*Прастрэ́ч, прострэ́ч ’прастуда ад ветру’ (ТС). Фармальна і семантычна можна параўнаць з укр. пристрі́т, при́стреч ’хвароба, якая, па павер’ях народа, здараецца ад благой сустрэчы’, пристрі́ти ’сурочыць’, рус. дыял. пристре́т ’сурокі’. Далей да сустрэча, устрэць з іншай прыстаўкай: *про‑стрэт‑jъ. Сюды ж, магчыма, простро́чыц ’прапусціць, не заўважыць’: не прастрачы воўка (тураў., Цыхун, вусн. паведамл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тэкі́нцы, ‑аў; адз. тэкі́нец, ‑нца, м.; тэкі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. тэкі́нкі, ‑нак; ж.

Адно з буйных туркменскіх плямён, якое цяпер складае частку туркменскага народа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

odezwa

ж.

1. адозва, заклік, зварот;

odezwa do narodu — зварот да народа;

2. пракламацыя

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

неадры́ўны, ‑ая, ‑ае.

1. Такі, які адбываецца без спынення, бесперапынны. Неадрыўнае націранне.

2. Непарыўны. Літаратура павінна быць неадрыўнай ад жыцця народа, адказваць на важнейшыя пытанні часу. Хромчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прарадзі́ма, ‑ы, ж.

Самае старажытнае, першапачатковае месца пражывання таго ці іншага племені, народа, той ці іншай пароды жывёл і пад.; месца, дзе першапачаткова зарадзілася, з’явілася што‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наро́д, -а і -у, мн. -ы, -аў, м.

1. -а. Усё насельніцтва пэўнай дзяржавы, жыхары краіны.

Н.

Беларусі.

2. -а. Працоўная маса насельніцтва той ці іншай краіны.

Працоўны н.

Выхадцы з народа.

3. -а. Розныя формы гістарычных супольнасцей (племя, народнасць, нацыя).

Беларускі н.

4. -у, толькі адз. Людзі.

На мітынг прыйшло многа народу.

|| прым. наро́дны, -ая, -ае.

Народная творчасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наро́дны, -ая, -ае.

1. гл. народ.

2. Які належыць усяму народу, дзяржаўны.

Народная гаспадарка

3. Цесна звязаны з народам, уласцівы духу народа, яго культуры, светапогляду.

Народная паэзія.

4. У складзе некаторых назваў устаноў, арганізацый, пасад.

Н. суд.

Н. кантроль.

5. У складзе ганаровых званняў якія надаюцца дзеячам культуры.

Н. паэт. Н. мастак.

|| наз. наро́днасць, -і, ж. (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ніз, -у, мн. нізы́, -о́ў, м.

1. Ніжняя частка чаго-н.

Н. рукава.

2. Паверхня, бок прадмета, процілеглы яго верху.

Н. скрыні.

3. Унутраны бок (матэрыі, вопраткі); спод.

Н. паліто.

4. Нізіннае месца.

Сцелецца па нізах туман.

5. Тое, што і нізоўе.

6. мн. Шырокія пласты працоўнага народа.

Сацыяльныя нізы.

7. мн. Ніжнія ноты (спец.).

Браць нізы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дыя́спара

(гр. diaspora = рассейванне)

сукупнасць прадстаўнікоў якога-н. народа, якія жывуць за межамі бацькаўшчыны ў новым раёне пасялення.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

параджэ́нне, ‑я, н.

Тое, што пароджана, выклікана да жыцця кім‑, чым‑н.; вынік чаго‑н. Нацыянальная культура ўзнікае толькі на родным грунце, з’яўляецца параджэннем духоўных патрэб народа. Пшыркоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)