сі́нтаксіс, ‑а і ‑у, м.
1. ‑у. Уласцівыя пэўнай мове спосабы спалучэння слоў у словазлучэнні і сказы, а таксама раздзел граматыкі, які вывучае сказ і спосабы спалучэння слоў у сказе. Асноўнымі раздзеламі граматыкі з’яўляюцца марфалогія і сінтаксіс. Граматыка. // Сукупнасць сінтаксічных з’яў, характэрных для твораў таго ці іншага пісьменніка. Намагаючыся арганічнага сплаву лірычнай, эмацыянальнай плыні з бытавой, апісальнай, Янка Брыль стварае ў рамане свой сінтаксіс. Юрэвіч.
2. ‑а. Кніга, падручнік, прысвечаныя вывучэнню дадзенага аддзела граматыкі.
[Грэч. syntaxis.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перано́с, -су м., в разн. знач. перено́с; (грузов и т.п. — ещё) перено́ска ж.;
п. рэ́чаў — перено́с веще́й;
пра́вілы ~су слоў — пра́вила перено́са слов;
паста́віць знак ~су — поста́вить знак перено́са
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
відэа...
Першая частка складаных слоў, якая паказвае на адносіны да электрычных сігналаў, што нясуць інфармацыю аб відарысе (відэасігнал), а таксама да сістэм і ўстройстваў, што выкарыстоўваюцца ў сістэмах перадачы відарыса (відэатэлефон).
[Ад лац. video — бачу.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ашаламані́ць, ‑маню, ‑моніш, ‑моніць; зак., каго.
Абл. Тое, што і ашаламіць. Трапятун са скуры лузаецца, каб ашаламаніць вас патокам слоў і ў той жа час не выказаць ніводнай свае думкі. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
...гадзінны, ‑ая, ‑ае.
Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: разлічаны на столькі гадзін, колькі паказана ў першай частцы; назначаны на пэўную гадзіну дня або ночы. Сямігадзінны рабочы дзень. Пяцігадзінны кінасеанс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каранёвы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да кораня (у 1 знач.). Каранёвая сістэма раслін. Каранёвыя захворванні бульбы.
2. Які мае адносіны да кораня слова; карэнны. Каранёвая марфема. Каранёвая роднасць слоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мега...
Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: 1) у мільён разоў больш асноўнай адзінкі меры, указанай у другой частцы слова, напрыклад: мегават, мегавольт; 2) вялікіх, гіганцкіх памераў, напрыклад: мегаспоры, мегаліты.
[Грэч. mégas — вялікі.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самавало́данне, ‑я, н.
Уменне валодаць сабою; стрыманасць, душэўная ўраўнаважанасць. Ад гэтых слоў, ад шуму полымя, ад ціхага, жаласнага трэску саломы і калосся, што бязлітасна з’ядаў агонь, да Васіліны вярнулася самавалоданне. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свое..., (а таксама свая...).
Першая састаўная частка складаных слоў, якая азначае адносіны да сябе самога, да свайго, паказвае на што‑н. як на вынік уласных дзеянняў і пад., напрыклад: своекарыслівасць, своеасаблівы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэрма...
Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: 1) адносіны да цеплыні, тэмпературы. напрыклад: тэрмадынаміка; 2) апрацоўку пры дапамозе высокіх тэмператур, напрыклад: тэрмафасфат; 3) заснаваны на выкарыстанні цеплавой энергіі, напрыклад: тэрматэрапія.
[Ад грэч. thermē — цяпло, гарачыня.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)