◎ Пілёсіць ’пілаваць тупою пілою’, ’сварыцца , назаляць’ (Шат. ). Да піліць (гл.), пашыранага экспрэсным суф. ‑ёс‑ са значэннем працягласці дзеяння.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
sché lten
*
1.
vt (wegen G ) свары́ цца , ла́ яць (за што-н. )
j-n ú nehrlich ~ — папрака́ ць каго́ -н. у несумле́ ннасці
2.
vi (über A ) свары́ цца (з-за чаго-н. ); (auf a ) ла́ яць (каго-н., што-н. )
3.
(sich)
(mit D ) свары́ цца (з кім-н. )
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
zá nken
vi i (sich) свары́ цца , ла́ яцца
(um A – з-за чаго-н. )
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ Пашкеліць ’сварыцца ’ (Яруш. ). Да пашколіць (< па‑ і школа , шкбліць ’вучыць’). Аб мене о > е гл. Карскі (1, 154–158).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
squabble
[ˈskwɑ:bəl]
1.
n.
сва́ рка, спрэ́ чка f. у́ ча f.
children’s squabbles — дзіця́ чыя крыклівыя сва́ ркі
2.
v.i.
свары́ цца , спрача́ цца
I won’t squabble over a nickel — За дро́ бязь ня бу́ ду свары́ цца ; За ану́ чу ня бу́ ду ўздыма́ ць бу́ чу
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
гры́ зці , -зу́ , -зе́ ш, -зе́ ; -зём, -зяце́ , -зу́ ць; грыз, -зла; -зі́ ; незак.
1. каго-што . Кусаць зубамі што-н. цвёрдае.
Г. морквіну.
Г. костку.
2. перан. , каго (штосварыцца .
3. перан.
Мяне грызе пакутлівая думка.
|| зак. разгры́ зці , -зу́ , -зе́ ш, -зе́ ; -зём, -зяце́ , -зу́ ць; разгры́ з, -зла; -зі́ ; -ы́ зены (да 1 знач. ).
|| аднакр. грызану́ ць , -ну́ , -не́ ш, -не́ ; -нём, -няце́ ; -ну́ ць; -ні́ .
|| наз. грызе́ нне , -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэ́ зацца , рэ́ жуся, рэ́ жашся, рэ́ жацца; рэ́ жся; незак.
1. Рэзаць сябе чым-н. вострым (разм. ).
Р. брытвай.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв. ). Рэзаць, рабіць балюча, муляць (разм. ).
Пад кашуляй рэжацца колас.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв. ). Пра зубы, рогі: праразацца.
4. Біцца халоднай зброяй або (перан. ) моцна сварыцца (разм. ).
5. у што . Гуляць з азартам у якую-н. гульню (разм. ).
Р. ў карты.
Р. ў шашкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вайдава́ ць , вайтава́ ць ’злаваць, злавацца, знаходзіцца ў роспачы, адчаі’ (КЭС ). Укр. войдувати ’буяніць, дэбашырыць’. Балтызм, параўн. літ. vaĩdytis ’сварыцца ’. Варыянт з ‑т‑ , магчыма, у выніку збліжэння з войт , вайтаваць ’выконваць ролю войтаў злавацца’ (параўн. рус. смал. войтить ’выконваць пасаду войта’) або з вайцяць ’сварыцца ’ (ашмян.). Рудніцкі (1, 463) лічыць укр. войдуватися ’вазіцца’ неалагізмам, утвораным на базе кантамінацыі ўкр. возитися і ўкр. воювати .
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вя́ ркаць ’пішчаць, скавытаць, плакаць’ (Шат. ); ’слаба крычаць на розныя галасы’ (КЭС , лаг. ), вя́ ркыць ’гаварыць павучальным тонам’ (Бяльк. ), вяркъць ’скавытаць, плакаць’ (міёр. , Нар. лекс. ). Рус. арханг. вяркать ’бурчаць’, свярдл. вя́ ргать ’бурчаць, сварыцца , груба гаварыць’, урал. ва́ ргать ’сярдзіта бурчаць, сварыцца , быць незадаволеным’. Запазычана з балтыйскіх моў; параўн. літ. ver̃kti ’плакаць’, vérkauti ’крычаць (аб саве)’; ’усхліпваць’, pravìrkti ’заплакаць’, лат. verksêt ’ціха плакаць’ (Лаўч., дыс., 71).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ciąć się
незак.
1. сячыся; рэзацца;
2. перан. сварыцца ; падпускаць шпількі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)