пасажы́р, ‑а, м.

Той, хто едзе на поездзе, параходзе, аўтобусе, ляціць на самалёце і пад. На пероне.. замітусіліся, забегалі, распаўзліся ва ўсе бакі пасажыры. Васілевіч. Кузаў рыпеў, патрэскваў, хадзіў ходарам: пасажыраў гойдала ва ўсе бакі, а па выбоінах падкідвала да столі. Ракітны.

[Фр. passager.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заціка́віць, -ка́ўлю, -ка́віш, -ка́віць; -ка́ўлены; зак., каго (што) чым.

1. Абудзіць у кім-н. цікавасць да чаго-н.

З. слухачоў лекцыяй.

Што вас тут зацікавіла?

2. Заахвоціць матэрыяльна, практычнымі выгодамі.

Зацікаўленыя бакі.

|| незак. заціка́ўліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. заціка́ўленасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шкумата́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; незак., каго-што.

Матляннем, тузаннем у розныя бакі рваць, імкнуцца парваць на часткі.

Сабака шкуматаў прасціну.

|| зак. пашкумата́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны.

|| аднакр. шкуматну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. шкумата́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

што́ра, -ы, мн. -ы, штор, ж.

Заслона на акно, якую можна падымаць, апускаць або рассоўваць у бакі.

Апусціць, падняць шторы.

Рассунуць шторы.

|| памянш. што́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

|| прым. што́равы, -ая, -ае і што́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

распы́рскаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Распляскаць, рассеяць пырскамі ў розныя бакі. Распырскаць ваду з бочкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Валюга́ць ’пры хадзьбе ківацца на бакі’ (лаг., КЭС). Да валюхацца (гл.) з інтэрвакальным азванчэннем х.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бак I м. (ёмкость для жидкостей) бак

бак II м., мор. бак;

◊ забіва́ць ба́кі — втира́ть очки́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ро́спуга ’разора паміж градкамі’, ро́спурга, ро́спруга, роспру́га ’глыбокая баразна паміж градамі’ (Сл. Брэс., Шатал., Сл. ПЗБ, ЛА, 2). Утворана з прыстаўкі раз‑/рос‑ (< прасл. *orz‑) са значэннем ’рух у розныя бакі, раз’яднанне’ і ⁺пуга, якое можна генетычна супаставіць з лат. paũgurs ’узгорак’, ’бугор’, — разам ’разараная зямля ў два бакі з разорай’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вярэ́ці ’месца на два ці чатыры бакі абапал чаго-небудзь’ (ст.-дар., Яшк.). Да вярэ́цея (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

sidesplitting [ˈsaɪdˌsplɪtɪŋ] adj. infml ве́льмі сме́шны, паце́шны;

He gave a sidesplitting account of the trip. Калі ён расказваў пра падарожжа, мы хапаліся за бакі.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)