БА́РМА,
рускі дойлід 16 ст. У 1555—60 з І.Поснікам (паводле некаторых меркаванняў, Барма і Поснік — адна і тая ж асоба) стварыў у Маскве на Краснай плошчы унікальны помнік архітэктуры — Пакроўскі сабор (гл. Васіля Блажэннага храм).
Літ.:
Брунов Н.И. Мастера древнерусского зодчества. М., 1953.
т. 2, с. 310
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВЯ́ЗЕНЬ,
асоба, якая знаходзіцца ў зняволенні, зняволены. Тэрмін «вязень» паходзіць ад стараж. бел. «везенне» — назвы меры пакарання (пазбаўленне волі, зняволенне) і месца, дзе яно ажыццяўлялася (вежа, астрог, турма і да т.п.). «Вязень сумлення» — чалавек, якога ўзялі пад варту, зняволілі па паліт., рэліг. і інш. матывах.
т. 4, с. 340
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
бюракра́т, -а, М -ра́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Прадстаўнік бюракратыі, чыноўнік.
2. Службовая асоба, якая выконвае абавязкі фармальна, не ўнікаючы ў сутнасць справы; букваед, валакітчык (зневаж.).
|| ж. бюракра́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так (да 2 знач.).
|| прым. бюракра́цкі, -ая, -ае (да 2 знач.; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хало́п, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. У Старажытнай Русі: паднявольная асоба, пазбаўленая асабістай свабоды.
2. У прыгоннай Расіі: прыгонны, залежны селянін, слуга.
3. перан. Пра чалавека, які рабалепствуе, падхалімнічае перад кім-н.; халуй.
|| ж. хало́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак.
|| прым. хало́пскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
своеасаблі́вы, -ая, -ае.
1. Не падобны да іншых, які мае свае адметныя ўласцівасці, арыгінальны.
С. характар.
Своеасаблівая асоба.
2. Які сваімі рысамі, асаблівасцямі падобны да каго-, чаго-н., які нагадвае што-н.
Над сцежкай с. тунэль з верхавін бяроз.
|| наз. своеасаблі́васць, -і, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
метады́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.
1. Спецыяліст па методыцы выкладання якога-н. прадмета.
2. Асоба, якая складае расклад заняткаў, экзаменаў, сочыць за выкананнем вучэбнай нагрузкі, вядзе дакументацыю ў вышэйшай навучальнай установе.
|| ж. метады́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.
|| прым. метады́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
інкаса́тар, ‑а, м.
Касір, які займаецца прыёмам і выдачай грошай і каштоўнасцей, галоўным чынам па-за ўстановай.
•••
Банкаўскі інкасатар — асоба, якая збірае выручку ў магазінах і здае яе ва ўстановы Дзяржбанка СССР.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прамысло́вік, ‑а, м.
1. Асоба, якая займаецца промыслам (у 1 знач.).
2. Рабочы на промысле, промыслах (у 3 знач.). Для лесарубаў везлі прадукты, тавары, а для далёкіх калгасаў, прамысловікаў — машыны, абсталяванне. Мяжэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыдво́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Які знаходзіцца на службе пры двары манарха. Прыдворная знаць. Прыдворны паэт.
2. у знач. наз. прыдво́рны, ‑ага, м.; прыдво́рная, ‑ай, ж. Асоба, якая ўваходзіць у штат двара манарха.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
юрыско́нсульт, ‑а, М ‑льце, м.
Службовая асоба, якая з’яўляецца пастаянным кансультантам пры якой‑н. установе па практычных пытаннях права, заканадаўства і абаронцам інтарэсаў гэтай установы ў юрыдычных арганізацыях: судзе, арбітражы і пад.
[Лац. jurisconsultus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)