Ро́сісць ’нешта дрэннае’ ў праклёне: Есьце, шоб вас паела росісць! (ТС). Да рось ’імгла, туман’ (гл.). Вакалізм суфікса *‑ostь пад уплывам украінскай мовы, параўн. укр.лютість, чемність, гл. таксама Карскі, 1, 160 (пра ‑ісць у гаворках). Гл. раса4.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
смуга́ж. Dunst m -es, Nébelschleier m -s, Nébeldunst m (туман);
маро́зная смуга́Éisnebel m -s, Fróstnebel m;
аху́таны смуго́й néb(e)lig
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
курэ́цца, ‑эецца; незак.
Разм. Тое, што і курыцца (у 1–3 знач.). Туман прынёс аднекуль гарэлае: недзе блізка курэўся пасля пастухоў на вогнішчы корч.Пташнікаў.На вуліцах каля хат снег курэўся, як дым.Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ По́маг, помпе, помяжбк ’воблака’ (Сл. Брэс.), помееы ’дажджавая хмара’ (ЛА, 2), сюды ж памжа ’напасць, ліха (Касп.). Укр.паліве ’хмара’, рус.паша ’туман’, паліжа ’дрэннае надвор’е; дрымота’. Прасл.*pamegъ ад *mbga/тьіа ’імжа. гумай’ (ЭССЯ, 21, 93). Інакш і менш пераканальна гл. памне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
німб
(п.-лац. nimbos = воблака, туман)
1) выява ззяння ў выглядзе круга вакол галавы як сімвал святасці на іконах, карцінах рэлігійнага зместу;
2) перан. атмасфера поспеху вакол каго-н. (напр. н. славы).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ашмо́ткі, ‑аў; адз. ашмотак, ‑тка, м.
Тое, што і ашмоцце. Белы туман кудлатымі ашмоткамі вісеў над сінявай вадою.Савіцкі.Пасля паўдня, прагнаўшы коз у поле, Іваніха з ашмоткам лейцаў цераз плячо ішла па дровы.Кудравец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Мра́ка ’непагадзь’ (браг., Шатал.; Ян.), лельч. ’снег з дажджом’ (ЛАПП), мра́чны ’дажджлівы’ (Ян.), мра́чыць ’імжэць’ (браг., Шатал.). З укр. мовы, параўн. мра́ка, мря́ка ’густы туман з дробным дажджом’, мря́чити ’імжэць’, мра́чний ’туманны, дажджлівы’. Узыходзіць да прасл.morkъ > морак (гл.). Параўн. таксама ЕСУМ, 3, 528.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
mżyć
mży|ć
незак.
1. імжэць;
2. свяціцца, мігцець;
mżyć w oczach — туман у вачах
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
асе́ліца, ‑ы, ж.
Наваколле паселішча. Сялом.. [Ігнась і таварышамі] ісці не наважваліся, а звярнулі на аселіцу, па выхаджанай сцежцы паўз гумны пайшлі к Ігнасю дахаты.Мурашка.Іду, а над крыніцаю Туман бялявы сцелецца, І дыхае аселіца Пахучай медуніцаю.Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)