1. Прабіцца, прарвацца праз што‑н. з сілай — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. Мабыць, па гэтай шашы ў мірныя дні і машын хадзіла вельмі мала, бо праз каменне бруку сям-там папрабіваліся чэзлыя зялёныя парасткі.Сабаленка.
2.(1і2ас.мн.неўжыв.). Выступіць на паверхню — пра ўсё, многае. Пачырванеў.. [брыгадзір], аж кроплі поту на носе папрабіваліся.Шынклер.
3. Накалоцца на што‑н. вострае — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ähnlich
a (D) падо́бны (на каго-н.); аналагі́чны
und Ähnliches — i да таго́ падо́бнае
sie séhen sich ~ wie ein Ei dem ánderen — яны́ падо́бны адзі́н да адного́ як дзве кро́плі вады́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
like2[laɪk]adj.
1. падо́бны;
in like manner падо́бна/такі́м жа чы́нам;
what is he like?
1) як ён выгляда́е?
2) што ён сабо́ю ўяўля́е?
2. адно́лькавы; ро́ўны;
like signsmath. адно́лькавыя зна́кі
♦
as like as two peas ≅ падо́бныя як дзве кро́плі вады́;
like father, like son які́ бацька, такі́ і сын
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
шапаце́ць, ‑пачу, ‑паціш, ‑паціць; незак.
Абзывацца шолахам; шумець чым‑н. сухім. Толькі дробныя кроплі дажджу шапацелі ў маладых таполевых лістках.Шахавец.Ціха журчала ў лозах вада, шапацеў леташні сухі чарот.Краўчанка.Вось і ліпень настаў. Наліваўся ячмень за ракою, шапацелі абапал дарогі аўсы.Грахоўскі.//чым. Утвараць шолах, шум. Шапацелі маладой лістотай бярозы і таполі на школьным двары.Навуменка.Зірнеш, і не верыцца, што не так даўно тут шапацела ніва спелымі каласамі пшаніцы.Пальчэўскі./увобразнымужыв.Шапаціць зялёным шоўкам Беларуская вясна.А. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
wink1[wɪŋk]n.
1. мірга́нне;
give a wink падміргну́ць;
without a wink і во́кам не міргну́ўшы
2. міг;
in a wink мі́гам, у адзі́н мо́мант, у адно́ імгне́нне
not get/have a wink of sleep, not sleep a wink не зве́сці во́чы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
пы́рскаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1.чым. Раскідаць кроплі вадкасці, дробныя часцінкі чаго-н.
П. слінай ад злосці (злавацца, быць раз’юшаным). Шнур пырскаў іскрамі.
2.каго-што чым або што на каго-што. Рассейваць дробныя пырскі дзе-н., абліваць дробнымі пырскамі.
П. духамі.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разлятацца пырскамі (кроплямі і пад.); ліцца струменем, з сілай.
Фантан пырскае.
Гразь пырскае з-пад капытоў.
Кроў пырскае з раны.
Пырскае злосць (перан.).
4. Смяяцца (не стрымаўшыся або ў адказ на што-н. смешнае).
П. у кулак (хаваючы смех).
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Разбягацца імкліва, адразу.
П. у розныя бакі.
|| зак.пы́рснуць, -ну, -неш, -не; -ні́, напы́рскаць, -аю, -аеш, -ае (чым або што на каго-што; да 2 знач.) іпапы́рскаць, -аю, -аеш, -ае.
Пырснулі слёзы.
Пырснуць ад смеху.
Дзеці пырснулі ўрассыпную.
|| наз.пы́рсканне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
krzta
krzt|a
ж.уст. кропелька, капелька; каліва, каліўца;
ani ~y — ні кропелькі; ані;
do ~y — датла; дашчэнту;
być bez ~y rozumu (honoru) — не мець ані кроплі розуму (гонару)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
КУ́УСБЕРГ (Kuusberg) Пауль
(н. 30.4.1916, Талін),
эстонскі пісьменнік. Нар. пісьменнік Эстоніі (1972). Герой Сац. Працы (1984). Дэбютаваў у 1948 як літ. крытык. Першы раман «Каменныя сцены» (1956) пра жыццё рабочых Эстоніі напярэдадні падзей 1940. У раманах «Другое «я» Энна Кальма» (1960), «У разгары лета» (1966), «Адна ноч» (1972) асэнсаванне падзей Вял.Айч. вайны, іх уплыву на духоўнае станаўленне асобы. Актуальныя сац. і маральна-этычныя праблемы сучаснасці — у раманах «Здарэнне з Андрэсам Лапетэусам» (1963), «Кроплі дажджу» (1976), аўтабіягр. рамане ў навелах «Бульвар свабоды» (1971), зб-ках апавяданняў «Усмешка» (1971), «Хто яны былі?» (1986) і інш. Проза К. адметная публіцыстычнай завостранасцю, разнастайнасцю маст. форм і прыёмаў апавядання, іроніяй, гратэскавасцю і гумарам. Аўтар кніг літ.-крытычных артыкулаў «Устаўляю слова» (1959), «Пра час, грамадзяніна свету і іншае» (1967). На бел. мову асобныя яго творы пераклалі А.Клышка, А.Кулакоўскі, Б.Сачанка. Дзярж. прэміі Эстоніі 1965, 1975.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
раня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак., каго-што.
1. Даваць магчымасць упасці, скаціцца таму, што аддзялілася, адарвалася. Ходзіць [Стася], слёзы раняе цяжкія, як шрот.Куляшоў.Лазняк раняў буйныя кроплі на мокры пясок.Няхай.// Пазбаўляцца чаго‑н., скідаць (лісты, спелыя плады і інш.). На дол хваёвы ігліцы Раняе бор. Пустэча скрозь.Прыходзька./уперан.ужыв.У дубах крычаць сіваваронкі, І свіст над лугам рэзкі, звонкі Каршун маркотна так раняе І нейкі смутак закідае.Колас.
2.перан. Прыніжаць, траціць. Ды і як .. [Аўгіні], так ганебна .. выгнанай, было варочацца, кланяцца... [Васілю], раняць перад ім свой жаночы гонар?Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пы́рскаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1.чым. Раскідаць кроплі вадкасці, іскры, дробныя часцінкі чаго‑н. Калі Павел прыбег на панскі двор, там ужо было многа крошынцаў, а маленькі вёрткі чыноўнік Нервалодаў нешта крычаў і пырскаў слінаю на сялян.С. Александровіч.Язэп бачыў, як тол знік пад вадой, як цягнуў у глыбіню шнур, як той гарэў і пырскаў іскрамі.Асіпенка.// Рассейваць кроплі вады або якой‑н. вадкасці куды‑н. з якой‑н. мэтай. Маці набірае з конаўкі поўны рот вады і пырскае ў мой твар.Бядуля.[Тася Кабрынец] да свірна прыйшла, дзе пратручваюць сяброўкі льнасемя. Пырскаюць на яго спецыяльным растворам.Бялевіч.
2. Разлятацца, рассейвацца кроплямі, дробнымі часцінкамі. Афіцэр крычыць, аж пена з рота пырскае.Кулакоўскі.[Яўхім і Рыгор] удвух ідуць мокрым поплавам і вада пырскае з-пад іх ног.Чорны./ Пра дробны дождж. Пачаў пырскаць дробны дожджык, але цяпер ён быў няшкодным, нават адкрытае вогнішча ад гэтага не цярпела.Маўр.//перан. Моцна выяўляцца (пра пачуцці, настрой). [Злосць] поўніла ўсю .. істоту [Соміка], пералівалася цераз берагі, пырскала, біла фантанам.Крапіва.Гуллівы настрой, здавалася, так і пырскаў з.. [Таніных] агністых вачэй.Марціновіч.
3. Імкліва разбягацца, скакаць, накіроўвацца ў розныя бакі. Бясконцым.. хорам сакаталі конікі і пырскалі з-пад ног на ўсе бакі.Дуброўскі.
4. Не стрымаўшыся, пачаць смяяцца. Палашка грозна аглядала.. [дзяўчат] і выходзіла. Дзяўчаты не вытрымлівалі і дружна пырскалі смехам.Лынькоў.Шапталіся, паціху пырскалі ад смеху.Пянкрат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
