загуме́нне

1. Месца, луг, поле за гумном, у канцы агародаў (БРС). Тое ж загуме́нье (Жытк., Стол.), загу́менне (Ветк., Лях.), загуме́ннічча, загу́мне́чча, загу́мні́чча (Слаўг.).

2. Месца па другі бок сядзібы, у аддаленасці ад бойкай дарогі, ад вуліцы; глухое месца (Слаўг.). Тое ж загу́менне (Ветк., Лях.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

sheer

I [ʃɪr]

1.

adj.

1) лёгкі, ама́ль празры́сты

a sheer white dress — лёгкая бе́лая суке́нка

2) по́ўны, абсалю́тны

sheer exhaustion — по́ўнае зьнясі́леньне

sheer waste of time — адна́ тра́та ча́су

3) стро́мкі, стро́мы (спад, скала́), вэртыка́льны

2.

adv.

1) ца́лкам, зусі́м

2) ве́льмі стро́мка

II [ʃɪr]

1.

v.i.

адхіля́цца ад ку́рсу; зваро́чваць у бок

2.

n.

адхіле́ньне ад ку́рсу

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

toss​2 [tɒs] v.

1. кі́даць, падкіда́ць, падкі́дваць;

toss a pancake перавярну́ць ала́дку, падкі́нуўшы яе́;

toss a challenge to smb. кі́даць каму́-н. вы́клік

2. ускіда́ць, ускі́дваць (галаву)

3. шавялі́цца; кі́дацца (у сне)

♦

toss and lose кі́нуць жэ́рабя і прайгра́ць

toss about [ˌtɒsəˈbaʊt] phr. v. кі́дацца, варо́чацца (з боку на бок)

toss aside [ˌtɒsəˈsaɪd] phr. v. адкіда́ць, адкі́дваць

toss away [ˌtɒsəˈweɪ] phr. v. =

toss asidetoss off [ˌtɒsˈɒf] phr. v.

1. выпіва́ць за́лпам

2. рабі́ць што-н. спе́хам

toss up [ˌtɒsˈʌp] phr. v.

1. падкіда́ць, падкі́дваць

2. кі́даць жэ́рабя

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

cause​1 [kɔ:z] n.

1. прычы́на; падста́ва; наго́да;

the cause of war/fire прычы́на вайны́/пажа́ру;

without good cause без ува́жлівай прычы́ны;

There is no cause for anxiety. Няма ніякай падставы для хвалявання;

You have no cause for complaint/no cause to complain. У вас/у цябе няма падставы для скаргі/для таго, каб скардзіцца.

2. спра́ва;

fight for the cause of justice змага́цца за справядлі́вую спра́ву;

make common cause with smb. станаві́цца на чый-н. бок, далуча́цца да каго́-н. для агу́льнае спра́вы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

выла́зіць несов., в разн. знач. вылеза́ть; (показываться — ещё) высо́вываться; (о волосах, шерсти и т.п. — ещё) выпада́ть, лезть; см. вы́лезці;

◊ аж во́чы на лоб ~зяць — глаза́ на лоб ле́зут;

бо́кам (праз бок) в. — бо́ком выхо́дит;

в. са ску́ры — из ко́жи (вон) лезть;

не в. з даўго́ў — не вылеза́ть из долго́в;

з гразі́ не в. — из гря́зи не вылеза́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

ле́вы

1. прил., в разн. знач. ле́вый;

ле́вае во́ка — ле́вый глаз;

ле́выя па́ртыі парла́мента — ле́вые па́ртии парла́мента;

2. в знач. сущ., полит. ле́вый;

○ л. бок — изна́нка;

◊ уста́ць з ~вай нагі́ — встать с ле́вой ноги́;

як (чаго́) ~вая нага́ хо́ча — как (чего́) ле́вая нога́ хо́чет;

не ве́дае ~вая, што ро́біць пра́вая — погов. не зна́ет ле́вая, что де́лает пра́вая

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

перавярну́цца сов.

1. переверну́ться, опроки́нуться;

2. (на другую сторону) поверну́ться, переверну́ться; (на другой бок — ещё) перевали́ться;

3. (в кого-, что-л.) преврати́ться, обрати́ться; (фольк. — ещё) обороти́ться, оберну́ться;

4. (побывать в разное время — о многих) перебыва́ть;

ко́лькі тут наро́ду ~ну́лася! — ско́лько здесь наро́ду перебыва́ло!;

◊ п. ўве́рх дном — переверну́ться кве́рху дном;

~ну́ўся б у труне́ — переверну́лся бы в гробу́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

перабе́гчы, ‑бягу, ‑бяжыш, ‑бяжыць; ‑бяжым, ‑бежыце, ‑бягуць; пр. перабег, ‑ла; заг. перабяжы; зак.

1. Перамясціцца бягом з аднаго месца ў другое, куды‑н. Перабегчы ў кусты. □ Мы перачакалі ў канаве, перабеглі далей, да лесу, і там трохі аддыхаліся. Лось. Ад гумна да хлява мігнуўся, перабег, прыгнуўшыся, нехта чужы. Брыль. // перан. Разм. Перавесціся, паступіць на другое месца працы, вучобы і пад. — Можа, на другі завод перабег? — разважна спытаў Піліп. — Наўрад, — усумніўся Васіль. — Хутчэй за ўсё махнуў дадому. Кулакоўскі.

2. што і праз (цераз) што. Прабегчы цераз што‑н., на процілеглы бок чаго‑н. Салдат перабег дарогу, скочыў праз канаву і, спатыкаючыся, накульгваючы, бег уздоўж руч[ая] ў глыб лесу. Лынькоў. [Сабака і Ліпка] перабеглі шашу, апынуліся на вузкай, абсаджанай дрэўцамі дарозе. Брыль. А калі пачало змяркацца, [Кірык] крадучыся абышоў па канаве сад, перабег цераз агарод і вярнуўся дадому. Ляўданскі.

3. перан. Перайсці на бок праціўніка; перайсці ў стан іншага лагера, групоўкі і пад. Баннік вырашыў так, што паліцыя — не так ужо і страшна: ён возьме зброю ў рукі і адразу перабяжыць да партызан. Федасеенка.

4. што і без дап. Забегчы далей, чым патрэбна. Перабегчы лішняе.

5. перан. Пралегчы, працягнуцца (пра дарогу, выцягнутую паласой прастору). Дарога па ўскрайку сяла Праз Плёсы мае перабегла І ў сэрцы тваім пралягла. Аўрамчык.

•••

Перабегчы дарогу каму — тое, што і перайсці дарогу каму (гл. перайсці).

(Чорная) кошка перабегла паміж кім гл. кошка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

uderzyć

uderzy|ć

зак.

1. ударыць; штурхнуць;

piorun ~ł — гром ударыў;

~ć w słabą stronę — закрануць слабы бок;

2. ударыць, стукнуць;

3. ударыць, забіць;

~ć na alarm — забіць трывогу;

4. перан. уразіць, здзівіць;

~ło mnie — мяне здзівіла (уразіла)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

акалі́чнасць, ‑і, ж.

1. Падзея, факт, якія суправаджаюць што‑н., могуць уплываць на што‑н.; той або іншы бок справы, падзеі. [Мірон і Віктар] узялі на ўвагу і тую акалічнасць, што дажджы ў нас ідуць з захаду. Маўр. З размоў з Віталевым.. [Анатоль] вынес адну немалаважную акалічнасць: будаваць камунізм без свядомых адносін да працы нельга. Асіпенка.

2. пераважна мн. (акалі́чнасці, ‑сцей). Умовы, якія вызначаюць становішча каго‑, чаго-небудзь; абставіны. У момант вялікіх душэўных зрухаў або напружанай змены падзей ці жыццёвых акалічнасцей людзі і старыя робяцца, як дзеці. Чорны.

3. Даданы член сказа, які ўказвае на час, месца, спосаб дзеяння і пад. Акалічнасць прычыны. Акалічнасць часу. Акалічнасць месца. Акалічнасць спосабу дзеяння.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)