nieprawda

nieprawd|a

ж. няпраўда; хлусня;

to ~a! — гэта няпраўда! хлусня!;

~a? — праўда?; ці не так?;

ten jest ładny, ~a? — вунь той прыгожы, праўда (ці не так)?

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

го́лены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад галіць.

2. у знач. прым. Са збрытымі валасамі. У кудлатага папа і ў голенага ксяндза адна праўда. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кудзе́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; незак., што.

Разм. Рабіць падобным на кудзелю. Цягнуліся з комінаў слупы дыму. Праўда, вецер збіваў іх часам, прыгінаў да стрэх, кудзеліў. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паднябе́нне, ‑я, н.

Верхняя частка поласці рота. Праўда, язык доўга не паварочваўся, не мог вымавіць некалькі такіх простых, здавалася б, слоў, нібы прысох да паднябення. Шыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

правота́ невінава́тасць, -ці ж.; справядлі́васць, -ці ж.; пра́вільнасць, -ці ж.; слу́шнасць, -ці ж.; пра́ўда, -ды ж.; см. пра́вый​II.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

вы́смягнуць, ‑не; пр. высмяг, ‑гла; зак.

Тое, што і высмагнуць. Праўда, вады ў чыгунку не было — ці маці адцадзіла, ці яна высмягла, высахла, як гарэла хата. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паабгніва́ць, ‑ае; зак.

Абгніць зверху або з краёў; абгніць у многіх месцах. Дашчаты тратуар — у тры дошкі — ляжаў уздоўж плота. Дзе-нідзе толькі, праўда, паабгнівалі краёчкі. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пабажы́цца, ‑бажуся, ‑божышся, ‑божыцца; зак.

Паклясціся імем бога, каб пацвердзіць свае словы. Ліпніцкі пабажыўся, што нікому не данясе... Чарот. Усе ўтрох пабажыліся, што гэта шчырая праўда. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раздурэ́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Які раздурэў, развесяліўся. [Рыпіна Ціткова] паглядзела на раздурэлых маладзіц і сказала, але быццам усцешаная чым: — І праўда, панапіваліся бабы!.. Чыгрынаў.

2. Які распусціўся, разленаваўся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Бо́львар ’фальварак’ (Яшкін). Відавочна, з *фольварк (< польск. folwark < ням., гл. Варш. сл., 1, 759; Брукнер, 124). Праўда, непасрэдны пераход ф > б не вельмі засведчаны (прыклады тыпу ба́са ’кадушка’, басоля ’фасоля’ (гл.) можна тлумачыць і іначай), але іншай магчымасці этымалагізавання, здаецца, няма.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)