потихо́ньку нареч., разг.
1. (без шума) паці́ху; (тихо, тихонько) ці́ха, ці́хенька;
2. (украдкой) цішко́м;
3. (медленно) пама́лу, паво́льна, паво́лі, памале́ньку.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Лэгаць ’павольна хадзіць’ (маст., Сцяшк. Сл.). Да лыга 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Та́мкаць ’размаўляць павольна, паціху’ (Юрч. Вытв.). Няясна; відаць, гукапераймальнага паходжання.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кны́паць ’кульгаць, ісці павольна’ (Нас.). Кантамінацыя клыпаць (гл.) і кніпаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Клы́хаць ’клыпаць, павольна рухацца’ (Сцяшк.). Магчыма, кантамінацыя клішаць (гл.) і клыпаць (гл.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Куме́шкацца ’павольна рабіць’ (Жыв. сл.). Кантамінацыя куляць і (гл.) і мейікацца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пасу́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.
1. Перамясціцца, перасунуцца крыху.
П. наперад.
Пасунься, я сяду.
2. перан. Пайсці далей, наперад у якіх-н. адносінах.
Будаўніцтва пасунулася.
3. Тое, што і сунуцца (у 1 знач.).
4. Павольна пайсці, паплесціся.
Пасунуўся дамоў.
|| незак. пасо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дыктава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак.
1. Павольна вымаўляць, чытаць што-н., каб слухачы маглі запісваць.
Д. тэкст.
2. Прапаноўваць што-н. для безагаворачнага выканання.
Так яму дыктавала сумленне.
|| зак. прадыктава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны.
|| наз. дыкто́ўка, -і, ДМ -то́ўцы, ж. (да 1 знач.).
Пісаць пад дыктоўку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Во́льна ’павольна’ (Нас., Касп.); ’магчыма, дазволена’ (Нас.). Да воля (гл.). Параўн. таксама паволі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ле́насна ’павольна’ (Сцяшк. Сл.). Утворана ад прыметніка *ленасны < прасл. lenostь. Да ляны (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)