ЗМЕЕГАЛО́Ў

(Channa argus),

рыба сям. змеегаловых атр. акунепадобных. Пашыраны ў прэсных вадаёмах Паўд. і Паўд.-Усх. Азіі. Акліматызаваны ў Сярэдняй Азіі. Жыве ў зарослых пратоках, залівах з невял. колькасцю кіслароду.

Даўж. да 85 см, маса да 7 кг. На целе бурыя плямы, за вачыма 2 доўгія вузкія цёмныя паласы да задняга краю шчэлепнай накрыўкі. Галава пляскатая, укрыта зверху і з бакоў луской, нагадвае галаву змяі (адсюль назва). Спінны і анальны плаўнікі доўгія. Можа дыхаць атм. паветрам, без вады жыве некалькі дзён. Драпежнік. Аб’ект промыслу і развядзення.

Змеегалоў.

т. 7, с. 94

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГУСЬ ШЭ́РАЯ

(Anser anser),

птушка сям. качыных атр. гусепадобных. Пашырана ў Еўразіі па рачных поймах, азёрах, ліманах, балотах, мокрых лугах з густымі зараснікамі расліннасці. На Беларусі трапляецца пераважна на пралётах, месцамі гняздуецца на Палессі і ў Бел. Паазер’і.

Даўж. цела 76—89 см, маса 2,5—4,4, зрэдку да 6 кг. Апярэнне светла-шэрае, падхвосце белае, на бруху чорныя плямы. Дзюба і лапы шаравата-ружовыя. Гняздо — кучка з раслінных рэшткаў. Нясе 4—12, найчасцей 4—5 яец. Корміцца травамі, парасткамі, насеннем, клубнямі. Продак многіх парод гусей свойскіх. Аб’ект палявання.

т. 5, с. 548

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

змыць сов., в разн. знач. смыть; (удалить стиркой — ещё) состира́ть;

з. пля́мы з суке́нкі — смыть (состира́ть) пя́тна с пла́тья;

вада́ змы́ла бярве́нне — вода́ смы́ла брёвна;

з. га́ньбу — смыть позо́р;

як вадо́й змы́ла — как водо́й смы́ло

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́травіць

1. (вывесці хімічным спосабам) (us)beizen vt, (wg)ätzen vt; entfrnen vt; herusmachen vt (плямы і г. д.);

2. хім. ätzen vt, bätzen vt, bizen vt, raderen vt;

3. перан. (знішчыць) usrotten vt; vertlgen vt (мышэй, пацукоў і пад.)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

spot2 [spɒt] v.

1. пазнача́ць, пакрыва́ць або́ пакрыва́цца пля́мамі;

This silk spots with water. На гэтым шоўку застаюцца плямы ад вады.

2. знеслаўля́ць, псава́ць (рэпутацыю);

He spotted his reputation by malingering. Ён падмачыў сваю рэпутацыю, прыкідваючыся хворым.

3. пазнава́ць; прыкмяча́ць, прымяча́ць, заўважа́ць;

spot a mistake знайсці́ памы́лку;

spot a criminal пазна́ць злачы́нца

4. infml пакра́пваць (пра дождж);

It’s spotting with rain. Пакрапвае дождж.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

come out

а) выхо́дзіць (з пако́ю, з дру́ку — пра кні́гу)

б) зако́нчыцца, вы́йсьці

в) раскры́цца, вы́явіцца

The truth will come out — Пра́ўда вы́явіцца

The secret came out — Сакрэ́т раскры́ўся

г) дэбютава́ць

д) распуска́цца (пра лісты́, кра́скі)

е) выво́дзіцца (пра пля́мы)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

пра́гнасць, ‑і, ж.

1. Імкненне задаволіць свае празмерныя жаданні, патрэбы. Сцяпан Самасейка навучыў мяне ненавідзець багацце, уладную сілу грошай, раскошу, асабісты дабрабыт і чалавечую прагнасць. Асіпенка. [Грышук:] — Паўнюткая торба [рыбы]! Дык не, яшчэ давай... Да чаго даводзіць прагнасць чалавечая! Ракітны. // Выяўленне жадання задаволіць якія‑н. патрэбы. Патржанецкі ўхапіўся за ежу з такой прагнасцю, нібы тыдзень нічога не еў. Чарнышэвіч.

2. Скупасць, жадлівасць. [Гаспадыня] ад прагнасці, што страціць дарэмныя рукі, аж задыхалася, твар у яе быў пабіты на плямы. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́весціся сов., в разн. знач. вы́вестись;

у са́жалцы ўся ры́ба вы́велася — в пруду́ вся ры́ба вы́велась;

гэ́ты звы́чай ужо́ даўно́ вы́веўсяэ́тот обы́чай уже́ давно́ вы́велся;

пля́мы так-ся́к вы́веліся — пя́тна ко́е-ка́к вы́велись;

кураня́ты вы́веліся — цыпля́та вы́велись

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

mark1 [mɑ:k] n.

1. след; пля́ма;

dirty marks бру́дныя пля́мы

2. адзна́ка, прыкме́та;

The work bears the marks of a genius. Твор мае прыкметы геніяльнасці.

3. адзна́ка, ацэ́нка;

high/good marks высо́кія/до́брыя адзна́кі

4. hist. ма́рка (грашовая адзінка ў Германіі)

be up to the mark BrE быць до́брым і быць на нале́жным узро́ўні; адпавяда́ць патрабава́нням;

hit/miss the mark папа́сці ў цэль/прамахну́цца

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Падла́сы ’з белай поўсцю на жываце (звычайна пра карову)’ (ТСБМ, Бяльк., Шат.), ’жаўтаваты, светла-руды’ (Гарэц., Некр., Мал.), ’аб сабаку: плямісты або з белай спіной ці белым жыватом’ (Федар.), подла́сы ’падласы’ (ТС), падла́сівенькі ’тс’ (Сл. ПЗБ). Рус. падла́сый ’цёмна-гняды з падпалінамі’, укр. підла́сий ’з белым жыватом’; далей рус. ла́са ’пляма прадаўгаватай формы, ільсняная пляма; паласа ад праса’, ла́сить ’пакідаць плямы’. Паводле Фасмера (2, 460), роднаснае літ. lãšas ’пляма’, лат. làse ’кропля, пляма, крапінка’ (гл. таксама Бернекер, 1, 691; Міклашыч, 160; Мацэнауэр, 9, 189). Збліжэнне з лат. lãpsa ’месца’ (Мее–Эндзелін, 2, 440); Фасмер (там жа) лічыць менш верагодным.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)