ссыльны, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца ў ссылцы. Ссыльнае насельніцтва. ▪ [Рыгор Васільевіч:] — Спытаў у стрэчнага селяніна, дзе жыве ссыльны Ульянаў. П. Ткачоў. / у знач. наз. ссыльны, ‑ага, м.; ссыльная, ‑ай, ж. З Краснаярска адыходзіў параход, Штурхаўся, спяшаўся з клункамі народ. І з усмешкай з’едлівай жандар Ссыльным шчасця і дабра жадаў. Шушкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сябраваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., з кім і без дап.

Знаходзіцца з кім‑н. у сяброўстве. Не зважаючы на розныя густы і характары, хлопцы шчыра сябравалі з самага палку. Якімовіч. // перан. Быць неразлучным з чым‑н. Ды [Сёмка] сябраваць стаў З нейкай кніжкай, І ў рамястве — пабіў рэкорд. Лявонны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тамашні, ‑яя, ‑яе.

Разм. Які знаходзіцца, ёсць там, у тым месцы, у той мясцовасці, пра якую ідзе гаворка. У тамашніх следчых была думка шукаць грабежнікаў дзе-небудзь пад Двума Хатамі. Чорны. Як жа буду я спаць, Калі квецень духмяную, белую, На букеты ламаць Хлопцам тамашнім можна насмелую! Гілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

устурбаваны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад устурбаваць.

2. у знач. прым. Які знаходзіцца ў стане трывогі; усхваляваны, устрывожаны. Міхал варочаўся дадому ўстурбаваны. Лужанін. // Які выражае трывогу, хваляванне. Перада мной мільганулі ўстурбаваныя вочы з чорнымі бровамі, і мне адразу здалося, што жанчына мне як бы знаёмая. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усхваляваны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад усхвалявана.

2. у знач. прым. Які знаходзіцца ў стане хвалявання. Леанід прыгадаў, як збіраўся на гэтае спатканне, усхваляваны, памаладзелы. Мележ. // Які выражае такі стан. Праз паўнадзіны з дыспетчарскага пакоя зноў ляцеў у эфір чысты і крышку усхваляваны галасок Люды. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цэнтравы, ‑ая, ‑ае.

1. Які з’яўляецца цэнтрам (у 1 знач.). Цэнтравы пункт. // Які знаходзіцца ў цэнтры, у сярэдзіне. Цэнтравая лінія. Цэнтравыя адтуліны. Цэнтравы ігрок. // у знач. наз. цэнтравы, ‑ага, м. Адзін з ігракоў нападзення ў гульнях (у футбол, хакей і пад.).

2. Забяспечаны якім‑н. цэнтральным прыстасаваннем. Цэнтравы свердзел.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цяністы, ‑ая, ‑ае.

1. Які дае, утварае цень (пра расліны). Спакойна гамоняць Цяністыя вербы. Хведаровіч.

2. Такі, у якім шмат ценю, багаты ценем. Каля пасады лесніковай Цягнуўся гожаю падковай Стары, высокі лес цяністы. Колас. // Які знаходзіцца ў цяні, заценены. У парку ёсць адна асабліва прыгожая цяністая дарожка. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наблюде́ние ср.

1. (действие) нагляда́нне, -ння ср., назіра́нне, -ння ср.;

2. (надзор) нагля́д, -ду м.;

состоя́ть (быть) под наблюдде́нием знахо́дзіцца (быць) пад нагля́дам;

3. (результат рассматривания, изучения) назіра́нне, -ння ср.;

по мои́м наблюде́ниям па маі́х назіра́ннях.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

глухі прыметнік

  1. Пазбаўлены слыху.

    • Г. чалавек.
    • Падручнікі для глухіх (назоўнік).

  2. пераноснае значэнне, да чаго. Неспагадлівы, раўнадушны.

    • Г. да чужых патрэб.

  3. Прыглушаны, невыразны.

    • Г. трэск.
    • Піяніна гучыць глуха (прыслоўе).

  4. Густы, цёмны, непралазны.

    • Г. лес.

  5. Ціхі, які знаходзіцца ў глушы; пустынны.

    • Г. завулак.

  6. пераноснае значэнне: Позні.

    • Глухая восень.
    • Глухая поўнач.

  7. Без адтулін, суцэльны.

    • Глухая сцяна.

Глухі зычны — які вымаўляецца без удзелу голасу (спецыяльны тэрмін).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

глыбокі прыметнік

  1. Які мае вялікую глыбіню (у 1 знач.).

    • Глыбокая яма.
    • Рыба плавала глыбока (прыслоўе).

  2. Які знаходзіцца ў глыбіні (у 2 знач.) чаго-н., аддалены.

    • Г. тыл.

  3. пераноснае значэнне: Недаступны, скрыты.

    • Глыбокая тайна.

  4. пераноснае значэнне: Які валодае глыбінёй (у 3 знач.), модны, поўны.

    • Глыбокія пачуцці.
    • Глыбокія думкі.

  5. Які дасягнуў высокай ступені праяўлення, мяжы ў сваім развіцці.

    • Глыбокая старасць.
    • Глыбокая ноч.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)