карава́н

(кр.-тат., тур. karwan, ад перс. kärvān)

1) група ўючных жывёл, якія перавозяць грузы, людзей у пустынях, стэпах (напр. к. вярблюдаў);

2) перан. доўгая чарада аднародных істот, прадметаў, якія рухаюцца ў адным напрамку (напр. к. воблакаў);

3) група суднаў, якія ідуць адно за другім або выконваюць агульную задачу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Працэ́сія ’ўрачыстае мнагалюднае шэсце’ (ТСБМ), ’хрэсны ход’ (Нас., Гарэц.). Крыніцай слова з’яўляецца лац. prōcēssīo ’рух наперад’ (Фасмер, 3, 386), але вызначыць, праз польскае ці рускае пасрэдніцтва было запазычана слова, цяжка (Гіст. лекс., 260). Відаць, у першым значэнні слова запазычана з рус. проце́ссия ’тс’, якое, у сваю чаргу, праз польск. procesja ’хрэсны ход, царкоўнае шэсце; шэсце, чарада’ ўзыходзіць да вышэйназванай лац. крыніцы (параўн. Фасмер, там жа), а ў другім — з польскай. Ст.-бел. процесия, процесыя, процессия, процессыя ’шэсце’ з польск. procesja < лац. prōcēssiō (Булыка, Запазыч., 269).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

herd

[hɜ:rd]

1.

n.

1) ста́так -ку m., гурт -у m.; чарада́ f. (каро́ваў), табу́н -а́ m.о́ней)

2) гурт, нато́ўп -у m. (людзе́й)

2.

v.i.

трыма́цца ра́зам, ве́сьці сябро́ўства

3.

v.t.

па́сьвіць (каро́ваў, аве́чак)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

череда́I ж., мн., нет

1. (вереница) чарада́, -ды́ ж.; гуж, род. гу́жа м.; (о птицах) ключ, род. ключа́ м.;

2. (порядок) уст. пара́дак, -дку м.;

3. (время) уст. пара́, род. пары́ ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пажыві́цца, ‑жыўлюся, ‑жывішся, ‑жывіцца; зак.

Разм.

1. Знайсці для сябе якую‑н. ежу, пажыву. Чарада кур, згледзеўшы гаспадыню і спадзеючыся пажывіцца, кінулася да яе з усіх канцоў двара. Колас. Ніхто не арэ стэп, і.. [крумкачам] няма дзе пажывіцца, як раней, ходзячы па барознах за аратым. Няхай.

2. Узяць для сябе што‑н. чужое; атрымаць якую‑н. карысць з чужога. Абмацаўшы чужыя торбы і нічога ў іх не знайшоўшы, чым бы можна было пажывіцца, Суконка зусім засумаваў. Паслядовіч. Калгаснікі пяці вёсак Загальскага сельсавета не далі ворагу пажывіцца грамадскай маёмасцю. Залескі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

range1 [reɪndʒ] n.

1. (of) шэ́раг; ланцу́г, чарада́; се́рыя;

a range of mountains го́рны ланцу́г;

the whole range of events уве́сь ход падзе́й

2. дыяпазо́н

3. сфе́ра, зо́на;

a range of influence сфе́ра ўплы́ву

4. дасяга́льнасць, да́льнасць дзе́яння

5. паліго́н

in/within range (of smth.) у ме́жах (чаго́-н.);

out of range недасяга́льна, недася́жна

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

troop

[tru:p]

1.

n.

1) гру́па f., гурт -у m.

2) чарада́ f., ста́так -ку m., гурт (сво́йскай або́ дзі́кай жывёлы)

3) эскадро́н -у m. (у во́йску)

4) зьвяз ска́ўтаў

2.

v.i.

1) зьбіра́цца гу́ртам, гуртава́цца

2) валі́ць (нато́ўпам)

- troops

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

сваво́льнік, ‑а, м.

1. Той, хто сваволіць; гарэза, дуронік. Варта.. [Даты] было выскачыць са школы, як за ёй са свістам гналася чарада свавольнікаў. Ракітны. — Ой, даскачашся, свавольнік, — Алена Антонаўка ківае.. пальцам. Жычка.

2. Свавольны чалавек; упарты, неслух. — Што ты робіш з мамаю, свавольнік! — ужо з ласкавай грозьбай гаварыла яна, і ў голасе чутны былі слёзы.. — Цябе ж траха машына не пераехала. Скрыган.

3. Несур’ёзны, легкадумны чалавек. [Гарошка:] — Не хапала, бачыце, яму [Рыгору Маркавічу], свавольніку, дзяўчат у сваім сяле, закахаўся ў беразаўчанку. Краўчанка. / у перан. ужыв. Эх, свавольнік палявы [вецер], Здзёр панаму з галавы! Калачынскі. Страшэнны штукар і свавольнік гэты Нёман. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Schar

I

f -, -en

1) нато́ўп, гурт

in hllen ~en herbiströmen — сцяка́цца нато́ўпам; валі́ць ва́лам

2) чарада́ (птушак)

3) атра́д, аддзяле́нне (у войсках СС фашыся́кай Германіі)

II

n -s, -e ляме́ш (плуга)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

loft

[lɔft]

1.

n.

1) падстрэ́шша n.; гара́ f., гары́шча n. (у до́ме); манса́рда f.

2) вы́шкі pl. (у гумне́, хляве́)

3) ве́рхні паве́рх (скла́ду фа́брыкі)

4) хо́ры (у царкве́)

5) галубя́тнік -а m.; чарада́ галубо́ў

2.

v.t.

падбі́ць угару́ (мяч)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)