марафо́нскі
(ад гр. Marathon = назва паселішча ў Грэцыі)
звязаны са звышдалёкімі дыстанцыямі (напр. м. бег, м. заплыў).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
марсала́
(іт. marsala, ад Marsala = назва горада ў Сіцыліі)
гатунак моцнага дэсертнага вінаграднага віна, якое нагадвае мадэру.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
медзяры́т
(польск. miedzioryt, ад miedź = медзь + ryt = гравюра)
назва гравюры на медзі ў канцы 16—17 ст.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
мусцье́рскі
(фр. moustier, ад Moustier = назва мястэчка на поўдні Францыі);
м-ая культура — пазнейшая культура ранняга палеаліту.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Авяру́шкі ’вясеннія апенькі’ (Інстр. II) да вавярушкі ад вавёрка (параўн. назву грыба: лісічкі). Аднак больш верагодна, балтызм, тады з літ. voveruškà грыб Cantharellus’ (Чэкман, вусн. паведамл.). Параўн. вавярушкі, гаварушкі (гл.), літ. voveruškà ў сваю чаргу ад voverė̃, vėverìs ’вавёрка’. Назва вавёркі балта-славянская (Фрэнкель, 1233–1234), але назва грыба абмежавана вузкім арэалам, а яе суфіксацыя не адпавядае балтыйскай як спрадвечна роднасная (мы б чакалі ‑ъšьka: *авярошка, *вавярошка). Усё гэта сведчыць у карысць запазычання з літоўскай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гала́нка ’парода кароў, курэй’ (БРС). Параўн. рус. гола́нка, гала́нка, якое азначае ’галандскую гародніну’, а таксама ’пароду курэй, кароў, гатунак селядца і г. д.’ З гала́ндка < гол(л)андка; ад назвы краіны. Сюды ж і гала́ндка ’грубка’ (Сцяшк. МГ), рус. гала́нка ’тс’. Назва ўзнікла на базе словазлучэння тыпу голландская печь з дапамогай суфікса ‑к(а). Гл. Фасмер, 1, 385; Шанскі, 1, Г, 118. Прынамсі, для назвы ’грубкі’ крыніцай бел. слова з’яўляецца, магчыма, рус. назва.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Анцію́д(а) ’непаседа, благі чалавек’ (Касп.). Узнікла ў выніку кантамінацыі з Анціхрыст і Іуда, параўн. Юда. Магчыма, як табуістычная назва чорта. Рус. дыял. анчиюд (Пск. сл.) ’анціхрыст’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Беркун ’назва расліны баркун белы, Meliotus albus L.’ Гл. барку́н. Варыянт беркун адлюстроўвае адну з цюрк. форм. Бліжэй усіх стаіць да гэтай формы цюрк. бӳркӳн ’быць запырсканым’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бружэліна ’бружмель, сухадрэўка, Lonicera Xylosteum’ (КЭС). Адна з шматлікіх назваў бружмелі (гл.). Паколькі, магчыма, назва брызгліны пераносілася на бружмель, то бружэліна, відаць, кантамінацыя слоў бружме́ль і брызглі́на.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Веснаход (паэт.) ’хада вясны, надыход светлых, радасных падзей, з’яў’ (КТС); ’назва арганізацыі маладых пісьменнікаў і мастакоў Заходняй Беларусі’ (з 1927 г.). Да вясна́ (гл.) і ход (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)