хрыбто́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да хрыбта (у 1, 2 знач.). Хрыбтовыя пазванкі.

2. Які знаходзіцца на хрыбце, на спіне ў жывёл. Хрыбтовае шчацінне. Хрыбтовая частка тушы.

3. Які мае адносіны да хрыбта (у 4 знач.). Хрыбтовыя перавалы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

я́дзерка, ‑а; Р мн. ‑рак; н.

1. Памянш. да ядро (у 1 знач.); невялікае ядро. Якая магутная сіла была схавана ў тым маленькім жаўтаватым масляністым ядзерку [кедра]!.. Савіцкі.

2. У біялогіі — невялікае шарападобнае цельца, якое знаходзіцца ў ядры раслінных і жывёльных клетак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аванга́рд

(фр. avant-garde, ад avant = наперадзе + garde ахова)

1) частка войска, якая знаходзіцца ўперадзе галоўных сіл у паходзе і пры наступленні, 2) перан. перадавая частка класа, грамадства.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

караці́н

(рус. каротин, ад лац. carota = морква)

жоўта-аранжавы пігмент з групы караціноідаў, які знаходзіцца ў моркве, гарбузах, яечным жаўтку і інш. і служыць для ўтварэння вітаміну А.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Страмі́ць ‘тырчаць, стырчаць’ (Арх. Федар.), сюды ж, відаць, стрымі́ты экспр. ‘знаходзіцца’ (кам., Жыв. НС). Параўн. укр. дыял. стримі́ти ‘тырчаць’, чэш. strměti ‘стырчаць, выдавацца’, славац. strmieť ‘тс’, славен. strméti ‘тырчаць, стырчаць, выступаць’, што ўзыходзяць да прасл. *strьměti ‘тырчаць, выдавацца’ (Борысь, Etymologie, 180), што да і.-е. *ster‑ ‘тс’ (параўн. ЕСУМ, 5, 438; Фасмер, 3, 775).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

жыць, жыву́, жыве́ш, жыве́; жывём, жывяце́, жыву́ць; жыў, жыла́, -ло́; незак.

1. Быць жывым, існаваць, знаходзіцца ў працэсе жыцця.

Доўга ж.

Расліны не могуць ж. у цемнаце.

2. перан., чым і без дап. Быць ажыўленым, абуджаным чым-н., поўным руху.

Дарога дзень і ноч жыла.

3. Існаваць, мець месца (пра думкі, пачуцці і пад.).

У народзе жыве ўпэўненасць у перамозе справядлівасці.

4. Знаходзіцца, пражываць дзе-н., сярод каго-н.

Ж. у Мінску.

5. чым, з чаго і на чым. Падтрымліваць сваё існаванне чым-н.

Ж. сваёй працай.

Ж. з агарода.

6. перан., кім-чым. Быць захопленым, занятым кім-, чым-н.

Ж. надзеяй.

Ж. тэатрам.

Ж. дзецьмі.

7. кім і з прысл. Весці які-н. спосаб жыцця, знаходзіцца ў тых або іншых умовах.

Ж. багата.

Ж. весела.

Ж. бабылём.

8. Быць у якіх-н. ацносінах з кім-н.

Ж. дружна з суседзямі.

Ж. душа ў душу.

◊

Жыць з мазаля (разм.) — здабываць сродкі для жыцця сваёй уласнай працай.

Жыць чужым розумам — прытрымлівацца чужой думкі, не маючы сваёй.

Жыць як набяжыць (прымаўка) — жыць так, як дыктуюць абставіны.

Няхай жыве! — пажаданне поспеху, росквіту.

(Сам) Бог жыве — пра добрыя ўмовы жыцця, працы.

У горы жыць ды з перцам есці (прымаўка; іран.) — пра жаданне мець што-н. пры адсутнасці ўмоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

неве́дение няве́данне, -ння ср.; (неосведомлённость) недасве́дчанасць, -ці ж.;

по неве́дению па няве́данні (недасве́дчанасці);

в блаже́нном неве́дении быть (пребыва́ть, находи́ться и т. п.) ирон. у шчаслі́вым няве́данні быць (знахо́дзіцца і да таго́ падо́бнае);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

ар’ерга́рд

(фр. arriére-garde, ад arriére = задні + garde = ахова)

частка войска (або флоту), якая знаходзіцца ззаду галоўных сіл у паходзе і забяспечвае надзейнасць тылу (проціл. авангард 1).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

візаві́

(фр. vis-a-vis)

1) твар у твар, адзін насупраць другога (напр. сядзець в.);

2) той, хто знаходзіцца насупраць (за сталом, пры гульні і г. д.).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

фігурава́ць

(лац. figurare = рабіць выгляд, уяўляць)

1) прысутнічаць, знаходзіцца дзе-н., прымаючы ў чым-н. удзел (напр. ф. на мітынгу);

2) называцца, упамінацца (напр. ф. у фельетоне).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)