кампа́ктус

(лац. compactus = шчыльны)

сістэма шаф, стэлажоў у кнігасховішчах, архівах, што свабодна можа перамяшчацца па пракладзеных на падлозе рэйках.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

квантытаты́ўны

(с.-лац. quantitativus)

кніжн. колькасны;

к-ае вершаскладаннесістэма вершаскладання, заснаваная на колькасных суадносінах метрычных паказчыкаў у вершы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

монаметалі́зм

(ад мона- + метал)

грашовая сістэма, пры якой у аснову грашовага абарачэння пакладзены адзін валютны метал (золата або срэбра).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

трыклі́нны

(ад гр. tri = трох + klino = нахіляю);

т-ая сістэма — адна з крышталеграфічных сістэм, якая аб’ядноўвае два віды сіметрыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эміра́т

(ад эмір)

1) феадальная дзяржава, на чале якой стаіць эмір;

2) сістэма дзяржаўнага кіравання ў феадальных мусульманскіх краінах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АНТРАПАСІСТЭ́МА

(ад антрапа... + сістэма),

чалавецтва, якое развіваецца як адзінае цэлае і складаецца з чалавека як біял. віду, яго матэрыяльнай і духоўнай культуры, прадукц. сіл і вытв. адносін грамадства. Існуе ў непарыўным адзінстве з антрапасферай.

т. 1, с. 392

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

галерэ́я, -і, мн. -і, -рэ́й, ж.

1. Вузкі крыты калідор, які злучае часткі будынка, а таксама балкон уздоўж усяго будынка.

Будынкі злучаны прыгожай галерэяй.

2. Верхні ярус у тэатры, цырку і пад.

Г. запоўнена гледачамі.

3. Доўгі падземны ход у ваенных збудаваннях, пры горных работах.

4. Спецыяльна ўпарадкаванае памяшканне для выставы мастацкіх твораў.

Карцінная г.

5. перан., чаго. Пералік, шэраг, сістэма чаго-н.

Г. станоўчых вобразаў у рамане.

|| прым. галерэ́йны, -ая, -ае (да 1—4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наву́ка, -і, ДМу́цы, мн. -і, -ву́к, ж.

1. Сістэма ведаў аб заканамернасцях развіцця прыроды, грамадства і мыслення, а таксама асобная галіна гэтых ведаў

Развіццё навукі.

Гуманітарныя навукі.

2. толькі адз. Навыкі, веды, якія чалавек атрымлівае ў выніку свайго навучання або жыццёвага вопыту.

Гэтая справа патрабуе навукі.

3. толькі адз. Павучанне, настаўленне; урок.

Гэта будзе навукай на ўсё жыццё.

4. толькі адз. Навучанне, вучоба (разм.).

Хлопец здатны да навукі.

|| прым. навуко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Навуковая праблема.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ГІПАДА́М (Hippodamos) з Мілета, старажытнагрэчаскі архітэктар-горадабудаўнік 5 ст. да н.э. Распрацаваў прынцып рэгулярнай планіроўкі ант. гарадоў — т.зв. гіпадамава сістэма. Яму прыпісваюць планіроўку Пірэя (пасля 446 да н.э.), Родаса (408—407 да н.э.) і інш.

т. 5, с. 252

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

апе́ка ж. Vrmundschaft f -; bhut f -, Bevrmundung f (адмоўна);

быць пад апе́кай nter Vrmundschaft sthen*, bevrmundet wrden (адмоўна);

вы́йсці з-пад апе́кі mündig wrden;

міжнаро́дная сістэ́ма апе́кі паліт. уст. intemationles Truhändersystem

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)