kardynalny

kardynaln|y

кніжн. асноўны, галоўны; кардынальны;

~a zasada — галоўны (асноўны) прынцып;

~y błąd — галоўная памылка

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

АНТЫМАНІ́Т

(ад позналац. antimonium сурма),

сурмяны блішчак, стыбніт, мінерал класа сульфідаў Sb2S3. Мае 71,4—71,8% сурмы. Крышталізуецца ў рамбічнай сінганіі. Утварае прызматычныя, ігольчастыя крышталі, суцэльныя, зярністыя, радыяльна-прамяністыя агрэгаты. Колер свінцова-шэры да чорнага. Бляск металічны. Цв. 2—2,5. Шчыльн. 4,5—4,6 г/см³. Паходжанне гідратэрмальнае, радзей у свінцова-цынкавых радовішчах і інш. Галоўная руда сурмы.

т. 1, с. 398

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

кватэ́ра, -ы, мн. -ы, -тэ́р, ж.

1. Асобнае жылое памяшканне ў доме, якое складаецца з аднаго або некалькіх пакояў, кухні і інш. і мае асобны ўваход.

Трохпакаёвая к.

Пераехаць у новую кватэру.

2. Памяшканне, якое часова наймаецца ў каго-н. для жылля.

Жыць на прыватнай кватэры.

3. мн. Месца размяшчэння войск у населеным пункце.

Размясціцца на зімнія кватэры.

Галоўная к. (штаб галоўнакамандуючага; уст.).

|| памянш. кватэ́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж. (да 1 і 2 знач.).

|| прым. кватэ́рны, -ая, -ае.

Кватэрнае размяшчэнне войск.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

keynote

[ˈki:noʊt]

n.

1) гало́ўны тон а́мы)

2) гало́ўная ду́мка, ідэ́я; вяду́чы пры́нцып

keynote speech — асно́ўная прамо́ва (на канфэрэ́нцыі, зье́зьдзе)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

пашта́мт

(ням. Postamt)

галоўная паштовая ўстанова горада, якая ажыццяўляе ўсе віды паштовай, тэлеграфнай і тэлефоннай сувязі, а таксама будынак, дзе знаходзіцца гэта ўстанова.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

утвары́цца, утворыцца; зак.

1. Атрымацца ў выніку чаго‑н., з’явіцца. На дарогах утварыліся снежныя завалы. Новікаў. Шафу мы крыху адсунулі ад сцяны, і за ёю ўтварыўся невялічкі куточак. Кавалёў. // Арганізавацца. Утварылася новае спартыўнае таварыства. □ Утварылася сусветная сацыялістычная сістэма — дзецішча міжнароднага пралетарыяту, яго галоўная заваёва, яго гордасць і надзея. «Звязда».

2. Узнікнуць у сувязі з чым‑н. На нейкі час у хаце ўтварыўся пэўны непарадак. Нечарговы выпадковы сход разгаманіўся вельмі актыўна. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

prime2 [praɪm] adj.

1. пе́ршы, зыхо́дны;

prime cost сабеко́шт;

a prime number math. про́стая лі́чба

2. гало́ўны, асно́ўны;

Smoking is the prime cause of heart disease. Курэнне – галоўная прычына захворвання сэрца.

3. найле́пшы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

backbone

[ˈbækboʊn]

n.

1) сьпі́нны хрыбе́т

2) Figur. хрыбе́т -та́ m. (цьвёрдасьць хара́ктару), адва́га, рашу́часьць f

3) гало́ўная апо́ра; асно́ва, су́тнасьць f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Сабо́р1 ’у дарэвалюцыйнай Расіі — сход службовых ці выбарных асоб’, ’сход ці з’езд прадстаўнікоў вышэйшага духавенства хрысціянскай царквы’, ’галоўная або вялікая царква ў горадзе, манастыры’ (ТСБМ), ’царква’ (Сцяшк.). З рус. собо́р ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 56), якое запазычана з царкоўнаславянскай, параўн. ст.-рус. съборъ, ст.-слав. съборъ, першапачаткова ’сход духавенства’ < прасл. *sъbrati. Калька з грэч. συναγωγή ’сход’. Гл. Фасмер, 3, 704 з літаратурай.

Сабо́р2 ’куча’ (Сл. ПЗБ), ’набор’ (Нар. лекс.). Гл. субор.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

рэфрэ́н

(фр. refrain)

1) радок ці некалькі радкоў, якія ў пэўным парадку паўтараюцца ў вершы;

2) прыпеў у песні;

3) галоўная тэма, якая шматкратна паўтараецца ў чаргаванні з рознымі эпізодамі ў музычнай форме ронда.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)