дапо́ўніцца, ‑ніцца; зак.
Стаць паўнейшым ад дабаўлення чаго‑н.; папоўніцца. Галена пісала да Гаруса: «...Пнівадзічы я добра памятаю, выехалі мы адсюль з бацькам, як мне было гадоў восем .. А пазалетась я ўлетку была ў Пнівадзічах, у родных па бацьку, уражанне дапоўнілася». Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́лежацца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.
1. Аднавіць свае сілы ляжаннем, добра адпачыць. Вылежацца пасля хваробы. // Наляжацца ўдосталь. Вылежацца ў пасцелі.
2. Набыць патрэбныя якасці, праляжаўшы пэўны тэрмін у адпаведныя ўмовах. Паліна Нікандраўна пайшла з раніцы правяраць, ці вылежаўся лён, можа час падымаць. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аслу́хацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Добра не пачуць, не разабраць, што сказана. — Дзвесце пудоў? — аж нахіліўся цераз стол Даніла. Ці не аслухаўся ён? Пальчэўскі.
2. Уважліва паслухаць нейкі час; услухацца. Аслухаўшыся,.. [Міхась] кашлянуў яшчэ раз, ужо сумыслу, ізноў па школе пайшоў шум. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бала́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Разм. Пустая, непатрэбная размова. [Начальнік дэпо:] — Вы б, Савелій Лявонавіч, чым пустымі балачкамі займацца, узялі б хоць інструкцыю аб вугальных кранах ды вывучылі б яе добра. Лынькоў. Праўда, з тых.. [Мікодымавых] балачак сёй-той смяяўся. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змачы́ць, змачу, змочыш, змочыць; зак., каго-што.
1. Зрабіць мокрым, вільготным; намачыць. Дождж змачыў сена. □ Валасы .. [Валодзя] добра змачыў і зачасаў угору. Ермаловіч.
2. перан. Разм. Адзначыць што‑н. выпіўкай; замачыць. Прывіталі суседзі. Стол абрусам пакрылі Ды сяброўскую радасць Чаркай добрай змачылі. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ісці́ся, ідзецца; пр. ішлося; безас. незак., каму, з прысл. або адмоўем.
Разм. Пра наяўнасці жадання, магчымасці і ўмоў ісці. Снег быў глыбокі, пульхны, але добра трымаў лыжы. Ішлося вельмі лёгка. Алешка. Ішлося лёгка, ногі самі неслі, не разбіраючы — дзе суха, дзе гразка. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ле́тапіс, ‑у, м.
Пагадовы запіс гістарычных падзей у старажытныя часы; кніга з такімі запісамі. Ноўгарадскі летапіс. Летапіс Аўраамкі. // перан.; чаго. Паслядоўны запіс якіх‑н. падзей; хроніка, гісторыя чаго‑н. Летапіс ваеннай славы.
•••
Жывы летапіс — пра таго, хто добра памятае ўсе сучасныя яму падзеі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
набе́гацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Пабегаць уволю, стаміцца, бегаючы. Я не разумеў, як гэта можна не пад’есці, калі добра набегаешся за цэлы дзень... Ваданосаў. — Навошта так рана.. [Паўліка] будзіш? — запытала маці, якая ўжо завіхалася ля печы. — Набегаецца яшчэ за цэлы дзень... С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паасо́бку, прысл.
1. Па адным, не разам. Гаварыць з кожным паасобку. □ Скончыўшы гаварыць, Лясніцкі саскочыў з воза і пайшоў у натоўп, вітаючыся паасобку з добра знаёмымі калгаснікамі. Шамякін.
2. Асобна, разлучыўшыся. — Ну што, можа і праўда нам лепш жыць паасобку, — згадзілася Раечка. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пабуджа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго, да чаго і з інф.
Выклікаць жаданне рабіць што‑н.; прымушаць да чаго‑н. Пабуджаць добра вучыцца. Пабуджаць да высакародных учынкаў. □ Вострая патрэба дня, аператыўнасць малых жанраў пабуджалі пісьменнікаў у пачатку вайны аддаваць перавагу малым формам. Дзюбайла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)