◎ Мы́шкі ’хвароба ў каня’ (смарг., ігн., Сл. ПЗБ), ’запаленне залоз’ (лепел., КЭС), мышкі хапілі ’хвароба статку, колікі’ (КЭС, лаг.). Укр. мишка ’міжвольнае паторгванне мышцы’, рус. мышка ’пухліна, запаленне падсківічнай залозы’, ’пухліна ў пахах жывёл’, калуж. ’колікі’. Бел.-рус. ізалекса. Да мышка ’мышца’ошш (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пот, -у, М по́це, мн. паты́, пато́ў, м.

Вадкасць, якая выдзяляецца падскурнымі залозамі.

Працаваць да поту.

Гэта справа патрабуе нямала поту (перан.: працяглай, напружанай працы). Да сёмага поту (да знямогі; разм.). Потам і кроўю здабыць што-н. (перан.: шляхам вялікіх намаганняў; высок.). Увагнаць у п. каго-н. (змардаваць напружанай працай; разм.). Шыбы пакрыліся потам (перан.: запацелі).

|| прым. по́тавы, -ая, -ае.

Потавыя залозы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

БО́ЙКА Юрый Рыгоравіч

(н. 6.3.1925, г. Саратаў, Расія),

бел. патолагаанатам. Д-р мед. н. (1964), праф. (1965). Скончыў Тбіліскі мед. ін-т (1948). З 1961 у Гродзенскім мед. ін-це. Навук. працы па паталаг. анатоміі падстраўнікавай залозы і аб ролі сасудзістых расстройстваў пры ўзнікненні вострага запалення гэтай залозы.

Тв.:

Патологическая анатомия и патогенез острого панкреатита. Мн., 1970;

Клинико-анатомический анализ врачебных ошибок Мн., 1994.

т. 3, с. 206

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

се́мявы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да семя (у 1 знач.), заключае ў сабе семя. Семявыя каробачкі.

2. Які мае адносіны да семя (у 3 знач.). Семявы канацік. // Які выпрацоўвае або мае ў сабе семя (у 3 знач.). Семявыя залозы. Семявая вадкасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ślinowy

ślinow|y

слінны;

gruczoły ~e анат. слінныя залозы;

гл. ślinianki

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

secrete

[sɪˈkri:t]

v.t.

1) трыма́ць у сакрэ́це; уто́йваць, хава́ць

2) выдзяля́ць, вырабля́ць

Glands in the mouth secrete saliva — Зало́зы ў ро́це выдзяля́юць сьлі́ну

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

дакрыяадэні́т

(ад гр. dakryon = сляза + aden = залоза)

запаленне слёзнай залозы вока.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

масты́т

(лац. mastitis, ад гр. mastos = сасок)

запаленне малочнай залозы; грудніца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

панкрэаты́т

(ад гр. pankreas, -atos = падстраўнікавая залоза)

мед. запаленне падстраўнікавай залозы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Сасо́к ’знешняя частка малочнай залозы млекакормячых і чалавека ў выглядзе шышачкі, з якой дзіцё ссе малако’ (ТСБМ; в.-дзв., Сл. ПЗБ). Рус. сосо́к ’тс’, ст.-чэш. sesek, славац. sosok, sosec, ст.-слав. съсьць ’сасок’, ст.-рус. съсъкъ, съсъ ’сасок’. Да прасл. *sъsati ’ссаць’. Гл. Фасмер, 3, 725; Махэк₂, 538.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)