Verbum

іл, і́лу, м.

Адкладанні найдрабнейшых часцінак мінеральных і арганічных рэчываў на дне вадаёмаў.

Рачны іл.

|| прым. і́лавы, -ая, -ае.

ілга́ць і (пасля галосных) лгаць, (і)лгу, (і)лжэш, (і)лжэ; (і)лжом, (і)лжаце́, (і)лгуць; (і)лжы; незак.

Гаварыць няпраўду.

І. у вочы.

Хто сам ілжэ, той нікому не верыць (прыказка).

|| зак. салга́ць, -лгу́, -лжэ́ш, -лжэ́; -лжо́м, -лжаце́, -лгу́ць; -лжы́ і налга́ць, -лгу́, -лжэ́ш, -лжэ́; -лжо́м, -лжаце́, -лгу́ць; -лжы́

|| наз. ілга́нне і (пасля галосных) лга́нне, -я, н.

ілгу́н і (пасля галосных) лгун, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Непраўдзівы чалавек; хлус, выдумшчык.

|| ж. ілгу́ння і (пасля галосных) лгу́ння, -і, мн. -і, -яў.

ілжы́вы і (пасля галосных) лжы́вы, -ая, -ае.

1. Схільны да хлусні, падману.

Ілжывая натура.

І. чалавек.

2. Які змяшчае ў сабе хлусню, падман; прытворны, фальшывы.

Ілжывая ўсмешка.

Ілжывыя словы.

|| наз. ілжы́васць і (пасля галосных) лжы́васць, -і, ж.

ілжэ... і (пасля галосных) лжэ...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) які ўтрымлівае хлусню, няпраўду; памылковы, няправільны, напр.: ілжэнавука, ілжэмастацтва, ілжэтэорыя;

2) уяўны, які наўмысна выдаецца за сапраўднае, напр.: ілжэатака, ілжэвучоны, ілжэпрарок, ілжэтрывога;

3) які лжэ, хавае ісціну, напр.: ілжэсведка, ілжэсведчанне;

4) у саставе складаных назваў: які мае адносіны да відаў, часткова падобных да іншых, асноўных відаў, напр.: ілжэакацыя, ілжэгарлачык, ілжэлістоўніца, ілжэскарпіён, ілжэязмін.

ілжэвучэ́нне і (пасля галосных) лжэвучэ́нне, -я, н.

Выдуманая, фальшывая тэорыя, якая выдаецца за навуковую.

ілжэсве́дка і (пасля галосных) лжэсве́дка, -і, ДМ -у, Т -ам, м; ДМ -дцы, Т -ай (-аю), ж., мн. -і, -дак.

Сведка, які (якая) дае лжывыя паказанні.

ілжэсве́дчанне і (пасля галосных) лжэсве́дчанне, -я, н.

Злачынства, якое выражаецца ў наўмыснай дачы лжывых паказанняў.

і́лісты, -ая, -ае.

Пакрыты ілам.

Ілістае дно.

|| наз. і́лістасць, -і, ж.

ільві́ны гл. леў¹.