экстрады́цыя, ‑і, ж.

Выдача замежнай дзяржаве асобы, якая парушыла законы або ўчыніла злачынства ў адносінах да гэтай дзяржавы.

[Ад лац. ex — па-за і traditio — перадача.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Канстыту́цыя ’асноўны закон дзяржавы’, ’будова арганізма, склад цела’ (ТСБМ) кансцітуцыя (Яруш.). Ст.-бел. конституция, констытуция, констытуцыя ’укладанне, устанаўленне’ (XVI ст.), са ст.-польск. konstytucja, якое з лац. cōnstitūtiō ’устанаўленне’, ’арганізацыя, стан’ (Слаўскі, 2, 431; Булыка, Запаз., 167).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ościenny

ościenn|y

суседні, сумежны;

państwa ~e — суседнія дзяржавы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

нэп, -а, м.

Скарачэнне: новая эканамічная палітыка, якая праводзілася савецкай дзяржавай у 1921—1928 гг. з мэтай адраджэння народнай гаспадаркі пры часовым дапушчэнні капіталістычных элементаў, аднак пры захаванні камандных вышынь у руках пралетарскай дзяржавы.

|| прым. нэ́паўскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Парла́мент ’вышэйшы заканадаўчы орган буржуазнай дзяржавы, заснаваны часткова або цалкам на выбарных органах’ (ТСБМ). З рус. парла́мент ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 83). У рус. м. праз польск. parlament ад італ. parlamento ’абмеркаванне, перагаворы, сход’ (Брукнер, 396; Фасмер, 3, 208).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

апта́цыя, ‑і, ж.

Спец. Выбар грамадзянства, які звычайна дазваляецца зрабіць насельніцтву тэрыторыі, што перайшла ад адной дзяржавы да другой.

[Лац. optatio — жаданне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэмакратыза́цыя, ‑і, ж.

Укараненне прынцыпаў дэмакратыі; перабудова дзяржавы, грамадства, арганізацыі і пад. на дэмакратычных асновах. Дэмакратызацыя прафсаюзаў. Дэмакратызацыя кіравання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэмілітарыза́цыя, ‑і, ж.

Поўнае або частковае раззбраенне якой‑н. дзяржавы, забарона мець ёй ваенную прамысловасць, рэгулярную армію і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

саю́зны

1. Búndes-, verbündet; alliíert (пра дзяржавы);

саю́зныя дзяржа́вы die verbündeten [alliíerten] Mächte;

саю́зная дзяржа́ва Búndesstaat m -(e)s, -en;

2. (які адносіўся да СССР) гіст Unións-;

саю́зныя рэспу́блікі Uniónsrepubliken pl

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

анкла́ў

(фр. enclave)

тэрыторыя або частка тэрыторыі адной дзяржавы, поўнасцю акружаная тэрыторыяй іншай дзяржавы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)