ператле́ць сов., в разн. знач. перетле́ть;

лі́сце ~ле́ла — листва́ перетле́ла;

вуго́лле ~ле́ла — у́гли перетле́ли

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

сашмо́ргаць сов.

1. (дёргая, оборвать) обдёргать;

с. лі́сце — обдёргать ли́стья;

2. (сделать потёртым) истере́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

абляце́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Апалы, адарваны (пра лісце, пялёсткі кветак і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

істужкападо́бны і стужкападо́бны, ‑ая, ‑ае.

Які мае выгляд, форму істужкі. Істужкападобнае лісце.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ланцэтападо́бны, ‑ая, ‑ае.

З выгляду падобны на ланцэт; вузкі, востраканечны. Ланцэтападобнае лісце.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паабшмо́ргваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Абшмаргнуць усё, многае. Паабшморгваць лісце.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паразве́йваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Развеяць усё, многае. Вецер паразвейваў лісце.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ску́рчыцца, -чуся, -чышся, -чыцца; зак.

1. Сціснуцца ўсім целам, скруціцца.

С. ад холаду.

2. Падагнуцца, сагнуцца.

Пальцы на нагах скурчыліся.

3. Зрабіцца няроўным; скрывіцца, выгнуцца.

Лісце ад марозу скурчылася.

|| незак. ску́рчвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

шаста́ць

1. (утвараць шум) ráuschen vi; säuseln vi (вецер); ráscheln vi (напр лісце)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Батва́ ’расліна Beta сісlа; зяленіва наогул’ (Нас.), ’сцяблы і лісце гуркоў’ (ДАБМ, 863), ’лісце і сцяблы бульбы’ (Лысенка, Жыт.), батві́на ’сцябло буракоў’ (Нас.), батоўе ’бацвінне’ (Нас., Касп.), ’сцяблы і лісце гарбузоў, бульбы’ (ДАБМ, 864, 866), бата́ўе ’сцяблы і лісце гуркоў’ (ДАБМ, 863), бато́ўкі ’сцяблы і лісце буракоў’ (ДАБМ, 868), бацві́нне ’сцяблы буракоў; вараная капуста; боршч’ (Нас., БРС), ’лісце буракоў’ (Сцяшк. МГ), ’сцяблы і лісце гуркоў’ (ДАБМ, 863), ’бацвінне, бураковае лісце’ (Бяльк.), ’бацвінне; халаднік’ (Касп.), ’бацвінне’ (Шат.). Рус. ботва́, бо́товь, ботви́нья, укр. ботва́, ботви́на, ботви́нє, польск. boćwina, botwina і г. д. (гл. Фасмер, 1, 200). Ад і.-е. *bheu̯ā‑ ’расці’ ўтворана *bhu̯ət (> прасл. bvot‑ > bot‑), што дае рус. боте́ть, славен. naboteti ’таўсцець, тлусцець і г. д.’ Чаргаваннем вакалізму атрымліваюцца далей розныя асновы (bat‑, but‑, bъt‑), ад якіх ёсць шмат вытворных (рус. буте́ть ’таўсцець’ і да т. п.), параўн. далей грэч. φυτόν ’расліна’, слав. byti ’быць’, bylije. Бел. буцве́ць ’гнісці, чарнець ад вільгаці’ (Інстр. II, Бір. Дзярж. КЭС, лаг.), таксама бутне́ць (КЭС, лаг.) адносіцца да гэтага вялікага гнязда слоў. Гл. Фасмер, 1, 200–201, 253; падрабязна Айцэтмюлер, ZfslPh, 22, 363–372. Да беларускай праблематыкі параўн. яшчэ Сцяц. Нар., 41–42.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)