жы́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Абл. Чырвоная істужка. [Стафан] паспеў яшчэ да вячэры прыбрацца.. і нават новую чырвоную жычку прыладзіў да каўняра сарочкі. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зашурша́ць і зашуршэ́ць, ‑шыць; зак.

Пачаць шуршаць, шуршэць. // Прашуршаць, прашуршэць. З размаху лодка зашуршала па пяску пакатага берага і спынілася. Пальчэўскі. Зашуршэла чырвоная заслона, адчыніліся сярэднія дзверы. Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чырво́ны, -ая, -ае.

1. Які мае афарбоўку аднаго з асноўных колераў спектра, што ідзе перад аранжавым; колеру крыві.

Чырвоныя памідоры.

Ч. аловак.

2. Пачырванелы ад прыліву крыві да скуры.

Ч. твар.

3. Звязаны з рэвалюцыйнай дзейнасцю, з савецкім ладам, з Чырвонай Арміяй.

Ч. камандзір.

Чырвоныя (наз.) уступалі ў горад.

4. Як састаўная частка некаторых батанічных і заалагічных назваў.

Ч. перац.

○ Чырвонае віно — віно, прыгатаванае з цёмных гатункаў вінаграду.

Чырвоная кніга — кніга Міжнароднага саюза аховы прыроды і прыродных рэсурсаў, якая змяшчае ў сабе кароткія звесткі аб распаўсюджанні, колькасці, біялогіі і мерах аховы рэдкіх відаў жывёл і раслін усяго свету.

Чырвоная рыба — рыба сямейства асятровых.

Чырвоны лес — хваёвы лес.

Чырвоны напал — такая ступень нагрэву, пры якой металы пачынаюць свяціцца чырвоным святлом.

Чырвоны радок — першы радок абзаца.

|| наз. чы́рвань, -і, ж. (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

jaskrawy

jaskraw|y

яркі;

wstążka ~o-czerwona — ярка-чырвоная стужка

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Радзівілімонты (в.), гл. Чырвоная Зорка

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Румя́нец ’ружовы ці ярка-чырвоны колер твару’, ’ружовая ці ярка-чырвоная афарбоўка неба пры ўзыходзе сонца’ (ТСБМ). Да румяны (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паштэ́т, ‑у, М ‑тэце, м.

Страва з мясных, рыбных або іншых прадуктаў, працёртых да пастападобнага стану. Пячоначны паштэт. □ На стале была чырвоная ікра, заліўная курыца, паштэт, адмыслова ўпрыгожаная смажаная рыба. Арабей.

[Ням. Pastete.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гу́ста-чырво́ны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. гу́ста-чырво́ны гу́ста-чырво́ная гу́ста-чырво́нае гу́ста-чырво́ныя
Р. гу́ста-чырво́нага гу́ста-чырво́най
гу́ста-чырво́нае		 гу́ста-чырво́нага гу́ста-чырво́ных
Д. гу́ста-чырво́наму гу́ста-чырво́най гу́ста-чырво́наму гу́ста-чырво́ным
В. гу́ста-чырво́ны (неадуш.)
гу́ста-чырво́нага (адуш.)		 гу́ста-чырво́ную гу́ста-чырво́нае гу́ста-чырво́ныя (неадуш.)
гу́ста-чырво́ных (адуш.)
Т. гу́ста-чырво́ным гу́ста-чырво́най
гу́ста-чырво́наю		 гу́ста-чырво́ным гу́ста-чырво́нымі
М. гу́ста-чырво́ным гу́ста-чырво́най гу́ста-чырво́ным гу́ста-чырво́ных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ды́мна-чырво́ны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ды́мна-чырво́ны ды́мна-чырво́ная ды́мна-чырво́нае ды́мна-чырво́ныя
Р. ды́мна-чырво́нага ды́мна-чырво́най
ды́мна-чырво́нае		 ды́мна-чырво́нага ды́мна-чырво́ных
Д. ды́мна-чырво́наму ды́мна-чырво́най ды́мна-чырво́наму ды́мна-чырво́ным
В. ды́мна-чырво́ны (неадуш.)
ды́мна-чырво́нага (адуш.)		 ды́мна-чырво́ную ды́мна-чырво́нае ды́мна-чырво́ныя (неадуш.)
ды́мна-чырво́ных (адуш.)
Т. ды́мна-чырво́ным ды́мна-чырво́най
ды́мна-чырво́наю		 ды́мна-чырво́ным ды́мна-чырво́нымі
М. ды́мна-чырво́ным ды́мна-чырво́най ды́мна-чырво́ным ды́мна-чырво́ных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

жаўтава́та-чырво́ны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. жаўтава́та-чырво́ны жаўтава́та-чырво́ная жаўтава́та-чырво́нае жаўтава́та-чырво́ныя
Р. жаўтава́та-чырво́нага жаўтава́та-чырво́най
жаўтава́та-чырво́нае		 жаўтава́та-чырво́нага жаўтава́та-чырво́ных
Д. жаўтава́та-чырво́наму жаўтава́та-чырво́най жаўтава́та-чырво́наму жаўтава́та-чырво́ным
В. жаўтава́та-чырво́ны (неадуш.)
жаўтава́та-чырво́нага (адуш.)		 жаўтава́та-чырво́ную жаўтава́та-чырво́нае жаўтава́та-чырво́ныя (неадуш.)
жаўтава́та-чырво́ных (адуш.)
Т. жаўтава́та-чырво́ным жаўтава́та-чырво́най
жаўтава́та-чырво́наю		 жаўтава́та-чырво́ным жаўтава́та-чырво́нымі
М. жаўтава́та-чырво́ным жаўтава́та-чырво́най жаўтава́та-чырво́ным жаўтава́та-чырво́ных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)