — апошняе слова; найноўшае дасягненне;
łączę ~y szacunku ... — з павагай ... (ветлівая формула заканчэння ліста)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
дэві́з
(фр. devise)
1) кароткая фраза, у якой выражаецца кіроўная ідэя паводзін або дзейнасці (напр. наш д. — клопат аб чалавеку);
2) слова або выраз, якія аўтар ставіць на творы замест свайго імя на закрытым конкурсе.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)