дзесяці...

Першая састаўная частка складаных слоў; абазначае: а) які мае дзесяць адзіная таго, што паказана ў другой частцы, напрыклад: дзесяцівугольны, дзесяціствольны, дзесяцікратны; б) які складаецца з дзесяці адзінак або мерай у дзесяць якіх‑н. адзінак, напрыклад: дзесяцітонны, дзесяцігадовы, дзесяціграмовы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дых, ‑у, м.

Разм. Дыханне. Хацелася крыкнуць, але перахапіла дых і адно толькі варухнуліся губы, а слоў ніякіх не атрымалася. Сабаленка.

•••

Адным дыхам (духам) — за адзін раз, вельмі хутка.

Затаіць дых гл. затаіць.

Ні слыху, ні дыху гл. слых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напаў...,

Першая састаўная частка складаных слоў, якая надае значэнне: 1) напалову, папалам з чым‑н., напрыклад: напаўшарсцяны, напаўшаўковы; 2) не зусім, не да канца, напрыклад: напаўмёртвы, напаўсветлы, напаўадчынены; 3) палавіна таго, аб чым гаворыцца ў другой частцы, напрыклад, напаўсфера.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пяці...,

Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: 1) які мае пяць адзінак таго, што названа ў другой частцы, напрыклад: пяцівугольны, пяцісценка; 2) які складаецца з пяці адзінак або мерай у пяць якіх‑н. адзінак, напрыклад: пяцігадовы, пяціпавярховы, пяціскладовы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаво́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які дзейнічае па сваёй волі, як сам жадае, не лічачыся ні з кім. Самавольныя распараджэнні.

2. Які робіцца без дазволу, самаўпраўна. За самавольна, паход на чыгунку Рыме давялося выслухаць нямала дакорлівых слоў ад камандзіра. «Маладосць».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

авія-

(ад лац. avis = птушка)

першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае паняццю «авіяцыйны».

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

арніта-

(гр. ornis, -ithos = птушка)

першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае паняццю «птушка».

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

астра-

(гр. astron = зорка)

першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае паняццям «зорка», «зорны».

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

астэа-

(гр. osteon = косць)

першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае паняццям «косць», «касцявы».

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ацэт-

(лац. acetum = воцат)

першая састаўная частка складаных слоў, якая выражае паняцце «воцатная кіслата».

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)