тлу́сты, ‑ая, ‑ае.

1. Які ўтрымлівае шмат тлушчу. Тлустая свініна. □ Зямлянка напоўнілася смачным пахам тлустага баршчу. Шамякін. Магчыма нават, разважаў дзед,.. [Белалобая] таму і дае так многа тлустага малака, што ходзіць асобна, выбірае лепшую траву. Шуцько. // Які атрымаўся ад тлушчу. Тлустая пляма.

2. Тоўсты, укормлены, сыты. Наперад праціснулася Тэкля .. Яе тлусты падбародак затросся. П. Ткачоў. Ля Колі Жураўскага ляжаў добры тузін тлустых акунёў. Курто. Заяц тлусты, але паляжаў цэлы дзень і скура не адстае. Жычка. // Сакавіты, мясісты (пра расліны). Грыбоў — хоць касой насі: на імшарынах — махавікі, .. ваўнянкі і сыраежкі.. А яшчэ лісічкі-драбнухі, а тлустыя казлякі, а яркія падасінавікі на крэпкіх ножках! Лось.

3. перан. Насычаны карыснымі рэчывамі. Запраўленае ў тлустую і пульхную глебу насенне хутка і дружна прарасло. Паслядовіч. / Пра голас. Галасок Зэліка не [гарманіраваў] з яго .. магутнай фігурай. Такі чалавек павінен быў, здаецца, гаварыць тлустым, грудным басам. Бядуля.

4. Тоўсты, з тоўстымі лініямі (пра лініі, друкарскія знакі, літары і пад.). А адну заметку з «Звязды» ўпрыгожвалі нават не рыскі, а тлусты клічнік. Мехаў. «У палоне навуковасці», — прачытаў .. [Рыгор] набраны тлустым шрыфтам загаловак артыкула. Арабей.

•••

Тлусты кусок (кавалак) — тое, што і смачны кусок (кавалак) гл. кусок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ДЗЯРГА́Й Сяргей Сцяпанавіч

(17.9.1907, Мінск — 25.12.1980),

бел. паэт. Скончыў Мінскую чыг. школу (1924) і агульнаадук. курсы (1927). Удзельнік падполля і партыз. руху на Беларусі ў Айч. вайну. У 1930-я г. працаваў у газ. «Звязда», з 1951 у час. «Полымя», у 1953—67 у час. «Вожык». Друкаваўся з 1938. Першы зб. «Вачыма будучыні» (1953). Гал. тэмы яго паэзіі (зб-кі «Крэмень аб крэмень», 1958, «Чатыры стыхіі», 1962, Літ. прэмія імя Я.Купалы 1964, «Свята ў будзень», 1964) — любоў да роднага краю, неаслабная ўвага да чалавека, клопат пра яго самаўдасканаленне, засяроджанасць на складаных праблемах часу, зварот да подзвігу бел. народа ў Вял. Айч. вайну. Дз. горача цікавіўся гіст. мінулым свайго народа (паэмы «Напрадвесні», 1960, «Над спакоем крыніц». 1962), паказваў пераўтварэнне чалавекам зямлі («Песня пра Туркменскі канал», 1951), ствараў гіст. эпас («Пушкін на шашы Энтузіястаў», 1953). Выкарыстанне разнастайных паэт. сродкаў і формаў, умелае валоданне фальклорна-песенным вершам, сучасным верлібрам, філасафічнасць, асацыятыўнасць мыслення, культура творчасці, руплівыя адносіны да роднай мовы зрабілі яго паэзію адметнай у бел. л-ры. Гумарыстычныя творы Дз. ў яго зб-ках «Цешча» (1959), «Салата з дзядоўніку» (1967). На бел. мову перакладаў паэмы «Гражына» А.Міцкевіча, «Бацька зачумленых» Ю.Славацкага, «Дванаццаць» А.Блока, «На ўвесь голас» У.Маякоўскага, «Сінія гусары» М.Асеева, «Сын» П.Антакольскага, «1905 год» Б.Пастарнака, асобныя творы Э.Багрыцкага, У.Бранеўскага, В.Брусава, У.Лугаўскога, Я.Райніса, М.Рыльскага, П.Тычыны і інш.

Тв.:

Выбранае. Мн., 1967;

Вершы. Мн., 1974;

На вогненнай сцяжыне. Мн., 1977;

Чатыры стыхіі. Мн., 1988.

Літ.:

Арочка М. Сатырычная паэзія // Сучасная беларуская паэзія. Мн., 1970;

Бярозкін Р. Пошук сапраўднага // Бярозкін Р. Постаці. Мн., 1971;

Гілевіч Н. Словы трывалыя, прачулыя, разумныя // Гілевіч Н. У гэта веру. Мн., 1978;

Лойка А Зайдзі ў мой дом // Лойка А Паэзія і час. Мн.. 1981;

Гніламёдаў У. Сучасная беларуская паэзія. Мн., 1983. С. 223—227;

Сачанка Б. Круты стол Сяргея Дзяргая // Сачанка Б. Жывое жыццё. Мн., 1985;

Сіпакоў Я Сяргей Сцяпанавіч // Сіпакоў Я. Журба ў стылі рэтра. Мн., 1990.

Я.Сіпакоў.

С.С.Дзяргай.

т. 6, с. 142

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

high

[haɪ]

1.

adj.

1) высо́кі (буды́нак, цана́, тэмпэрату́ра)

2) вышэ́йшы, гало́ўны (пра ранг)

a high official — вышэ́йшая службо́вая асо́ба

3) вялі́кі

a high wind — мо́цны ве́цер

4) Mus. a high note (voice) — высо́кая но́та (высо́кі го́лас)

5) у са́мым разга́ры

high summer — разга́р ле́та

at high noon — у са́мы по́ўдзень

6) дарагі́ (цано́ю)

Strawberries are high in winter — Суні́цы дарагі́я ўзі́мку

7) вясёлы

high spirits — вясёлы прыўзьня́ты настро́й

2.

adv.

1) высо́ка

2) раско́шна, бага́та

to live high — жыць бага́та, на шыро́кую нагу́

to fly high Fig. — высо́ка лётаць, мець вялі́кія пля́ны, надзе́і, амбі́цыі

high and low — усю́ды

3.

n.

вышыня́ f.

•

- high and mighty

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

strain

I [streɪn]

1.

v.

1) наця́гваць; расьця́гваць

The weight strained the rope — Цяжа́р нацягну́ў вяро́ўку

to strain the tendon — расьцягну́ць сухажы́льле

2) мо́цна наця́гваць

The dog strained at his leash — Саба́ка мо́цна рва́ўся з павадка́

3) напру́жваць (во́чы, ву́шы, го́лас); намага́цца

4) псава́ць, шко́дзіць

The runner strained his heart — Бягу́н пашко́дзіў сабе́ сэ́рца

5) цадзі́ць; праціра́ць (празь сі́та)

2.

n.

1) наця́гненьне, расьця́гненьне n.

2) напру́жаньне n.; стрэс -у m.

3) informal ціск -у m., цяжа́р -у m.; гнёт -у m.

the strain of worry — цяжа́р кло́патаў

II [streɪn]

n.

1) пахо́джаньне n., ра́са f.; род -у m., паро́да f.

2) спа́дчынная ры́са

3) ры́са хара́ктару

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

thin

[Өɪn]

1.

adj.

1) то́нкі, це́нкі

thin paper — то́нкая папе́ра

thin wire — то́нкі дрот

2) худы́, шчу́плы

a thin person — худа́я асо́ба

3) рэ́дкі

He has thin hair — У яго́ рэ́дкія валасы́

4) невялі́кі

a thin audience — мала́я ко́лькасьць гледачо́ў або́ слухачо́ў

5) рэ́дкі, разба́ўлены

thin milk — рэ́дкае малако́

6) то́нкі, це́нкі, слабы́

thin voice — то́нкі го́лас

7) Figur. слабы́, неперакана́ўчы

a thin excuse — неперакана́ўчая адгаво́рка

2.

adv.

то́нка, це́нка; рэ́дка; шчу́пла

3.

v.t.

рабіць танчэ́йшым, радзе́йшым

а) разрэ́джваць

б) прарэ́джваць

to thin a row of beets — прарэ́дзіць радо́к бурако́ў

4.

v.i.

1) тане́ць, танчэ́ць

2) радзе́ць

3) пусьце́ць (пра ме́сца); ме́ншаць (пра нато́ўп)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

full

I [fʊl]

1.

adj.

1) по́ўны; цэ́лы

a full cup — по́ўны ку́бак

He ran a full mile — Ён бег цэ́лую мі́лю

2) сы́ты, пад’е́ўшы

3) (пра бра́та, сястру́) ро́дны

4) кру́глы

a full face — по́ўны, кру́глы твар

5) шыро́кі

a full skirt — шыро́кая спадні́ца

6) по́ўны; мо́цны

a full voice — мо́цны, гу́чны го́лас

2.

adv.

1) цалко́м; зусі́м по́ўна

2) якра́з, про́ста

The ball hit him full on the nose — Мяч уда́рыў яго́ про́ста ў нос

3) ве́льмі, на́дта

full well — ве́льмі до́бра

full of —

а) напо́ўнены, по́ўны

б) заня́ты

He is full of his own affairs — У яго́ по́ўна сваі́х спра́ваў

II [fʊl]

v.t.

валя́ць (сукно́)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

raise​2 [reɪz] v.

1. падыма́ць, падніма́ць;

raise anchor зня́цца з я́кара;

raise one’s eyes узня́ць во́чы (на каго-н.)

2. : raise one’s voice павыша́ць го́лас

3. павыша́ць; павялі́чваць;

raise prices павы́сіць цэ́ны;

raise wages павы́сіць зарпла́ту

4. выкліка́ць, параджа́ць;

raise suspicion узбуджа́ць падазрэ́нне

5. выро́шчваць; разво́дзіць;

raise cattle разво́дзіць буйну́ю рага́тую жывёлу;

raise corn/vegetab les/flowers выро́шчваць кукуру́зу/агаро́дніну/кве́ткі

6. гадава́ць, выхо́ўваць (дзяцей)

7. : raise a question паста́віць пыта́нне

8. збіра́ць, здабыва́ць (грошы);

raise money for charity збіра́ць гро́шы на дабрачы́ннасць

♦

raise one’s glass (to smb.) падня́ць бака́л (за каго́-н.); сказа́ць тост;

raise one’s hand against smb. узня́ць руку́ на каго́-н., уда́рыць каго́-н.;

raise smb.’s spirits узня́ць каму́-н. настро́й, падбадзёрыць каго́-н.;

He didn’t raise a finger to help us. Ён і пальцам не паварушыў, каб дапамагчы нам.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

пода́ть​II сов., в разн. знач. пада́ць, (всё, многое) разг. пападава́ць; (дать) даць;

пода́ть у́жин пада́ць вячэ́ру;

пода́ть ру́ку пада́ць руку́;

пода́ть ми́лостыню пада́ць (даць) мі́ласціну;

пода́ть маши́ну пада́ць машы́ну;

пода́ть телегра́мму пада́ць (даць) тэлегра́му;

пода́ть во́ду, во́здух, эне́ргию пада́ць (даць) ваду́, паве́тра, эне́ргію;

пода́ть мяч спорт. пада́ць мяч;

пода́ть в суд пада́ць у суд;

◊

пода́ть го́лос за кого́-л., что́-л. пада́ць го́лас за каго́-не́будзь, што́-не́будзь;

руко́й пода́ть руко́й пада́ць;

пода́ть мысль, иде́ю пада́ць (даць) ду́мку, ідэ́ю;

пода́ть по́вод даць падста́ву;

пода́ть приме́р пада́ць пры́клад;

пода́ть ру́ку (оказать помощь) пада́ць руку́;

не пода́ть ви́ду не даць вы́гляду;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

по́лный

1. в разн. знач. по́ўны;

по́лные вёдра по́ўныя вёдры;

рабо́та в по́лном разга́ре пра́ца ў по́ўным разга́ры;

по́лное собра́ние сочине́ний по́ўны збор тво́раў;

по́лная власть по́ўная ўла́да;

по́лные прилага́тельные грам. по́ўныя прыме́тнікі;

по́лная луна́ по́ўня;

по́лная тишина́ по́ўная цішыня́;

взгляд, по́лный ра́дости по́зірк, по́ўны ра́дасці;

ко́мната полна́ люде́й пако́й по́ўны людзе́й;

ему́ нет по́лных тридцати́ лет яму́ няма́ по́ўных трыццаці́ год;

2. (тучный) по́ўны; (толстый) то́ўсты;

по́лный мужчи́на по́ўны (то́ўсты) мужчы́на;

◊

по́лная ча́ша по́ўная ча́ша;

по́лным го́лосом на по́ўны го́лас;

в по́лном смы́сле сло́ва у по́ўным сэ́нсе сло́ва;

в по́лном пара́де у по́ўным пара́дзе;

хлопо́т по́лон рот погов. кло́патаў па ву́шы;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адда́ць, -да́м, -дасі́, -да́сць; -дадзі́м, -дасце́, -даду́ць; зак., каго-што.

1. Вярнуць назад узятае ў каго-н.

А. доўг.

Што вінен, аддаць павінен (прыказка).

2. Вылучыўшы святло, цяпло, вільгаць і пад., уздзейнічаць на што-н.

Сонца шчодра аддае цяпло.

3. Даць, перадаць што-н. каму-н.

Салдат аддаў дзяўчынцы свой шынель, а сам узяў малога на рукі.

4. Перадаць што-н. каму-н. ва ўласнасць або на карыстанне.

А. хату.

5. перан. Перадаць што-н., падзяліцца чым-н.

А. вопыт і веды.

6. перан. Ахвяраваць кім-, чым-н. дзеля каго-, чаго-н.

А. сілы, здароўе.

Героі аддалі сваё жыццё за шчасце, свабоду і незалежнасць Радзімы.

7. Не ўтрымаць, уступіць што-н. непрыяцелю ў барацьбе.

8. Патраціць час, працу, намаганні на што-н.

9. Здаць што-н. куды-н. для якой-н. мэты.

А. бялізну ў пральню.

10. Накіраваць на службу, вучобу.

А. у салдаты.

А. у гімназію.

11. Выдаць замуж.

А. дачку за сына спевака.

12. Прадаць (па якой-н. цане).

Танна а.

13. Заплаціць за купленае.

Дваццаць тысяч рублёў аддала.

14. З некаторымі назоўнікамі ўтварае спалучэнне са знач. дзеяння ў залежнасці ад сэнсу назоўніка.

А. загад.

А. перавагу.

15. без дап. Зрабіць рэзкі, кароткі рух назад пры выстрале (пра зброю).

Вінтоўка аддала прыкладам у плячо.

16. Прымусіць адступіць назад (пра каня); ад’ехаць заднім ходам на невялікую адлегласць, каб уступіць месца, не перашкаджаць каму-, чаму-н.

17. безас. Адазвацца болем у якой-н. частцы цела.

Аддало ў спіну.

18. спец. Адвязаць, паслабіць якар і пад.

◊

Аддаць (богу) душу (разм.) — памерці.

Аддаць голас — прагаласаваць за каго-н. на выбарах.

Аддаць даніну — выказаць павагу, выканаць доўг пашаны, прызнаць.

Аддаць жыццё за каго-, што-н. — памерці, абараняючы каго-, што-н.

|| незак. аддава́ць, -даю́, -дае́ш, -дае́ (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)