Verbum

Кафэ́ ’невялікі рэстаран, дзе прадаюць каву, чай, закускі і пад.’ (ТСБМ, БРС). Запазычанне адносна новага часу з рус. мовы. Рус. кафе́ ’тс’ у сваю чаргу ўзята з франц. мовы ў сярэдзіне XIX ст. (у франц. мове café ў сучасным значэнні вядома з канца XVII ст. і ўзнікла на базе слова café ’кофе’). Гл. Шанскі, 2, К, 100; Фасмер, 2, 212, 356; Слаўскі, 2, 104–105.

А́рхі- ўзмацняльны прэфікс, першапачаткова ў грэчаскіх словах са значэннем ’старшы, галоўны’; параўн. яшчэ ст.-рус., пазней ст.-бел. архидиаконъ, архиепископъ, архимандритъ, архистратигъ, архисинагогъ (Гіст. лекс., 121; Гіст. мовы, 1, 307; Працы IM, 7, 144, 147, 224, дзе даюцца і вытворныя), частка з якіх пазней выпала (Шакун, Гісторыя, 277). На беларускай глебе ўтвораны гібрыдныя словы тыпу архідурны, архіразумны, архімільянер. Гіст. мовы, 1, 134, 229; Фасмер, 1, 90.

Барыка́да. Рус. баррика́да, укр. барика́да. Запазычанне з франц. мовы: франц. barricade ’тс’. Фасмер, 1, 128; Шанскі, 1, Б, 48 (там і храналагічныя даныя).

Буто́н. Рус. буто́н, укр. буто́н. Запазычанне з франц. мовы: франц. bouton ’тс’ (да bouter ’расці, набракаць’). Фасмер, 1, 253; Шанскі, 1, Б, 238.

Бінт. Рус. бинт, укр. бинт. Запазычанне з ням. мовы (ням. Binde ’павязка, бінт’). Праабражэнскі, 1, 26; Фасмер, 1, 166; Шанскі, 1, Б, 120.

Вастраку́тнік ’вастракутнік’ (БРС), вастраку́тны (БРС). Рус. остроуго́льный, остроуго́льник. Здаецца, калька з рус. мовы (а гэта калька з еўрапейскіх моў; параўн. ням. spitzwinklig ’вастракутны’).

Малойца ’хлопец’ (навагр., Сл. ПЗБ). Бел. рэгіяналізм. Да маладзец (гл.). Суфікс ‑ца пад уплывам польск. мовы (Карскі 2-3, 32). Гл. таксама малоец.

Вярту́шка ’прыстасаванне для вымярэння хуткасці і кірунку плыні ў рэках і азёрах, марах і акіянах’ (БРС). Запазычана з рус. мовы, дзе вертушка ’тс’.

Відана ’бачана’ (Шат., КТС), ві́дано ’тс’ (Сцяшк. МГ) — дзеепрым. залежнага стану, запазычаны з рус. мовы, звычайна ў словазлучэнні дзе ж гэта відана, каб…

Дублі́раваць ’дубліраваць’. Рус. дубли́ровать. Відавочна, запазычанне з рус. мовы (дзе слова ўзята з франц. doubler ’тс’). Параўн. Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 202.