Verbum

тнуць, тну, тнеш, тне; тнём, тняце; незак., каго-што.

1. Незак. да цяць.

2. перан. Абл. Пранізваць, прабіраць (пра холад, вецер, боль і пад.). Тата з імі пайшоў — І дагэтуль няма, А тут холад тне кроў. Купала. «Ой, матуля, ой, кахана, Не забыцца думкам, не! Ці то позна, ці то рана Люты смутак душу тне». Жылка.

угамава́цца, ‑муюся, ‑муешся, ‑муецца; зак.

Абл.

1. Уціхамірыцца, супакоіцца. Пісар Васількевіч, як заўважыў Лабановіч, угамаваўся і паспакайнеў. Колас. Ціха ўсё наўкола. Угамавалася станцыя. Нават аматараў вечаровага шпацыру .. і то не відаць. Шынклер.

2. Утаймавацца, перастаць што‑н. рабіць. [Цётка:] На тым тыдні насілі ў Дараўку яйкі, масла і воўну... Яны ж [белапалякі] усё бяруць. Я не ведаю, калі яны ўгамуюцца... Баранавых.

шчур ​¹, ‑а́, м.

Невялікая птушка сямейства ўюрковых.

шчур ​², ‑а, м.

У славянскай міфалогіі — далёкі продак, роданачальнік. Жылі там шчуры і прашчуры нашы.

шчур ​³, ‑а́, м.

Абл. Пацук. Стукнуў хтось — ён [Сымон] раптам скок! Прытуліўся ў кут, у цёмны, Дух стаіўшы, ні мур-мур! Скуль жа стук той патаёмны? Ці прабег дзе проста шчур? Колас.

шчы́калатка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Сучляненне касцей галёнкі з касцямі ступні, якое выдаецца па баках нагі. Шчыкалаткі былі загорнуты анучамі, якія былі запраўлены ў салдацкія чаравікі. Новікаў. // Абл. Сучляненне касцей на пальцах рук. [Парфеніха] пастукала шчыкалаткамі пальцаў аб паліваны бок. Баранавых. Плашч настываў, карабаціўся на холадзе і рэзаў ля шчыкалатак голыя рукі. Пташнікаў.

пал, ‑у, м.

1. Разм. Тое, што і запал ​¹ (у 2 знач.). Пытанне, кінутае ў натоўп так проста і неспадзявана, ахаладзіла пал сялянскай злосці. Колас. Крэмез.. з палам даводзіў Размысловічу: — Укладзёмся да трыццатага. От пабачыш! Шынклер.

2. Абл. Павышаная тэмпература цела пры хваробе; гарачка. Сцягнуўшы з печы .. старую, вынашаную сівую суконную жакетку, [маці] ускінула на ногі [Тані]. — Гарыць агнём... Пал у дзяўчыны. Пташнікаў.

начні́ца, ‑ы.

1. ж. Лятучая мыш. Устаюць начныя страхі, здані, І зыкі чуюцца.. Чараўніка і чараўніцы, І лопат крыллямі начніцы. Колас.

2. м. і ж. Разм. Той (тая), хто доўга яе кладзецца спаць, бадзяецца начамі. Па вуліцы прайшла начніца, Абцасам калючы асфальт, Бясследнай зданню прамільгнула. Матэвушаў.

3. ж. Абл. Начная зорка. Зара за ўзгоркамі начніцы замыкала і косы вешала на росныя гаі. Кляшторны.

непадо́бны, ‑ая, ‑ае.

1. на каго-што, да каго-чаго і без дап. Які не мае падабенства з кім‑, чым‑н. Шабуня ляжаў на траве, непадобны на сябе. Мележ. [Салдаты] зусім былі непадобны на тых, якія займалі калісьці .. станцыю. Лынькоў.

2. Абл. Заганны, нядобры. [Аўгіня:] — Цяжка мне стала, Мартын, жыць з чалавекам, які пачаў займацца непадобнымі справамі, тапіць людзей, наводзіць паліцыю. Колас.

папле́ціна, ‑ы, ж.

1. Прут, якім прымацоўваецца салома да лат пры крыцці страхі. Сарваўшы кастрыцу з вільчыка, вецер адарваў паплеціну і раскрыў цэлы рад саломы. Пальчэўскі. Больш за тыдзень Адам са сваімі памочнікамі крыў абору. Хлопцы-падлеткі надавалі яму кулі, паплеціны. Сабаленка.

2. Абл. Жэрдка (лата, прут, дошка), якая кладзецца на кроквы. Вывеў стары цясляр зруб, паставіў кроквы, прыбіў паплеціны. Якімовіч.

па́ста ​¹, ‑ы, ДМ ‑сце, ж.

Рэчыва, якое мае выгляд вязкай цестападобнай масы (прымяняецца ў медыцыне, касметыцы, кулінарыі і пад.). Зубная паста. Таматная паста.

[Іт. pasta.]

па́ста ​², ‑ы, ДМ ‑сце, ж.

Абл. Пасьба. І павыганяла з хлява свінню і трое парасят, каб удваіх з Юркам гнаць іх на пасту. Брыль. Што ж не выйшаў ты на пасту, Ганарлівы наш Мышасты? Броўка.