БО́НДЫ,

у сярэдневяковых сканд. краінах назва ўсіх вольных людзей (земляробы, жывёлаводы, паляўнічыя, рыбакі), якія не належалі да знаці; вольныя сяляне. Мелі сваю гаспадарку, жылі на адасобленых хутарах (у Нарвегіі, Ісландыі і некаторых раёнах Швецыі) ці ў невялікіх вёсках (у Даніі і б.ч. Швецыі) і, акрамя дацкіх бондаў, захоўвалі асабістую свабоду на працягу ўсяго сярэдневякоўя.

т. 3, с. 213

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ба́рак, ‑рка, м.

Тое, што і ворчык.

бара́к, ‑а, м.

Лёгкае збудаванне для часовага жылля, бальнічных мэт. Хвала студэнцкаму бараку — Прытулку нашых дум і мар! Аўрамчык. Горад яшчэ ляжаў у руінах. Людзі жылі ў бараках і зямлянках. Асіпенка. Такім я і запомніў яго з тых далёкіх год вайны, калі Ганс Кегель заходзіў зрэдку да нас, у барак. Сачанка.

[Фр. baraque.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чыно́ўны, ‑ая, ‑ае.

Уст.

1. Які мае які‑н. чын або служыць на дзяржаўнай службе. У нашым пасёлку жылі пенсіянеры-чыгуначнікі і іншы чыноўны люд, выгнаны імперыялістычнай вайной з заходніх раёнаў і іншых далёкіх мясцін. Навуменка.

2. Які мае адносіны да чыноўніка (у 1 знач.). Да 1905 года легальны друк у Расіі цалкам залежаў ад чыноўнай бюракратыі. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчур ​1, ‑а́, м.

Невялікая птушка сямейства ўюрковых.

шчур ​2, ‑а, м.

У славянскай міфалогіі — далёкі продак, роданачальнік. Жылі там шчуры і прашчуры нашы.

шчур ​3, ‑а́, м.

Абл. Пацук. Стукнуў хтось — ён [Сымон] раптам скок! Прытуліўся ў кут, у цёмны, Дух стаіўшы, ні мур-мур! Скуль жа стук той патаёмны? Ці прабег дзе проста шчур? Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Алі́мп

(гр. Olympos = назва гары ў Грэцыі, дзе паводле ўяўленняў старажытных грэкаў жылі багі)

выбранае кола якога-н. таварыства (напр. літаратурны а.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

антыа́рхі

(н.-лац. antiarchi)

падклас вымерлых панцырных рыб класа пласцінаскурых; паходзілі ад артрадыраў, ад якіх адрозніваліся размяшчэннем пласцінак панцыра; жылі ў дэвоне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

герпетафа́уна

(ад гр. herpeton = паўзун + фауна)

сукупнасць відаў земнаводных і паўзуноў, якія насяляюць пэўную тэрыторыю або жылі ў пэўны гістарычны перыяд Зямлі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

метэ́кі

(гр. metoikoi = перасяленцы)

асабіста вольныя, але палітычна бяспраўныя чужаземцы, якія пастаянна жылі ў Стараж. Грэцыі; займаліся гал. ч. рамяством і гандлем.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

трылабі́ты

(н.-лац. trilobita, ад гр. tri = трох + lobos = частка)

клас вымерлых марскіх членістаногіх з целам, пакрытым панцырам, якія жылі ў палеазоі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

паваражы́ць сов.

1. погада́ть, поворожи́ть;

п. на ка́ртах — погада́ть (поворожи́ть) на ка́ртах;

2. перен., разг. поколдова́ть;

3. (сделать предположение) погада́ть;

пагавары́лі, ~жы́лі, ды так і разышлі́ся — поговори́ли, погада́ли, да так и разошли́сь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)