Verbum

анлайнавы слоўнік

ЗБАРО́ЎСКІ Эдуард Іосіфавіч

(н. 1.1.1938, в. Ліхаўня Нараўлянскага р-на Гомельскай вобл.),

бел. вучоны ў галіне кардыялогіі, прафілакт. медыцыны і рэабіліталогіі. Д-р мед. н. (1984), праф. (1988). Скончыў Мінскі мед. ін-т (1967). З 1986 дырэктар Бел. НДІ экспертызы працаздольнасці і арганізацыі працы інвалідаў. Навук. працы па прафілактыцы сардэчна-сасудзістых і інш. неінфекц. хвароб, распрацоўцы прыбораў і метадаў ацэнкі функцыян. стану кардыярэспіраторнай сістэмы і сістэмы рэабілітацыі хворых і інвалідаў.

Тв.:

Ранняя инструментальная диагностика гипертонической болезни и атеросклероза. Мн., 1973 (у сааўт.);

Как уберечь себя от гипертонической болезни. 2 изд. Мв., 1989 (разам з Г.І.Сідарэнкам);

Беда — не вина // Нёман. 1989. № 4;

Медицинская, социальная, профессиональная реабилитация больных и инвалидов: Междунар. науч.-практ. конф.: Тез. докл. Мн., 1996 (у сааўг.);

Поиску истины жизнь посвяти: Стахотворения. Мн., 1997.

т. 7, с. 28

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АМО́САЎ Мікалай Міхайлавіч

(н. 6.12.1913, с. Альховае Валагодскай вобл., Расія),

украінскі хірург. Акад. АН Украіны (1969), чл.-кар. АМН СССР (1961), засл. дз. нав. Украіны (1959), Герой Сац. Працы (1973). Скончыў Архангельскі мед. ін-т (1939). З 1952 узначальваў клініку грудной хірургіі, з 1983 дырэктар Ін-та сардэчна-сасудзістай хірургіі ў Кіеве. Навук. працы па пытаннях хірургіі сэрца і лёгкіх, біял. і мед. кібернетыцы. Пад яго кіраўніцтвам распрацавана дыягностыка парокаў сэрца з дапамогай ЭВМ, створана дзеючая фізіял. мадэль «унутранага асяроддзя арганізма» чалавека і інш. Аўтар літ. тв. «Думкі і сэрца» (1965), «Запіскі з будучыні» (1967) і інш. Ленінская прэмія 1961, Дзярж. прэмія Украіны 1978.

Тв.:

Операции на сердце с искусственным кровообращением. Киев, 1962 (разам з І.Л.Лісавым, Л.М.Сідарэнка);

Хирургия пороков сердца. Киев, 1969 (разам з Я.А.Бендэтам);

Физическая активность и сердце. 2 изд. Киев, 1984 (з ім жа).

т. 1, с. 321

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ciepło

I н.

цяпло, цеплыня;

ciepło właściwe фіз. удзельная цеплыня

цёпла;

dzisiaj jest ciepło — сёння цёпла;

było mi ciepło — мне было цёпла;

przyjąć kogo ciepło — прыняць каго цёпла (сардэчна);

trzymaj się ciepło жарт. разм. трымайся; здаровенькі бегай

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

warm² [wɔ:m] adj.

1. цёплы;

warm to the touch цёплы наво́бмацак;

get/grow warm цяпле́ць, станаві́цца цяпле́й; грэ́цца, саграва́цца

2. сардэ́чны, гара́чы;

give a warm welcome сардэ́чна прывіта́ць;

warm thanks сардэ́чная падзя́ка

3. гара́чы, па́лкі;

warm support гара́чая падтры́мка

♦

make it/things warm for smb. infml выжыва́ць каго́-н.; дапяка́ць каму́-н.;

keep a seat/a place warm for smb. infml захо́ўваць ме́сца/пост для каго́-н.;

(as) warm as toast infml : We are as warm as toast. ≅ Нам цёпла як на печы.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

шчыра, душэўна, задушэўна, сардэчна, чыстасардэчна, адкрыта, начыстату, начыстую, напрамкі □ па шчырасці, ад душы, з душой, усёй душой, як на духу, ад сэрца, усім сэрцам, у вочы, без утойвання, палажыўшы руку на сэрца

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

welcome

[ˈwelkəm]

interj.

віта́ем

Welcome home! — З прые́здам! Зь вярта́ньнем!

1) віта́ньне n.

2) сардэ́чная сустрэ́ча

You will always have a welcome here — Вы заўсёды бу́дзеце тут жада́ным го́сьцем

v.t.

1) сардэ́чна віта́ць

2) гасьці́нна прыма́ць

adj.

1) пажада́ны, прые́мны

a welcome letter — пажада́ны ліст

2) быць запро́шаным

You are welcome to pick the flowers — Калі́ ла́ска, вы мо́жаце нарва́ць сабе́ кве́так

•

- wear out one’s welcome

- You are quite welcome

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

приём^I м., в разн. знач. прыём, -му м.; (действие — ещё) прыма́нне, -ння ср., прыня́цце, -цця ср.;

во вре́мя приёма у врача́ у час прыёму ва ўрача́;

часы́ приёма гадзі́ны прыёму;

приём паке́тов прыём (прыма́нне) паке́таў;

быть на приёме у кого́-л. быць на прыёме ў каго́-не́будзь;

оказа́ть кому́-л. раду́шный, тёплый, серде́чный приём прыня́ць каго́-не́будзь з ра́дасцю (цёпла, сардэ́чна).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ДЗІЦЯ́ЧЫЯ ХВАРО́БЫ,

група хвароб, што бываюць выключна ці пераважна ў дзяцей і звязаны з асаблівасцямі развіцця іх арганізма. Ва ўлонні маці ўзбуджальнікі інфекц. хвароб (таксаплазмоз, сіфіліс, сываратачны гепатыт, цытамегалія і інш.) праз плацэнту хворай маці пашкоджваюць унутр. органы і ц. н. с. Да заган развіцця плода прыводзіць і ўздзеянне на арганізм маці фіз., хім., біял. фактараў. Пры родах парушэнне кровазвароту ў плацэнце выклікае асфіксію, магчымы родавыя траўмы, заражэнне плода. У нованароджаных (да 4 тыдняў) бываюць хваробы, звязаныя з родамі (траўмы, кровазліццё ў мозг, неданошанасць), і выяўляюцца асн. недахопы развіцця плода. Яны асабліва адчувальныя да гнаяроднай інфекцыі, пераахаладжэнняў, хварэюць на сепсіс і запаленне лёгкіх. У грудным узросце бываюць гіпатрафія, паратрафія, анемія, дыятэз, рахіт, спазмафілія. Дзеці да 7 гадоў пераважна хварэюць на вострыя дзіцячыя інфекцыі — адзёр, коклюш, воспу ветраную, шкарлятыну, дыфтэрыю. У дзяцей малодшага школьнага ўзросту (7—12 гадоў) бываюць гэтыя і інфекц.-алергічныя хваробы — рэўматызм, астма бранхіяльная, нефрыты. У сярэднім і старэйшым школьным узросце (12—17 гадоў) найчасцей расстройствы нерв. і сардэчна-сасудзістай сістэм, парушэнні абмену рэчываў, дысфункцыя эндакрынных залоз, абвастрэнне інфекц.-алергічных хвароб. туберкулёзу, рэўматызму. З пачаткам палавой спеласці выяўляюцца дэфекты развіцця палавых органаў.

Р.У.Дэрфліо.

т. 6, с. 122

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

otwarty

otwart|y

адчынены, адкрыты;

dni ~e — дні адчыненых дзвярэй;

dom ~y — гасцінны дом;

pod ~ym niebem — пад голым (адкрытым) небам;

z ~ą głową — з шырокімі поглядамі; непрадузята;

z ~ymi ramionami — (сустрэць) сардэчна; радасна; ветліва;

list ~y — адкрыты ліст;

miasto ~e — адкрыты горад;

”u” ~e грам. адкрыты «у»;

grać w ~e karty — гуляць адкрытымі картамі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ра́ды, ‑ая, ‑ае; рад, ‑а.

1. Які перажывае пачуццё радасці, задавальнення. Радая, поўная шчасця, Наталля гаварыла: — Я нават не ўяўляю, як гэта магла б жыць без цябе. Скрыган. Лабановіч шпарка пайшоў .. [Садовічу] насустрач, незвычайна рады нечаканаму спатканню. Колас. І агародаў няма ў гэтых жыльцоў. Пасее сабе пад вокнамі градку [а]гуркоў і рад. Навуменка.

2. у знач. вык. (звычайна кароткая ф.), каму-чаму, з дадан. сказам і без дап. Пра пачуццё радасці, задавальнення, якое перажывае хто‑н. Стол устаўлены багата, Госцю я сардэчна рад. Бялевіч. Дамоў і палацаў кварталы Ўзняліся да самых нябёс. Я рады, што гэткаю стала, Зямля, куды сонца я нёс. Прыходзька. Ён быў страшэнна рад, гэты дзівак Пацяроб, і не мог схаваць свае нядобрае злоснае радасці. Зарэцкі. [Шафёр] рад быў, што памог чалавеку ў бядзе. Да таго ж ён бачыў, што з дзяўчынай нічога небяспечнага няма. Грамовіч.

3. у знач. вык., з інф. Пра жаданне, гатоўнасць зрабіць што‑н. Косця рад быў выканаць дзедава даручэнне. Якімовіч. Спевы, грукат перуновы Слухаць буду рад, Толькі не грымі ты, лесе, Грукатам гармат. Русак.

•••

Рад бачыць вас гл. бачыць.

І не рад(ы); (і) сам не рад(ы) — пра чый‑н. жаль, шкадаванне з прычыны таго, што адбылося па яго ініцыятыве, пры яго ўдзеле.

Рад (ці) не рад — паняволі, хочаш не хочаш.

Рад старацца! — а) у дарэвалюцыйнай арміі — салдацкі адказ на пахвалу начальства; б) пра гатоўнасць каго‑н. рабіць што‑н.

Чым багаты, тым і рады гл. багаты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)