этымало́гія, -і, ж.

1. Раздзел мовазнаўства, які вывучае паходжанне і роднасныя сувязі слоў.

2. Паходжанне таго або іншага слова ці выразу.

○

Народная этымалогія (спец.) — памылковае пераасэнсаванне запазычанага слова шляхам устанаўлення сувязі з вядомым словам роднай мовы на аснове некаторых агульных прымет, без уліку рэальных фактаў паходжання.

|| прым. этымалагі́чны, -ая, -ае.

Э. слоўнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

зерне... (а таксама зерня...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам: «зерне», «зерневы», напрыклад: зернесушылка, зернеўборачны, зернесаўгас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дызель-...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам: дызельны, з дызелем, напрыклад: дызель-матор, дызель-поезд, дызельэлектраход.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кіна...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам: кіно, кінематограф, напрыклад: кінагерой, кінакадр, кінаматэрыялы, кінафільм і інш.

[Ад грэч. kineō — рухаю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

...кок, ‑а, м.

Другая частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам: «кокі», «кок ​3», напрыклад: стрэптакок, стафілакок і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парухаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Стаць рухавым, рухавейшым. Цяпер Саўка злез з печы, ажывіўся, парухавеў, — словам, другім стаў чалавекам. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

торфа... (а таксама тарфа...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам «торф», «тарфяны», напрыклад: торфаздабыванне, торфабрыкет, торфаагрэгат.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вода... (а таксама вада...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам «вада», «водны», напрыклад: водаадліў, водаахоўны, водагаспадарчы, вадасховішча.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адспавяда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.

Разм. Выгаварыць каму‑н., пакрытыкаваць, словам ушчуць. [Шыманскі:] — Чуў я, чуў, што цябе сёння адспавядалі. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аднакарэ́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае ў сваім складзе агульны з іншым словам ці з іншымі словамі корань. Аднакарэнныя словы. Аднакарэнныя назоўнікі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)