эрызіпело́ід
(ад гр. erysipelas = шалёнасць + -оід)
інфекцыйная хвароба, якая паражае пераважна свіней, зрэдку чалавека пры кантакце з хворай жывёлінай.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
БАЛАНТЫ́ДЫЙ КО́ЛІ
(Balantidium coli),
прасцейшае атр. роўнараснічных інфузорый. Паразітуе ў тоўстым кішэчніку чалавека, свіней і буйн. раг. жывёлы, узбуджальнік балантыдыязу і каліту. Упершыню выяўлены ў свіней ням. пратазаолагамі Р.Лейкартам і Ф.Штэйнам (1862).
Даўж. цела 30—150, шыр. 20—110 мкм, несіметрычнае, авальнае, укрыта кароткімі раснічкамі. Мае ротавую адтуліну, 2 ядры, 2 скарачальныя вакуолі. Размнажаецца папярочным дзяленнем. Жывіцца рэшткамі ежы ў калавых масах, элементамі крыві, крухмалам, зрэдку асобінамі свайго віду. Утварае цысты, якія з калам выходзяць з кішэчніка.
т. 2, с. 239
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГІ́ЛЬМАН Залман Давыдавіч
(н. 17.11.1929, г. Барысаў Мінскай вобл.),
бел. вучоны ў галіне селекцыі і развядзення с.-г. жывёл. Д-р с.-г. н. (1976), праф. (1978). Скончыў Маскоўскую с.-г. акадэмію (1952). З 1965 у Бел. НДІ жывёлагадоўлі. Навук. працы па прыватнай заатэхніцы, селекцыі і развядзенні свіней (бел. чорна-пярэстая парода і бел. ўнутрыпародны тып свіней буйной белай пароды).
Тв.:
Повышение продуктивности свиней. Мн., 1982;
Свиноводство. Мн., 1989;
Свиноводство и технология производства свинины. Мн., 1995.
т. 5, с. 245
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Мя́цьва ’корм свіней: дробна насечаная трава, пасыпаная мукой’ (Мядзв.), ’тс’, ’страва, прыгатаваная з зялёнай агародніны’ (КЭС, лаг.). Да мяць (гл.). Аб суфіксе -ва гл. Сцяцко, Афікс. наз., 34.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бабе́зія
(ад рум. V. Babes = прозвішча рум. вучонага)
прасцейшае сям. бабезіідаў, паразітуе ў крыві кароў, коней, свіней, авечак і сабак.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
або́ра Скацінны двор, даржнік (Нас.); загарадзь для жывёлы (Барыс.); загароджанае месца пры хляве для волынага выпуску кароў, коней, свіней (Кам., Рэч., Стол.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
◎ Піло́ ’пойла’ (Сл. Брэс.), піло ’пойла для свіней’ (драг., Нар. лекс.). З пішо ’пойла’, да піць (гл.). Параўн., аднак, серб.-харв. пило ’напой, пітво’, што можа сведчыць пра непасрэднае аддзеяслоўнае ўтварэнне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падме́цца, (толькі ў форме інф. і пр. часу); зак.
Разм. Паабяцаць зрабіць, выканаць што‑н. Брыгада, якая працуе на свінаферме, падмелася адкарміць для продажу дзяржаве дзве тысячы свіней. Хведаровіч. Бацька падмеўся быць за памочніка ў старога каваля — малатабойцам. Кухараў. Падмеўся [дзед Сілівон] сплесці дзве пары лазовых лапцей. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кіда́цца ’кідацца, мітусліва рухацца’ (ТСБМ, Нас., Сл. паўн.-зах., Касп.), ’жыць у беднасці, горы, перабівацца’ (ТСБМ, Шат., Жд. 2), ’адмаўляцца, цурацца’ (Нас.). Гл. кідаць.
Кідацца ’гадавацца (пра свіней)’ (Нар. словатв.). Параўн. папярэдняе слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
макракантары́нхус
(н.-лац. macracanthorhynchus, ад гр. makros = вялікі + akantha = калючка + rhynchos = хабаток)
гельмінт сям. алігакантарынхідаў, паразітуе ў тонкім кішэчніку дзікіх і свойскіх свіней.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)