метатрансля́тар

(ад мета + транслятар)

транслятар, арыентаваны на клас уваходных моў электронна-вылічальных машын.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ультраструкту́ра

(ад ультра- + структура)

вельмі дробная, электронна-мікраскапічная структура (клеткі, храмасомы і інш.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мультыпраграмі́раванне

(ад мульты- + праграміраванне)

спосаб выкарыстання электронна-вылічальнай машыны для адначасовага выканання некалькіх праграм.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пры́нтэр

(англ. printer = друкар)

друкарскае ўстройства электронна-вылічальнай машыны для вываду літарна-лічбавай інфармацыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ВА́КУУМНАЯ ПЛА́ЎКА,

плаўка металаў і сплаваў у вакууме (звычайна пры 100—0,1 Па). Дае магчымасць ачысціць метал ад газаў, лятучых прымесяў, неметал. уключэнняў, таму гэты метад выкарыстоўваюць у вытв-сці металаў для асабліва адказных вырабаў. Ажыццяўляецца ў дугавых, індукцыйных, электронна-прамянёвых вакуумных пячах.

т. 3, с. 465

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

апера́нд

(англ. operand)

велічыня, над якой адбываецца аперацыя пры рэалізацыі праграмы ў электронна-вылічальнай машыне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

байт

(англ. byte)

адзінка колькасці інфармацыі, якая ў электронна-вылічальнай машыне апрацоўваецца як адно цэлае.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мікракалькуля́тар

(ад мікра- + калькулятар)

невялікі прыбор з электронна-вылічальным устройствам, разлічаны на выкананне арыфметычных дзеянняў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

праграмі́раванне

(ад праграма)

складанне праграм рашэння матэматычных і інфармацыйна-лагічных задач на электронна-вылічальных машынах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ГА́МА-СПЕКТРО́МЕТР,

прылада для вымярэння энергіі квантаў гама-выпрамянення і яго інтэнсіўнасці. Найб. пашыраны сцынтыляцыйныя і паўправадніковыя. Энергія і інтэнсіўнасць патоку гама-квантаў вызначаюцца ўскосна (у крышталь-дыфракцыйных гама-спектрометрах непасрэдна) вымярэннем энергіі і інтэнсіўнасці патоку электронаў або электронна-пазітронных параў, якія выяўляюцца пры ўзаемадзеянні гама-выпрамянення з рэчывам. Асн. характарыстыкі: эфектыўнасць (характарызуецца імавернасцямі ўтварэння і рэгістрацыі другаснай часціцы) і раздзяляльная здольнасць.

У сцынтыляцыйных гама-спектрометрах выкарыстоўваюцца сцынтыляцыйныя лічыльнікі; у паўправадніковых — паўправадніковыя дэтэктары; у вобласці нізкіх энергій гама-квантаў (да 100 кэВ) — газавыя прапарцыянальныя лічыльнікі, крышталь-дыфракцыйныя гама-спектрометры; для вымярэння спектраў высокіх энергій — чаранкоўскія лічыльнікі, якія рэгіструюць выпрамяненне электронна-фатонных ліўняў (гл. Чаранкова—Вавілава выпрамяненне), пузырковыя камеры, у некаторых выпадках — фотарасшчапленне дэйтрона.

А.В.Берастаў.

т. 5, с. 10

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)