Пры́вен, пры́вян, пры́вянь, пры́ўня ’частка жылога будынка, якая знаходзіцца перад жылымі памяшканнямі і праз якую ўваходзяць у іх; сені’ (Інстр. 1, Сцяшк., Сл. ПЗБ, Сл. Брэс., ЛА, 4). Запазычана з літ. дыял. (паўн.-зах.) pryvenė̃ ’пярэдні пакой, прыхожая’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 38). Параўн. пры́мен.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бу́ферны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да буфера. Бразнулі лёгенечка буферныя талеркі вагонаў, прабег па саставу доўгі скрыгатлівы гук. Васілёнак. // перан. Прамежкавы, які знаходзіцца паміж варожымі бакамі; які адыгрывае ролю буфера. Буферная краіна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ап’яне́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які знаходзіцца ў стане ап’янення; захмялелы. Пятро, крыху ап’янелы ад выпітага лікёру, абнімаў.. [Любу] і цалаваў у вусны, у гарачыя шчокі. Шамякін.
2. перан. Узбуджаны чым‑н. Ап’янелы ад шчасця.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падда́шкавы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які мае адносіны да паддашка; які знаходзіцца ў паддашку. Паддашкавае акно было адчынена. П. Ткачоў. Асцярожна, каб не нарабіць груку абцасамі на жалезных лістах,.. [Віця] дабраўся да паддашкавага акенца. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
правінцыя́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Уст. Які знаходзіцца ў правінцыі (у 3 знач.). Пасля Памыйка адкрыўся Рыгору, што ён з’яўляецца карэспандэнтам некалькіх сталічных і правінцыяльных газет. Гартны.
2. Разм. зневаж. Абмежаваны ў сваіх поглядах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
само́тнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Жыць на адзіноце, знаходзіцца ў становішчы самотнага. [Мацей Мышка:] — Аказваецца, пакуль я самотнічаў і ў маткі рэдка бываў, і нічога не ведаў, дык дзядзька мой у Вільню пераехаў. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зне́шні, -яя, -яе.
1. Які знаходзіцца звонку, за межамі чаго-н. З. выгляд. Знешняе асяроддзе.
2. Які праяўляецца толькі з вонкавага боку і не адпавядае ўнутранаму стану. З. спакой. Знешне (прысл.) ён быў задаволены.
3. перан. Павярхоўны, пазбаўлены глыбіні, унутранага зместу. З. бляск.
4. Які адносіцца да зносін з замежнымі дзяржавамі. Знешняя палітыка. З. гандаль.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)
гірудзі́н
(ад лац. hirudo, -dinis = п’яўка)
рэчыва, якое знаходзіцца ў слінных залозах медыцынскай п’яўкі і пры ўвядзенні ў чалавечы арганізм перашкаджае згусанню крыві.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пара́фія
(польск. parafia, ад лац. parochia)
1) касцельная акруга, якая падпарадкоўваецца аднаму ксяндзу;
2) перан. тэрыторыя, якая знаходзіцца пад чыім-н. кіраўніцтвам.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
bedróhen
vt (mit D) пагража́ць (каму-н. чым-н.)
von etw. (D) bedróht wérden [sein] — знахо́дзіцца пад пагро́зай чаго́-н.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)