АНТРЫ́Т
(ад лац. antrum пячора, поласць + ...im),
запаленне слізістай абалонкі і касцявых сценак поласці соскападобнага адростка скроневай косці — антрума. Назіраецца ў дзяцей першых месяцаў жыцця. Узнікае як ускладненне вострага сярэдняга атыту, іншы раз ад агульнага знясілення арганізма (пры таксічнай дыспепсіі, пнеўманіі). Падстава на падазрэнне антрыту — цяжкі, зацяжны, востры атыт і завушны абсцэс пасля прарыву гною з антрума. Лячэнне хірургічнае.
т. 1, с. 393
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АБЛІТЭРА́ЦЫЯ
(ад лац. obliteratio сціранне, згладжванне),
1) у жывёл і чалавека — прыроджанае або набытае зарастанне поласці ці прасвету трубкавага органа, канала, крывяноснага або лімфатычнага сасуда (напр., пры запаленнях, трамбозах).
2) У раслін — сплюшчванне клетак і тканак, якое вядзе да знікнення ўнутрыклетачных і міжклетачных поласцей (напр., перыферычных слаёў лубу пры разрастанні тканак сцябла, абалонак і тканак зародка пры яго росце).
т. 1, с. 26
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГО́РАЧЫ,
лекавыя сродкі, якія маюць горкія рэчывы. Яны стымулююць апетыт і паляпшаюць страваванне. Дзеянне горачаў заключаецца ў рэфлектарным узмацненні выдзялення страўнікавага соку ў выніку раздражнення канцоў смакавых нерваў поласці рота. Да горачаў адносяцца прэпараты, прыгатаваныя з адной (палын горкі, гарычка, дзьмухавец, цвінтарэй, трыліснік) ці некалькіх лек. раслін (настойка горкая, чай апетытны). Горач бывае ў выглядзе адвараў, настояў, экстрактаў, настоек.
т. 5, с. 358
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
сана́цыя
(лац. sanatio = лячэнне, аздараўленне)
1) прафілактычныя і лячэбныя мерапрыемствы па аздараўленню поласці рота;
2) экан. сістэма мерапрыемстваў, якія праводзяцца з мэтай папярэдзіць банкруцтва банкаў, трэстаў і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
вакуо́лі
(фр. vacuole, ад лац. vacuus = пусты)
невялікія поласці ў клетках жывёльных і раслінных арганізмаў, напоўненыя клетачным сокам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
таракаско́п
(ад гр. thoraks, -akos = грудзі + -скоп)
мед. інструмент з аптычнай і асвятляльнай сістэмамі для даследавання плеўральнай поласці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
эмпіе́ма
(гр. empyema = нарыў, гнайнік)
скапленне гною ў якой-н. поласці арганізма (напр. э. плеўры, э. жоўцевага пузыра).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
са́льнік, ‑а, м.
1. Спец. Тлушчавая складка брушыны, якая з’яўляецца абаронным органам брушной поласці.
2. Спец. Прыстасаванне для герметызацыі адтулін, праз якія праходзяць рухомыя часткі механізмаў — валы, штокі і пад. На рамонце не хапае волава для сальнікаў. Шынклер.
3. Разм. Гандляр салам. [Шпулькевіч] вярнуўся ў Мінск.., а тады адразу стаў сальнікам. Набыў ён каня .. і ад’язджаў купляць затанна свінні часта вёрст пяцьдзесят і больш ад Мінска. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вейлане́лы
(н.-лац. veilonellaceae)
сямейства бактэрый; паразітуюць у ротавай поласці, страўнікава-кішачным тракце і дыхальных шляхах жывёл і чалавека.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
гідрацэ́ль
(ад гідра- + гр. koiloma = поласць)
адна з частак другаснай поласці цела ў ігласкурых, з якой утвараецца амбулакрыльная сістэма.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)