бесклапо́тны, ‑ая, ‑ае.
Які не праяўляе клопату, турботы пра свае справы, паводзіны і пад. Ледзь не з першага дня Зіну акружыла самая гарачая хлапечая ўвага. Гэта часам рабіла яе бесклапотнай, легкадумнай. Шыцік. Толькі сляпы не ўбачыць, што .. [Дзіна] бесклапотная аж залішне. Навуменка. [Дамброўскі:] — Пан капітан залішне бесклапотны: У вас пад бокам тоіцца атрад... А вы спакойна седзіце ў палацах. Глебка. // Поўнасцю свабодны ад турбот. Бесклапотнае жыццё. □ Эх вы, бесклапотныя дні дзяцінства, што адляцелі сном так рана. Мележ. // Які выражае бесклапотнасць, бестурботнасць. Бесклапотны смех. Бесклапотная гамонка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
залі́заны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад залізаць.
2. у знач. прым. Разм. Які мае празмерна акуратны знешні выгляд; прылізаны. Трохі не падабаўся.. [камандзір] хлопцам, быў залішне залізаным — у форме, у абыходжанні з людзьмі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недалю́бліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.
Адчуваць непрыязнасць, непрыхільнасць да каго‑, чаго‑н. Сяргей Моніч быў залішне самаўпэўнены, таму людзі крыху недалюблівалі яго. Бажко. [Даміра:] — Крытыка — рэч карысная. Шкада, што ў нас яе недалюбліваюць. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
педа́нт, ‑а, М ‑нце, м.
Той, хто залішне строга прытрымліваецца дробязных, фармальных запатрабаванняў у чым‑н.; фармаліст, букваед. Нават Гукан, сам педант у жыцці і рабоце, здзіўляўся, адкуль у гэтага вясковага хлопца такая звышакуратнасць. Шамякін.
[Ад іт. pedante — педагог, настаўнік.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассе́дзецца, ‑седжуся, ‑седзішся, ‑садзіцца і рассядзе́цца, ‑сяджуся, ‑сядзішся, ‑сядзіцца; ‑сядзімся, ‑седзіцеся; зак.
Разм. Прасядзець доўгі час дзе‑н. [Верхаводка:] На маёй рабоце залішне не расседзішся. Ты ведаеш, што значыць быць памочнікам дырэктара па адміністрацыйна-гаспадарчай частцы? Губарэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
conceit
[kənˈsi:t]
n.
1) зазна́йства n., саманадзе́йнасьць, самаздаво́ленасьць, пы́ха f.
He is full of conceit — Ён залі́шне самаздаво́лены
2) капры́з -у m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
over-
pref.
за-, пера-, звыш- (азнача́е празьме́рнасьць, высо́кую ступе́нь)
overcrowded — перапо́ўнены
overfull — запо́ўны
oversize — завялі́кі (паме́рам)
overfast — звышху́ткі
overpolite — залі́шне ве́тлівы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
brittle [ˈbrɪtl] adj.
1. ло́мкі, кро́хкі
2. раздражнёны, нерво́вы;
a brittle temper нерво́васць, раздражнёнасць
3. недружалю́бны, залі́шне стры́маны;
He gave a brittle laugh. Ён недружалюбна засмяяўся.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
сентымента́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сентыменталізму (у 1 знач.). Сентыментальны раман. □ У «Мёртвых душах» парадзіруецца таксама карамзінскі сентыментальны стыль. «Полымя».
2. Залішне чуллівы, пяшчотны, здольны лёгка расчуліцца. Сентыментальны чалавек. □ Няшчасце з Лёдзяй зрабіла Міхала трохі сентыментальным. Карпаў. // Уласцівы залішне чулліваму чалавеку. [Максім:] — Ну і дурань жа ты, Андрэй. Адкуль у цябе такая сентыментальная схільнасць да самабічавання. Машара. Мяккае сутонне і густая пахучая цеплыня парку неяк абязвольвалі Веру, скіроўвалі думкі на сентыментальны лад. Асіпенка. // Прасякнуты залішняй чуллівасцю; прытарна-саладжавы. Сентыментальная гісторыя. Сентыментальная сцэна.
[Фр. sentimental.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лоб, ілба і (пасля галосных) лба, мн. ілбы́ і (пасля галосных) лбы, ілбо́ў (лбоў), м.
Верхняя надвочная частка твару чалавека або морды жывёлы.
Адкрыты л.
◊
Лоб у лоб (разм.) — насустрач адзін аднаму ісці, сыходзіцца і пад.
У лоб —
1) з фронту, франтальным ударам.
Атакаваць праціўніка ў л.;
2) залішне прамалінейна (разм.).
Спытаць у л.
|| памянш. лабо́к, -бка́, мн. -бкі́, -бко́ў, м.
|| прым. ло́бны, -ая, -ае.
Лобная косць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)