юр, ‑у, м.
Палавы інстынкт, павышанае імкненне да задавальнення палавых пачуццяў. Ды як пан Богут не хітруе, Каб ад яе свой юр схаваць, Мальвіну трудна ашукаць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыгне́чанне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. прыгнесці — прыгнятаць (у 2 знач.).
2. Прыгнечаны, змрочны стан. Бесперапынны стан псіхікі ў напружаным прыгнечанні можа знішчыць у чалавеку імкненне. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
утрыма́нства, ‑а, н.
Кніжн.
1. Знаходжанне на чыім‑н. утрыманні. Дакументы аб утрыманстве.
2. Імкненне жыць на ўсім гатовым, разлічваць на чыю‑н. дапамогу. Нельга разлічваць на ўтрыманства.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
parcie
н.
1. ціск, націск;
2. імкненне; рух;
3. мед. патугі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
своекары́слівасць, ‑і, ж.
Уласцівасць своекарыслівага; імкненне да асабістай выгады, карысці. Своекарыслівасць разлікаў. □ Не прамату і дзіцячую непасрэднасць, а своекарыслівасць і хітрасць бачылі з самага пачатку ў паводзінах Міхалкі. Барсток.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
схі́льнасць, -і, мн. -і, -ей, ж.
1. Здольнасць, пастаянная цяга, імкненне да чаго-н.
С. да жывапісу.
С. да канструявання.
2. Слабасць да чаго-н.
С. да салодкага.
3. Сімпатыя да каго-н.
Меў ён сардэчную с. да тутэйшай прыгажуні.
4. Наяўнасць спрыяльных умоў для захворвання.
С. да прастуды.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
саіска́нне, ‑я, н.
Імкненне атрымаць якое‑н. званне, прэмію і пад. за навуковую працу або за мастацкі твор. Саісканне вучонай ступені кандыдата філалагічных навук. Вылучэнне кнігі на саісканне прэміі ВЛКСМ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гігантама́нія
(ад гігант + манія)
неапраўданае імкненне да грандыёзнага, вялізнага (напр. г. у архітэктуры).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пахва́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які выражае пахвалу, адабрэнне. Пахвальная грамата. □ Пахвальныя словы пачулі мы і пра заатэхніка Антона Каляду. Бялевіч.
2. Які заслугоўвае пахвалы, адабрэння. Пахвальны ўчынак. Пахвальнае імкненне. Пахвальная рыса.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ахво́та, -ы, ДМ -во́це, ж., да чаго або з інф.
Жаданне, імкненне задаволіць якія-н. свае патрэбы, імкненні, схільнасці, захапленні.
А. вучыцца.
Дзе няма ахвоты, там няма работы (прыказка). Мне спяваць а.
◊
Ахвота бярэ (разм.) — ёсць жаданне да чаго-н.
Сагнаць ахвоту (разм.) — задаволіць жаданне, нацешыцца, здаволіцца чым-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)