Verbum

дапамо́жны, -ая, -ае.

1. Прызначаны для дапамогі каму-, чаму-н.; падсобны.

Д. матэрыял.

2. Неасноўны, дадатковы.

Д. цэх.

Дапаможная гаспадарка.

○

Дапаможны дзеяслоў — асабовая форма дзеяслова, што ўжыв. для выражэння аналітычных дзеяслоўных форм або састаўнога выказніка, напр.: быў настаўнікам, буду чытаць.

жада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., чаго, з інф. або са злуч. «каб».

1. Хацець што-н. здзейсніць, зрабіць, займець.

Жадаю бачыць сына.

2. каму-чаму і з інф. Выказваць якія-н. пажаданні, зычыць.

Жадаю вам здароўя.

|| зак. пажада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

жы́цца, жыве́цца; безас., незак., каму (разм.).

1. з прысл. Пра наяўнасць тых або іншых умоў жыцця.

Добра яму жывецца.

2. з адмоўем. Няма жадання або не падабаецца дзе-н. жыць.

Не жывецца мне без сына.

Не жывецца бацьку ў новай хаце.

буксі́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Судна, якое буксіруе іншыя судны, плыты.

2. Канат або стальны трос для буксіроўкі.

Цягнуць на буксіры.

◊

Браць на буксір каго (разм.) — памагаць каму-н., хто адстае ў выкананні чаго-н.

|| прым. буксі́рны, -ая, -ае.

муштрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак., каго (што).

1. Навучаць жорсткімі метадамі, ставячы суровыя патрабаванні.

2. Дапякаць каму-н. несправядлівымі папрокамі.

|| зак. вы́муштраваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны.

|| наз. муштрава́нне, -я, н. і муштро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж.

навуча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго.

1. Перадаваць каму-н. якія-н. веды, навыкі.

Н. грамаце.

Н. гуляць у шахматы.

2. Падбіваць на што-н. нядобрае (разм.).

Вуліца навучае лаянцы.

3. Даваць параду, наводзіць на розум (разм.).

Маці навучае дзяцей дабру.

аздо́біць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак., каго-што.

1. Надаць каму-, чаму-н. прыгожы выгляд, упрыгожыць.

А. сцены мазаікай.

А. сукенку бантам.

2. перан. Зрабіць больш поўным, багатым на ўнутраны змест.

|| незак. аздабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. аздабле́нне, -я, н.

заду́мацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.

1. Аддацца думкам, пачаць думаць, разважаць над чым-н.

Ёсць над чым з.

З. на момант.

2. безас., каму з інф. Прыйсці ў галаву, захацецца (разм.).

Задумалася мне схадзіць у ягады.

|| незак. заду́мвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

знасі́ць¹, знашу́, зно́сіш, зно́сіць; зно́шаны; зак., што.

Доўгай носкай зрабіць непрыгодным.

З. сукенку.

◊

Не знасіць галавы каму (разм.) — не мінуць пакарання, не ўцалець, загінуць з-за сваёй неасцярожнасці, свавольства і пад.

|| незак. зно́шваць, -аю, -аеш, -ае; наз. зно́шванне, -я, н.

слуга́, -і́, ДМ слузе́, мн. слу́гі і (з ліч. 2, 3, 4) слугі́, слуг, м.

1. Работнік у доме для асабістых паслуг, прыслужвання (уст.).

Панскія слугі.

2. перан. Чалавек, які прысвяціў сябе цалкам служэнню каму-, чаму-н.

С. народа.