Здо́льны ’такі, што ўмее ці можа што-н. рабіць, таленавіты’. Польск.zdolný, чэш., славац.zdolný ’тс’, славен.zdọ̑ljnji ’ніжні’ (< zdolu ’знізу’). Бел.здо́льны, відаць, з польск.zdolny, утворанага ад zdoleč ’змагчы’ — дзеяслова, пашыранага ў гэтым знач. у зах.-слав., пры дапамозе суф. ‑n‑. Параўн. здолець.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паве́трая ’мор, пошасць’ (Шат.), паве́трыя ’непрыемнасць, бяда; дрэнная пагода’ (Бяльк.), ’пошасць’ (Касп.), паве́траная ’згубная моц пошасці’ (Нас.). Рус.пове́трие; укр.пові́тра ’тс’. Да вецер (гл.). З прычыны марфалагічнай тоеснасці з рус. словам у бел.можа быць і пранікненне з рус. тэрыторыі, параўн. і геаграфію слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Паме́г ’хмызняк’ (Яшк.). Няясна; паралеляў у іншых слав. мовах няма. Магчыма, з омег, вомег, вобмег (гл.), дзе о‑можа ўспрымацца як прыстаўка і магло быць заменена на по-. Вомег ’балігалоў’ часта расце па берагах рэк сумесна з хмызняком, таму тут мог адбыцца перанос па сумежнасці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пе́мза ’лёгкая порыстая горная парода вулканічнага паходжання’ (ТСБМ). З рус.пе́мза ’тс’, якое, паводле Фасмера (3, 231), з чэш.pemza, куды прыйшло з ст.-в.-ням.pumiʒ, bumiʒ < лац.pūmex ’тс’. Не выключана, што крыніцай запазычання ў рус. мову можа быць с.-нідэр.pums.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тэ́ска ‘трэска’ (астрав., воран., Сцяшк.). Няясна, фармальна ўспрымаецца як фанетычны варыянт да цёска ‘тс’, што да цяса́ць ‘часаць, апрацоўваць сякерай’ (гл.), аднак арэальна і семантычна можа суадносіцца з літ.tašyti ‘тс’, лат.test ‘тс’, што да незахаванага першаснага *tešti (Смачынскі, 661). Гл. наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Інтры́га. Запазычанне з франц.intrigue, якое ўзыходзіць да лац.intricare ’заблытваць’. Для беларускай крыніцай можа быць польская ці руская мова (Крукоўскі, Уплыў, 77). У рускай (першая фіксацыя 1710 г., Біржакова, Очерки, 364), відаць, праз польскае ці нямецкае пасрэдніцтва (Фасмер, 2, 136; Шанскі, 2, I, 104).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
prospect
[ˈprɑ:spekt]1.
n.
1) разьлі́к -у m.; ві́ды на бу́дучыню, пэрспэкты́вы pl.
prospects for the harvest — разьлі́кі на ўраджа́й
2) чака́ньне, спадзява́ньне n.
3) асо́ба, яка́я мо́жа быць пакупніко́м, кандыда́там
4) Geol. разьве́дка f.
2.
v.t.
шука́ць
to prospect for gold — шука́ць зо́лата
•
- in prospect
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
perhaps[pəˈhæps]adv.
1.мо́жа, магчы́ма;
Perhaps the weather will change tomorrow. Магчыма, надвор’е зменіцца заўтра.
2. калі́ ла́ска (у ветлівай просьбе альбо прапанове);
Perhaps you would send this letter by e-mail. Адпраўце мне ліст па імэйл, калі ласка.
3. (калі вы нехаця пагаджаецеся зрабіць што-н.) :You would discuss it with the boss. – Yeah, perhaps. Абмяркуйце гэта з босам. – Так.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
náchtun
*
1.
vt
1) дабаўля́ць
2) (D) перайма́ць, імітава́ць
kéiner kann es ihm ~ — ніхто́ не мо́жа параўна́цца з ім у гэ́тым
2.
vi (j-m inD) перайма́ць (каго-н. у чым-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
АВІТАМІНО́ЗЫ
(ад а... + вітаміны),
група захворванняў, якія развіваюцца пры працяглай адсутнасці вітамінаў у ежы, парушэнні іх засваення або прыгнечанні сінтэзу ў арганізме. Недахоп вітамінаў можа ўзнікнуць у зімова-вясновы перыяд, пры вял.фіз. нагрузках, інфекцыйна-вірусных захворваннях, з узростам. Пры працяглым недахопе або адсутнасці вітаміну С развіваецца цынга, B1 — беры-беры, D — рахіт, PP — пелагра. Часцей сустракаецца адначасовая недастатковасць некалькіх вітамінаў — поліавітаміноз. Прафілактычныя меры: ужыванне вітамінных прэпаратаў, вітамінізацыя ежы, правільнае захоўванне і кулінарная апрацоўка харч. прадуктаў.