табе́ мест., в дат., предл. п. тебе́; см. ты;
◊ вось т., ба́бка, і Ю́р’еў дзень — погов. вот тебе́, ба́бушка, и Ю́рьев день
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́варажыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., што.
Разм. Варожачы, прадказаць што‑н. — Але ж ты, бабка, нешта вельмі доўга варажыла, — заўважыў Лабановіч.. — Бо я хацела як найлепей вываражыць для вас. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бабы́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лек; ж.
Разм. Тое, што і бабылька. Бабка Параска была круглая бабылка, не мела ні мужа, ні сям’і і называла сябе «самасейкаю». Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ба́бчыцца ’зморшчвацца; скручвацца ў вузлы; старэць; поркацца, марудзіць’ (Нас., Бяльк., Гарэц., Юрч.). Рус. ба́бчиться ’перапутвацца, збівацца (аб сцяблах)’. Параўн. чэш. babčeti зморшчвацца (пра яблыкі)’. Утварэнне ад ба́бка. Гэта — дакладная паралель утварэнням ад ба́ба: ба́бець, ба́біцца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зду́шаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад зрушыць.
2. у знач. прым. Прыглушаны, аслаблены (пра голас, гукі і пад.). — Бяда, бабка Наста! — здушаным голасам сказала Аўгіння: — Я прыйшла вас папярэдзіць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гада́ць несов.
1. (предполагать) гада́ть;
2. обл. гада́ть, ворожи́ть;
◊ г. на кафе́йнай гу́шчы — гада́ть на кофе́йной гу́ще;
ба́бка на́двае гада́ла — погов. ба́бушка на́двое сказа́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
журба́, ‑ы, ж.
Пачуццё смутку, душэўнай прыгнечанасці; туга, маркота. Бабка Наста сядзела на дубовай калодачцы каля печы, унурыўшыся ў свае нескладаныя, апавітыя журбою думкі. Колас. Тарас стаяў пасярод хаты, анямелы ў безвыходнай журбе. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазаляца́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Заляцацца да каго‑н. на працягу нейкага часу. Ніколі ў Жарнавіка не нараджалася думка пазаляцацца да.. [Сашы]. Пестрак. [Зянон:] — Маладая прыгожая бабка. Да такой бабкі яшчэ і пазаляцацца не грэх. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўква́рты, ж.
Палавіна кварты (у 1 знач.). Пад вечар маці напякла салодкіх пернікаў, паставіла на стол вяндліну і паўкварты мёду. С. Александровіч. [Лабановіч:] — Вось, бабка, тры рублі. Пашлі Піліпа ў манапольку, няхай возьме паўкварты. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рукадзе́лле, ‑я, н.
1. Шыццё, вязанне, вышыўка і пад. віды ручной працы. Вучыла бабка Ягася яе і рукадзеллю. Арабей.
2. Рэч, выкананая шыццём, вязаннем і пад. — Прадай мне рукадзелле сваё, — просіць цар рукадзельніцу. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)