пару́бшчык, ‑а, м.

Той, хто займаецца парубкай, высечкай лесу. [Турава:] — Гэта ж каб мне ножкі маладыя, хіба не пабегла б я ў лес, да тых парубшчыкаў? Савіцкі. // Той, хто займаецца незаконнай парубкай. Але ляснік мог спяшацца і на засаду супроць парубшчыкаў. Паслядовіч. Шэраг апавяданняў Коласа прысвечаны жыццю леснікоў, людзей, у службовы абавязак якіх якраз і ўваходзіць лавіць парубшчыкаў, зладзеяў. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

poison

[ˈpɔɪzən]

1.

n.

атру́та f.

2.

v.

1) атру́чваць (чалаве́ка, ваду́)

2) нацко́ўваць, падбухто́рваць супро́ць каго́

3.

adj.

атру́тны, ядаві́ты

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

wíder

1.

prp (a) су́праць, супро́ць, насу́перак

~ den Strom — супро́ць цячэ́ння

~ Wíllen — насу́перак во́лі

◊ wer nicht mit mir ist, der ist ~ mich — бібл. хто не са мно́ю, той су́праць мяне́

2.

adv

hin und ~ — то туды́, то сюды́; то напе́рад, то наза́д

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

wbrew

(czemu) насуперак, супраць, супроць; нягледзячы (на што), не зважаючы (на што);

wbrew oczekiwaniom — насуперак спадзяванням;

wbrew mojej woli — насуперак майму жаданню

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

anti-

pref.

1) супро́ць, су́праць, а́нты-, супраці́ўны

antiadministration — супраці́ўны адміністра́цыі

2) не-, супрацьле́жны

antisocial — неграма́дзкі

3) які́ супрацьдзе́е, прадухіля́е або́ ле́чыць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

windward

[ˈwɪndwərd]

1.

adv.

супро́ць ве́тру, пад ве́цер

2.

adj.

наве́траны

3.

n.

1) наве́траны бок

2) кіру́нак, зь яко́га дзьме ве́цер

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

máchtlos

a бяссі́льны, безабаро́нны, безула́дны

j-m, éiner Sáche (D) gegenü- ber ~ sein — быць бяссі́льным [слабы́м] супро́ць каго́-н., чаго́-н.

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

verschwören

* (sich)

1) зарака́цца

(што-н., рабіць)

2) (mit D, gegen A) рабі́ць змо́ву (з кім-н., супроць каго-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

паўста́ць, ‑стану, ‑станеш, ‑стане; зак.

1. Узняцца на барацьбу з кім‑, чым‑н., супроць каго‑, чаго‑н., узняць паўстанне. Народ паўстаў. І на падмогу Прыйшлі усходнія браты, Каб радасную перамогу Сустрэць пад сонцам залатым. Панчанка. // Выступіць супроць каго‑, чаго‑н., запрацівіцца чаму‑н. Вера, аднак, рашуча паўстала супроць такой прапановы. Паслядовіч.

2. перан. Узнікнуць у памяці, ва ўяўленні. Як на далоні, перада мной паўстала яшчэ невялікае маё жыццё, і я расказваў пра яго. Сабаленка. Зноў паўстала тое ж пытанне: «Куды ісці далей?» Пальчэўскі. Пры слове «цэх» у нашым уяўленні паўстае прасторнае памяшканне заводскага корпуса, застаўленае лініямі разнастайных станкоў, абсталяванае рознымі механізмамі, дапаможнымі прыстасаваннямі. Хадкевіч.

3. З’явіцца перад вачыма, паказацца. Аддаўшыся развазе, Міця не заўважыў, як у праёме дзвярэй паўстала шэрая постаць. Навуменка. Карніцкі мінуў прысады, і тут адразу паўстала перад яго позіркам калгасная сядзіба. Паслядовіч.

4. Адрадзіцца, адбудавацца. [Цімка] ішоў па горадзе, які на яго вачах паўстаў з безнадзейных руін. Карпаў. То над сатлелым папялішчам Разбегам вуліц, плошчаў, трас Паўстала светлая сталіца, — Масквы малодшая сястра. Звонак.

5. З’явіцца, узнікнуць, вырасці. Мясціны, дзе павінен паўстаць небывалы ў Беларусі, буйнейшы ў Еўропе завод, былі мне знаёмы даўно. Хадкевіч. Як свет паўстаў, ніколі гэтага ў Баркаўцах не чуваць было. Калюга.

•••

Паўстаць перад вачамі (у вачах) — тое, што і стаяць перад вачамі (у вачах) (гл. стаяць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўста́нне, ‑я, н.

Масавае ўзброенае выступленне супроць пануючых класаў у абарону класавых або нацыянальных інтарэсаў. Сялянскае пытанне, вучылі М. Г. Чарнышэўскі і М. А. Дабралюбаў, можа быць вырашана толькі рэвалюцыйным шляхам, шляхам узброенага паўстання. Ларчанка. Тая ж хроніка таксама адзначала, што сілы рэвалюцыйнага руху не складалі зброі: то там, то сям адбываліся паўстанні, нават у вайсковых часцях, не спыняліся забастоўкі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)