дэцэнтраліза́цыя, ‑і, ж.

1. Сістэма кіравання, пры якой частка функцый цэнтральнай улады пераходзіць да мясцовых органаў самакіравання.

2. Адмена або аслабленне цэнтралізацыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэспіра́тар, ‑а, м.

Прылада ў выглядзе маскі ці паўмаскі з фільтрам для аховы органаў дыхання, вачэй, вушэй ад пылу, газаў і пад.

[Ад лац. respirare — дыхаць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

склеро́з, ‑у, м.

Хвароба, якая выяўляецца ў паталагічным ушчыльненні розных органаў, выкліканым гібеллю функцыянальных элементаў і заменай іх злучальнай тканкай. Склероз сэрца.

[Ад грэч. sklérōsis — зацвярдзенне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

юсты́цыя, ‑і, ж.

1. Правасуддзе, судаводства. Савецкая юстыцыя. Буржуазная юстыцыя.

2. Сукупнасць дзяржаўных органаў, якія займаюцца судаводствам; сістэма судовых устаноў. Міністэрства юстыцыі.

[Лац. justitia — справядлівасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АРГАНАГЕНЕ́З

(ад грэч. organon прылада, інструмент + ...генез),

утварэнне зачаткаў органаў і іх дыферэнцыроўка ў анта- або філагенез шматклетачных арганізмаў. Амаль ва ўсіх жывёл зародак мае 3 зародкавыя лісткі: эктадэрму, мезадэрму і энтадэрму. У пазваночных з эктадэрмы ўзнікаюць зачаткі ц. н. с., органаў пачуццяў, покрываў, з мезадэрмы — шкілета, мускулатуры, крывяноснай сістэмы, палавых органаў і органаў выдзялення, з эктадэрмы — кішачная трубка, з якой потым утвараюцца зачаткі печані, падстраўнікавай залозы, органаў дыхання. Антагенетычны арганагенез да пэўнай ступені ўзнаўляе філагенетычны. У раслін арганагенез — гэта фарміраванне і развіццё асн. органаў (кораня, сцябла, лісця, кветак) у працэсе антагенезу з мерыстэмы.

т. 1, с. 459

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

аргана... і аргана-...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) арганічны (у 1 знач.), напр.: арганагенны, аргана-мінеральны, 2) які мае адносіны да органаў (у 1 знач.), напр.: арганапаталогія, арганапластыка, арганатэрапеўтычны, арганатэрапія (прымяненне з лячэбнай мэтай рэчываў жывёльнага паходжання).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

се́сія, -і, мн. -і, -сій, ж.

1. Пасяджэнні розных прадстаўнічых органаў і калегіяльных устаноў, якія праводзяцца перыядычна, а таксама перыяд такіх пасяджэнняў.

С.

ААН.

2. Перыяд здачы экзаменаў у вышэйшых і сярэдніх спецыяльных навучальных установах.

Зімовая с.

|| прым. сесіённы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нутрэ́ц, ‑раца, м.

1. Анамалія ў развіцці палавых органаў у самцоў жывёлы, якая вядзе да бясплоднасці.

2. Самец жывёлы, які мае гэтую хваробу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэнатураліза́цыя, ‑і, ж.

Выхад грамадзянін з падданства той ці іншай дзяржавы па ўласнаму жаданню або пазбаўленне яго гэтага падданства па рашэнню дзяржаўных органаў.

[Фр. dénaturalisation.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

транспланта́цыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Перасадка і прыжыўленне тканак або органаў на другое месца ці ў другі арганізм.

2. Тое, што і прышчэпліванне.

[Ад лац. transplantare — перасаджваць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)