валасо́к, -ска́, мн. -скі́, -ско́ў, м.
1. гл. волас.
2. Тонкая металічная ніць, спружына, дроцік у якім-н. механізме.
3. Тое, што і варсінка (у 2 знач.; спец.).
◊
На валаску (вісець) (разм.) — знаходзіцца ў вельмі ненадзейным, небяспечным становішчы. Жыццё хворага на валаску.
На валасок (валаску) ад чаго — вельмі блізка (ад якога-н. няшчасця). Быць на валасок ад смерці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)
дроб², -у, мн. -ы, -аў, м.
Лік, прадстаўлены ў выглядзе частак адзінкі.
○
Бясконцы дзесятковы дроб — дроб, у запісе якога пасля коскі знаходзіцца бясконцая колькасць лічбаў.
Правільны дроб — дроб, у якім лічнік меншы за назоўнік.
Няправільны дроб — дроб, у якім лічнік большы за назоўнік.
Дзесятковы дроб — дроб, назоўнік якога з’яўляецца цэлай ступенню ліку дзесяць.
|| прым. дро́бавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)
зале́жны, -ая, -ае.
1. Які знаходзіцца ў залежнасці. З. чалавек. Залежныя краіны.
2. Абумоўлены чым-н., які ўтрымлівае ў сабе залежнасць (у 2 знач.). Залежнае становішча.
3. Які выражае залежнасць (у 3 знач.; спец.). Залежнае слова.
4. У граматыцы: які мае адносіны да форм дзеяслова, якія абазначаюць, што суб’ект падвяргаецца дзеянню з боку аб’екта. З. стан. Дзеепрыметнік залежнага стану.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)
культу́рны, -ая, -ае.
1. гл. культура.
2. Які знаходзіцца на высокім узроўні культуры. Культурнае грамадства. Культурная гаспадарка.
3. Які звязаны з пашырэннем культуры, асветы. Весці культурную работу.
4. Вырашчаны чалавекам, не дзікарослы. Культурныя расліны.
○
Культурны слой зямлі — слой зямлі, які ўтвараецца з арганічных і іншых рэшткаў на месцах пасяленняў чалавека.
|| наз. культу́рнасць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)
міжрадко́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да міжрадкоўя. // Які праводзіцца паміж двума радкамі пасаджаных ці пасеяных раслін. Міжрадковая праполка.
2. Які знаходзіцца паміж радкамі тэксту. // перан. Звязаны з чытаннем паміж радкоў; патаемны. Міжрадковы сэнс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
міністэ́рства, ‑а, н.
1. Вышэйшая дзяржаўная ўстанова, якая ведае асобнымі галінамі дзяржаўнага кіравання і народнай гаспадаркі, а таксама будынак, дзе знаходзіцца гэтая ўстанова. Міністэрства замежных спраў.
2. У сістэме буржуазнага парламентарызму — састаў міністраў данага ўрада.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зняво́лены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад зняволіць.
2. у знач. наз. зняво́лены, ‑ага, м.; зняво́леная, ‑ай, ж. Той (тая), хто пазбаўлены волі і знаходзіцца ў турме. Усе пабеглі да турмы вызваляць зняволеных. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падду́жны, ‑ая, ‑ае.
1. Які знаходзіцца пад дугой, прымацаваны да дугі. Паддужны званочак.
2. Спец. Дадатковы, дапаможны на які‑н. выпадак (пра каня). // у знач. наз. падду́жны, ‑ага, м. Коннік, які суправаджае каня на скачках.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
парава́ць, ‑руе; незак.
Вылучаць пару. [Сцёпка:] — Вада знаходзіцца ў стане вечнага руху. Ад сонца яна паруе, з пары робяцца хмары, з хмар падае дождж. Колас. Жаўрукі аж заходзіліся над свежай раллёю, якая паравала на сонцы. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасо́льства, ‑а, н.
1. Дыпламатычнае прадстаўніцтва адной дзяржавы ў другой на чале з паслом. Персанал пасольства. Амерыканскае пасольства. // Будынак, у якім знаходзіцца гэтая ўстанова.
2. Асоба або група людзей, пасланых з даручэннем якога‑н. характару.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)