помнік архітэктуры позняга класіцызму. Пабудавана ў 1-й пал. 19 ст. ў в. Вейна (Магілёўскі р-н). Цэнтрычны, у плане блізкі да квадрата будынак са скругленымі вугламі. У сілуэце дамінуе цыліндрычны барабан са сферычным купалам. Вуглавыя часткігал. фасада завершаны круглымі вежамі з купальнымі пакрыццямі. Бакавыя ўваходы вылучаны рызалітамі, завершанымі трохвугольнымі франтонамі. У інтэр’еры фрэскавая размалёўка ў стылі класіцызму, выявы 4 евангелістаў і 4 шматфігурныя кампазіцыі на біблейскія сюжэты. Размаляваны таксама скляпенні і сцены апсіды.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГРУДЗІ́НА,
сукупнасць шкілетных элементаў у наземных пазваночных жывёл і чалавека, што злучае па сярэдняй лініі цела брушныя канцы грудных рэбраў і часткі плечавога пояса. Да грудзіны прымацаваны грудныя мышцы. У земнаводных і паўзуноў грудзіна храстковая, у птушак — касцявая, у лятаючых грудзіна з кілем (сярэдні выступ), да якога прымацаваны магутныя грудныя мышцы. У млекакормячых грудзіна складаецца з 3 аддзелаў: ручкі, цела і мечападобнага адростка. У чалавека грудзіна (грудная косць) — няпарная плоская косць, што ўтварае сярэднюю частку пярэдняй сценкі грудной клеткі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
га́фель
(гал. gaffel)
1) драўляны брус, прымацаваны адным канцом да верхняй часткі мачты, а другім падвешаны пад вуглом да яе, каб было зручней мацаваць косы парус;
2) частка ствала ясеня або клёна, з якой вырабляюць фанеру.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
odstąpienie
н.
1. адступленне, адыход;
odstąpienie od linii frontu — адыход ад лініі фронту;
2. уступка, саступка, аддача;
odstąpienie części gruntu — уступка часткі зямлі;
3. адмова, адмаўленне;
odstąpienie od pierwotnego zamiaru — адмаўленне ад першапачатковага намеру
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Ву́згал ’узгалоўе пасцелі’ (Касп.). Ад узгалоўе ’тс’ (прасл.vъz‑golvьje) шляхам адсячэння канцавой часткі слова, успрынятай як паказчык зборнасці, параўн. куст — кустоўе зборн. ’кусты’, параўн. таксама іншыя назвы ўзгалоўя — гало́вы, галава́шкі і пад.; дээтымалагізацыяй у выніку дэкампазіцыі, відаць, тлумачыцца і перацяжка націску на пачатак слова, а таксама наяўнасць пратэзы перад націскным прыставачным уз‑, паколькі звычайна пратэза з’яўляецца перад націскным каранёвым у (Нарысы, 139); параўн., аднак, рус.узг ’вугал, край’, узгол ’вугал’, польск.wązg ’пала’, этымалогія якіх няпэўная (Фасмер, 4, 153).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вярхо́віца ’верх галавы, сярэдзіна верхняй часткі галавы, дзе бывае лысіна’ (навагр., стаўб., З нар. сл.); ’лоб’ (стаўб., КЭС), верхо́віца ’цемя’ (петрык., Шатал.) узнікла ў выніку субстантывацыі прыметніка *вярховы ’верхні’ (< vьrx‑ovъ‑) пры дапамозе суф. ‑іц‑а (< ic‑a). Да верх (гл.). Параўн. ст.-рус.верхъ ’цемя, макаўка’ (з XVI ст.), верховица ’цемя, макаўка, верхняя частка галавы’ (з XVII ст.), рус.вяц., горк.верховка ’цемя галавы раскольніка, якое выстрыгалася, паводле звычаяў веры, як у ксяндза’, літ.viršū́nė ’вяршок, макаўка, вершаліна’, viršùgalvis, galvóvtršis ’цемя, макаўка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жэг ’імгненна, хутка’ (Сцяшк. МГ), гл. жыг. Рус.дыял.арл.жёг ’мучэнне’, алан., урал. ’прайдзісвет’, калуж., кур. ’круцель’, чэш.žeh ’гарачыня, спёка, цеплыня’, ’крэмацыя’, ’гарачыня’, славен.žéga ’гарачыня; наганяй’, серб.-харв.же̏г ’трут’, балг.дыял.жег, жега ’гарачыня’, ’жыгала’, макед.жег ’кляймо’, жега ’гарачыня’. Ст.-слав.жега, жегъ ’гарачыня’. Параўн. жыг, жыга і іх іншаслав. адпаведнікі. Прыслоўе з бязафікснага наз., утворанага, як і жыг, ад дзеяслова жэгаць, жыгаць (< жегата) шляхам усячэння афіксальнай часткі. Значэнне жэгаць ’бліскаць’ дало сему хуткасці, якая стала асноўнай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Панара́д ’каркас, аснова калёс’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Мат. Гом.), ’ткацкі станок’ (Мат. Гом., Нар. сл.), ’поўны камплект колаў’ (Інстр. I), ’другарадныя часткі бота: сцелькі, заднікі і інш.’ (Гарэц.), ’усе ткацкія прылады’ (Сцяшк. МГ, Інстр. II), понара́д ’тс’ (Влад.), панаро́д ’калёсы з драбінамі; матэрыял на ніз ботаў’ (Др.-Падб.). Беларускі рэгіяналізм. Утворана пры дапамозе прыст. па‑ ад нарад (гл.) або як бязафіксны дэрыват ад *панарадзіць < нарадзіць (гл.); далей да рад. У інш. слав. мовах з іншымі прыстаўкамі: рус.снаря́д ’снасць, прылады’, чэш.nářadí ’прылады’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
dréifach
1.
a трайны́; трохразо́вы, троекра́тны
~ so viel — у трайны́м паме́ры
2.
adv тро́йчы; у тры разы́
~ téilen — падзялі́ць на тры ча́сткі
etw. ~ bezáhlen — заплаці́ць за што-н. утрая́ [у тры разы́] даражэ́й
das zählt dóppelt und ~ — гэ́та залі́чыцца ўдвац [ўтрац]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
slice
[slaɪs]1.
n.
1) лу́ста f. (хле́ба, пірага́); скрыль -я́m., скры́лік -а m. (цыбу́лі, каўбасы́)