Tríebrad

n -(e)s, -räder махаво́е ко́ла

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Záckenrad

n -(e)s, -räder зубча́тае ко́ла

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

шасцярня́², -і́, мн. -це́рні і (з ліч. 2, 3, 4) -цярні́, -це́рань і -це́рняў, ж.

Зубчастае кола, якое перадае рух.

|| памянш. шасцярэ́нька, -і, ДМ -ньцы, мн. -і, -нек, ж.

|| прым. шасцяро́нны, -ая, -ае і шасце́рневы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

шы́на, -ы, мн. -ы, шын, ж.

1. Гумавы або металічны абруч на вобадзе кола.

2. Цвёрдая накладная павязка на месцы пералому ці іншага пашкоджання для забеспячэння нерухомасці пашкоджаных частак цела.

Узяць у шыны нагу.

|| прым. шы́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

шаўро́нны в разн. знач. шевро́нный;

ш. галу́н — шевро́нный галу́н;

~ннае ко́ла — шевро́нное колесо́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

шплінтава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., што.

Спец. Замацоўваць шплінтам якія‑н. дэталі (гайкі, кола на восі і пад.). Шплінтаваць гайкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

cogwheel

[ˈkɑ:ghwi:l]

n., Tech.

зубча́стае ко́ла; шасьцярня́ f., зубча́стая перада́ча

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

круг м.

1. в разн. знач. круг, род. кру́га м.;

поля́рный круг геогр. паля́рны круг;

спаса́тельный круг выратава́льны круг;

бегово́й круг бегавы́ круг;

квадрату́ра кру́га квадрату́ра кру́га;

2. (замкнутая цепь) ко́ла, -ла ср.; (в перен. знач. — обычно) круг, род. кру́га м.;

ста́ньте кру́гом ста́ньце ў ко́ла;

круг разви́тия круг развіцця́;

круг обя́занностей круг (ко́ла) абавя́зкаў;

3. (предмет, имеющий округлую или овальную форму, форму кольца) ко́ла, -ла ср., круг, род. кру́га м.;

круг сы́ра ко́ла сы́ру;

круг колбасы́ ко́ла каўбасы́;

гонча́рный круг ганча́рны круг;

4. (группа людей) ко́ла, -ла ср.; (среда) асяро́ддзе, -ддзя ср.; (кружок) гурто́к, -тка́ м.;

парти́йные, полити́ческие, литерату́рные, обще́ственные круги́ парты́йныя, паліты́чныя, літарату́рныя, грама́дскія ко́лы;

в кругу́ друзе́й у асяро́ддзі сябро́ў;

◊

в те́сном кругу́ у це́сным гуртку́;

порочный круг филос. зага́нны круг;

на круг (в среднем) на круг;

заколдо́ванный круг зачарава́нае ко́ла.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Ры́нак ’базар’ (ТСБМ; астрав., Сл. ПЗБ), руск. ры́нок, укр. ри́нок. Да ўсходніх славян трапіла праз пасрэдніцтва заходнеславянскіх моў, параўн. польск. rynek ’рынак’, ’рыначная плошча’, славац. rinok ’рынак’, ’рыначная плошча’, чэш. rynk ’кола’, ’гарадская плошча’, н.-луж. rynk ’рыначная плошча’ са с.-в.-ням. rinc ’кола’, ’плошча’, ням. Ring ’кола’ (> у паўдн.-усх. дыялектах ’плошча’ > ’рыначная плошча’). Параўн. таксама галанд. ring ’кола’, швед. ring ’кола’, ’пляцоўка’ (Фасмер, 5, 530; Брукнер, 472; Чарных, 2, 130; Булыка, Бел. лінгв., 64). Сюды ж і ры́нак у значэнні ’сярэдняя свабодная частка пакоя’ (капыл., Сл. ПЗБ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

руль, -я́, мн. -і́, -ёў, м.

Прыстасаванне для кіравання рухам судна, самалёта, аўтамабіля.

Р. аўтамабіля.

Паветраны р. (у лятальнага апарата). Сядзець, стаяць за рулём.

Стаяць каля руля (таксама перан.: кіраваць; кніжн.).

|| прым. рулявы́, -а́я, -о́е.

Рулявое кола.

Рулявое кіраванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)