Прато́ка ’рака, якая злучае два вадаёмы; канал’ (ТСБМ, Гарэц., Др.-Падб., Нас.), прото́ка ’тс’ (ТС). Параўн. рус.прото́ка, ст.-польск.przetoka, чэш.průtok, славац.prietok ’працяканне; канал’, балг.про́ток ’праліў’. Вытворнае з суф. ‑а ад працякаць з чаргаваннем галосных. Узнаўляецца прасл.*protokъ (БЕР, 5, 790), *pertoka (Банькоўскі, 2, 916).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
przesmyk, ~u
м.
1. перашыек;
2.праліў; пратока;
3. (у гарах) цясніна
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Пераву́зіна ’месца, дзе звужаецца возера’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ), піраву́зьзя ’тс’ (ушац., Нар. сл.), рус.дыял.переу́з ’вузкае месца на рацэ’, переу́зина, переузи́на, переу́зье ’перахват, вузкае месца ракі, ручая, праліва; вузкая паласа лугу, балота’, польск.przewięź ’вузкая палоска зямлі, абмываемая вадою з абодвух бакоў; перашыек; праліў’. Паўночнаславянская ізалекса *per‑ǫz‑ina. Да пера- і ву́зкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Слакі́та, слокі́та ‘непагадзь, слота’ (івац., Нар. сл.). Відавочна, аднакарэннае з рус.сля́коть, асабліва параўн. рус.дыял.сляки́ша ‘слота’, ‑о‑, магчыма, пад уплывам слота (гл.). Мае паралелі ў серб.-харв.сле̏ка ‘марскі праліў’, польск.śląkwa ‘дажджлівае надвор’е, снег уперамешку з дажджом’, śląknąć ‘прамакаць’; слав. словы параўноўваюць з літ.sliñkti, slenkù ‘паўзці, выгінацца’, slankė ‘сыпучы пясок’, slinké, ‑éju ‘спаўзаць’ (гл. Фасмер, 3, 682).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прато́каПраліў; рэчка, рукаў, які злучае два вадаёмы (БРС). Тое ж праток (Шчуч.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
БАНІФА́ЧА
(Bonifacio),
праліў паміж а-вамі Корсіка і Сардзінія, у Міжземным моры. Даўж. каля 19 км, шыр. 12—16 км. Глыб. да 69 м. Порт Баніфача (на в-ве Корсіка, Францыя).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БАХА́ЙХАЙСЯ́,
праліў у Жоўтым моры паміж а-вамі Ляадунскі і Шаньдун. Злучае залівы Ляадунскі і Бахайвань з адкрытай часткай мора. Найменшая шыр. 105 км, глыб. да 36 м. Парты: Далянь, Люйшунь, Яньтай (Кітай).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
чо́рствы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і чэрствы. [Паўлюк] цяпер ішоў дадому, жаваў чорствую скарынку хлеба і думаў.Колас.Я ведаў, што ты — пацалунак, Ты — дружба і радасць, Ты — чорствага хлеба скарынка І сок вінаграда.Танк.Са смакам дзеці хлеб той елі, Акрайцы чорствыя да крошкі; А бацька, успомніўшы ляцелі, Сяброў скалечаных, бамбёжкі, Гатоў быў рушыць зноў дарогай, Дзе кроў праліў, пазнаў шпіталі, Каб дзеці хлеба больш такога Ў жыцці сваім павек не зналі.Непачаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Énge
f -, -n
1) цесната́
2) цясні́на, дэфіле́
3) пралі́ў
j-n in die ~ tréiben* — ста́віць каго́-н. у безвыхо́днае стано́вішча
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)